Ostateczne przejęcie władzy przez komunistów

Proces ustanowienia władzy komunistycznej w Polsce wszedł w decydującą fazę wraz z powołaniem Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej (TRJN) 28 czerwca 1945 roku. Mimo udziału Stanisława Mikołajczyka jako wicepremiera, rząd był zdominowany przez komunistów.

Kluczowe wydarzenia tego okresu to:

1. Sfałszowane referendum ludowe (30 czerwca 1946 r.)
2. Sfałszowane wybory do Sejmu Ustawodawczego (19 stycznia 1947 r.)
3. Uchwalenie Konstytucji PRL (22 lipca 1952 r.)

Quote: "Konstytucja była wzorowana na konstytucji ZSRS - tzw. konstytucja stalinowska" - ten cytat podkreśla, jak głęboko Polska weszła w orbitę wpływów sowieckich.

Cechy komunizmu w Polsce obejmowały:

• Dominację jednej partii (PZPR)
• Centralne planowanie gospodarki
• Ograniczenie praw i wolności obywatelskich
• Cenzurę i kontrolę mediów
• Represje wobec opozycji

Highlight: Druga okupacja sowiecka w Polsce to termin używany do opisania okresu po 1945 roku, kiedy Polska znalazła się pod faktyczną kontrolą ZSRR, mimo formalnej niepodległości.

System partyjny w PRL opierał się na dominacji Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR), utworzonej w 1948 roku, z marginalną rolą tzw. partii "sojuszniczych" - Stronnictwa Demokratycznego (SD) i Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego (ZSL).

Rywalizacja o władzę i Akcja "Burza"

Ustanowienie władzy komunistycznej w Polsce rozpoczęło się od rywalizacji dwóch ośrodków władzy. Z jednej strony stał obóz demokratyczny, reprezentowany przez Polskie Państwo Podziemne i rząd na uchodźstwie, z drugiej zaś komuniści skupieni wokół Związku Patriotów Polskich i Polskiej Partii Robotniczej.

Kluczowym momentem była Akcja "Burza", mająca na celu walkę z wycofującymi się Niemcami i zamanifestowanie polskości Kresów Wschodnich przed Armią Czerwoną.

Highlight: Największe działania Armii Krajowej w ramach "Burzy" obejmowały walki 27. Wołyńskiej Dywizji AK na Wołyniu oraz udział w wyzwoleniu Wilna i Lwowa.

Niestety, akcja zakończyła się prześladowaniami żołnierzy AK przez NKWD, co było zapowiedzią przyszłych represji.

Powstanie Warszawskie, które wybuchło 1 sierpnia 1944 roku, stanowiło kulminację oporu przeciwko okupantom, ale zakończyło się klęską wobec bierności Armii Czerwonej i niewystarczającej pomocy aliantów zachodnich.

Example: Przebieg akcji Burza na Kresach pokazał, że Sowieci nie zamierzają respektować polskiej państwowości, rozbrajając i aresztując żołnierzy AK po wspólnych walkach przeciwko Niemcom.