Postanowienia kongresu wiedeńskiego w sprawie ziem polskich

Kongres wiedeński w 1815 roku doprowadził do istotnych zmian na ziemiach polskich. Zlikwidowano Księstwo Warszawskie, a jego tereny podzielono między trzy państwa zaborcze. Prusy otrzymały departament bydgoski i poznański oraz Gdańsk i Toruń, tworząc Wielkie Księstwo Poznańskie. Austria zyskała saliny w Wieliczce i obwód tarnopolski. Z pozostałych ziem Księstwa Warszawskiego utworzono Królestwo Polskie, połączone unią personalną z Rosją.

Highlight: Car rosyjski miał pełnić jednocześnie funkcję króla Polski.

Ponadto utworzono Wolne Miasto Kraków, nad którym nadzór sprawowali rezydenci wszystkich trzech państw zaborczych. Postanowienia kongresu zakładały również, że polscy poddani mieli otrzymać autonomię, jednak jej zakres miał zależeć od decyzji panującego w danym kraju monarchy.

Powstanie i ustrój Królestwa Polskiego

Królestwo Polskie, zwane też Królestwem Kongresowym, powstało na mocy decyzji kongresu wiedeńskiego. Obejmowało większą część dawnego Księstwa Warszawskiego i dzieliło się administracyjnie na województwa zarządzane przez komisje wojewódzkie.

Vocabulary: Komisje wojewódzkie - ciała kolegialne zarządzające województwami w Królestwie Polskim.

Ustrój Królestwa Polskiego określała konstytucja nadana przez cara Aleksandra I 27 listopada 1815 roku. Opracowana przez księcia Adama Czartoryskiego, miała zabezpieczać osobny byt państwowy Królestwa oraz prawa narodowe i wolnościowe Polaków.

Definition: Konstytucja oktrojowana - konstytucja nadana jednostronnie przez panującego, bez udziału przedstawicielstwa narodowego.

Konstytucja łączyła Królestwo z Rosją poprzez unię personalną - każdy car rosyjski miał być jednocześnie królem Polski. Monarcha posiadał szerokie uprawnienia, w tym pełnię władzy wykonawczej, zwierzchnictwo nad siłami zbrojnymi, inicjatywę ustawodawczą oraz prawo veta wobec uchwał sejmu.

Quote: "Konstytucja nadawała królowi uprzywilejowane stanowisko w państwie."