Polska Lubelska i komunistyczny aparat władzy

Równolegle do działań Polskiego Państwa Podziemnego, komuniści tworzyli własne struktury władzy. Kluczowym momentem było utworzenie Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego (PKWN) 21 lipca 1944 roku w Moskwie.

Definition: PKWN był tymczasowym organem władzy wykonawczej, utworzonym przez polskich komunistów pod patronatem Związku Radzieckiego, który miał stanowić alternatywę dla legalnego rządu RP na uchodźstwie.

Manifest PKWN, ogłoszony 22 lipca 1944 roku, informował o powstaniu nowego rządu i zapowiadał reformy gospodarcze i społeczne. PKWN został następnie przekształcony w Rząd Tymczasowy Rzeczypospolitej Polskiej.

Komunistyczny aparat represji w Polsce obejmował:

1. Polską Partię Robotniczą (PPR)
2. Krajową Radę Narodową (KRN)
3. Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego (MBP)
4. Urząd Bezpieczeństwa (UB)
5. Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego (KBW)
6. Milicję Obywatelską (MO)

Vocabulary: Komunistyczny aparat represji to zbiór instytucji i organów państwowych, których celem było utrzymanie władzy komunistycznej poprzez kontrolę, inwigilację i represje wobec społeczeństwa.

Szczególnie dramatycznym wydarzeniem było podstępne aresztowanie 16 przywódców Polskiego Państwa Podziemnego 27 marca 1945 roku, co doprowadziło do tzw. procesu szesnastu w Moskwie.

Ostateczne przejęcie władzy przez komunistów

Proces ustanowienia władzy komunistycznej w Polsce wszedł w decydującą fazę wraz z powołaniem Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej (TRJN) 28 czerwca 1945 roku. Mimo udziału Stanisława Mikołajczyka jako wicepremiera, rząd był zdominowany przez komunistów.

Kluczowe wydarzenia tego okresu to:

1. Sfałszowane referendum ludowe (30 czerwca 1946 r.)
2. Sfałszowane wybory do Sejmu Ustawodawczego (19 stycznia 1947 r.)
3. Uchwalenie Konstytucji PRL (22 lipca 1952 r.)

Quote: "Konstytucja była wzorowana na konstytucji ZSRS - tzw. konstytucja stalinowska" - ten cytat podkreśla, jak głęboko Polska weszła w orbitę wpływów sowieckich.

Cechy komunizmu w Polsce obejmowały:

• Dominację jednej partii (PZPR)
• Centralne planowanie gospodarki
• Ograniczenie praw i wolności obywatelskich
• Cenzurę i kontrolę mediów
• Represje wobec opozycji

Highlight: Druga okupacja sowiecka w Polsce to termin używany do opisania okresu po 1945 roku, kiedy Polska znalazła się pod faktyczną kontrolą ZSRR, mimo formalnej niepodległości.

System partyjny w PRL opierał się na dominacji Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR), utworzonej w 1948 roku, z marginalną rolą tzw. partii "sojuszniczych" - Stronnictwa Demokratycznego (SD) i Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego (ZSL).