Ballada „Romantyczność” Adam Mickiewicz

Alternatywny zapis:

ballady Romantyczność Adama Mickiewicza a. czas i miejsce: nieokreślone miasteczko; koniec nocy, początek dnia b. krótkie streszczenie: Karusia widzi swojego zmarłego kochanka - Jasia. Romantyczność A. Mickiewicza jako manifest romantyzmu SPÓR ROMANTYKÓW Z KLASYKAMI = Romantyczność Romantyczność jest jednym z 14 utworów z cyklu Ballady i romanse z 1822 r. i został uznany za programową balladę polskiego romantyzmu. Ballada - odmiana pieśni o synkretycznym charakterze rodzajowym, łączy elementy liryki, epiki, a nawet dramatu. Powstała w średniowieczu, nazwa pochodzi od łac. czasownika ballare (tańczyć) - stąd elementy muzyczne. Zawiera fabułę a zatem o czymś opowiada. Charakterystyczne cechy gatunkowe: o forma: pieśń o charakterze epicko-lirycznym nasycona elementami dramatycznymi o temat: niezwykłe wydarzenia legendarne lub historyczne o nastrój tajemniczości o elementy fantastyczne o subiektywna narracja o narrator ma cechy aktywnego odbiorcy widowiska - żywo reaguje na obserwowane zdarzenia o najczęściej występuje stroficzna budowa utworu o obecność konwencjonalnych ujęć i środków: paralelizm składniowy, epitety, porównania, powtórzenia i refreny Ballada - gatunek a jego cechy w Romantyczności Ballada romantyczna to gatunek, który cechuje się: • synkretyzmem rodzajowym (i gatunkowym): jest narrator jak w epice, są fragmenty dialogowe jak w dramacie oraz nastrojowe partie poetyckie i środki artystyczne jak w liryce - w Romantyczności - opis sytuacji, dialogi, środki stylistyczne (np. apostrofy), ● • różnorodnością stylistyczną - zróżnicowanie wypowiedzi prostego ludu i mędrca, • fantastyką - duch Jaśka, • ludowością - obecność prostego ludu, istotną rolą przyrody - pora dnia, odgłos piejącego koguta jako znak do rozstania kochanków, • nastrojem tajemniczości i grozy - zjawa w dzień, • obecnością romantycznego pejzażu, • nawiązaniami do przeszłości (historyzm). Analiza ballady Romantyczność Adama Mickiewicza a. czas i miejsce: nieokreślone miasteczko; koniec nocy, początek dnia b. krótkie streszczenie: Karusia widzi swojego zmarłego kochanka - Jasia. Zdaje się próbować go chwycić, rozmawia z nim. Wspomina jego śmierć, która miała miejsce 2 lata wcześniej. Wszystkiemu przygląda się starzec reprezentujący światopogląd oświeceniowy uważa, że dziewczyna jest szalona. Zaś narrator, również przyglądający się temu - wierzy dziewczynie. Twierdzi, iż nie trzeba czegoś widzieć, żeby w to uwierzyć. c. charakterystyka postaci: Karusia postać ludowa dwa lata temu straciła ukochanego nieszczęśliwa kochanka jej uczucie jest silniejsze niż śmierć (próbuje objąć ciało Jasia, całować go) wyalienowana ze społeczności, wykluczona z normalnego funkcjonowania w zbiorowości niezrozumiana przez innych - samotna - chce umrzeć razem ze swoim kochankiem Narrator rozumiał ludzi, wzruszał się ich cierpieniem skromny - odczuwał sercem, a nie rozumem - buntował się przeciwko braku zrozumienia dla prostego ludu identyfikuje się ludem Starzec - reprezentował ideały klasycystyczne człowiek uczony, mędrzec nie wierzył w istnienie świata pozamaterialnego - nie potrafił współczuć wyśmiewał ludzi żyjących wyobraźnią - mówił prawdę, używał języka potocznego - w zachowaniu dziewczyny widzi przejaw obłędu Lud - mieszkańcy miasteczka wierzą w świat nadnaturalny, współczują Karusi Zdaje się próbować go chwycić, rozmawia z nim. Wspomina jego śmierć, która miała miejsce 2 lata wcześniej. Wszystkiemu przygląda się starzec reprezentujący światopogląd oświeceniowy uważa, że dziewczyna jest szalona. Zaś narrator, również przyglądający się temu - wierzy dziewczynie. Twierdzi, iż nie trzeba czegoś widzieć, żeby w to uwierzyć. c. charakterystyka postaci: Karusia postać ludowa dwa lata temu straciła ukochanego nieszczęśliwa kochanka jej uczucie jest silniejsze niż śmierć (próbuje objąć ciało Jasia, całować go) wyalienowana ze społeczności, wykluczona z normalnego funkcjonowania w zbiorowości niezrozumiana przez innych - samotna - chce umrzeć razem ze swoim kochankiem Narrator rozumiał ludzi, wzruszał się ich cierpieniem skromny - odczuwał sercem, a nie rozumem - buntował się przeciwko braku zrozumienia dla prostego ludu identyfikuje się ludem Starzec - reprezentował ideały klasycystyczne człowiek uczony, mędrzec nie wierzył w istnienie świata pozamaterialnego - nie potrafił współczuć wyśmiewał ludzi żyjących wyobraźnią - mówił prawdę, używał języka potocznego - w zachowaniu dziewczyny widzi przejaw obłędu Lud - mieszkańcy miasteczka wierzą w świat nadnaturalny, współczują Karusi Streszczenie Słuchaj dzieweczko! Ona nie słucha. To dzień biały! to miasteczko! Przy tobie nie ma żywego ducha, Co tam wkoło siebie chwytasz? Kogo wołasz, z kim się witasz? To jak martwa opoka Nie zwróci w stronę oka, To strzela wkoło oczyma, To się łzami zaleje, Coś niby chwyta, coś niby trzyma, Rozpłacze się i zaśmieje. - „Tyżeś to w nocy? to ty Jasieńku! Ach! i po śmierci kocha! Tutaj, tutaj, pomaleńku, Czasem² usłyszy macocha!... Niech sobie słyszy... już nie ma ciebie, Już po twoim pogrzebie! Ty już umarłeś? Ach! ja się boję!... Czego się boję mego Jasieńka? Ach, to on! lica twoje, oczki twoje! Twoja biała sukienka! I sam ty biały jak chusta, Zimny... jakie zimne dłonie! Tutaj połóż, tu na łonie, Przyciśnij mnie, do ust usta!... Ach, jak tam zimno musi być w grobie! Umarłeś, tak, dwa lata! Weź mię, ja umrę przy tobie, Nie lubię świata. Źle mnie w złych ludzi tłumie: Płaczę, a oni szydzą; Mówię, nikt nie rozumie: Widzę, oni nie widzą! 1 strofa: Apostrofa do dziewczyny, która dziwnie się zachowuje, aby posłuchała ludzi i się opamiętała. Jest dzień, a ona znajduje się w miasteczku. Wokół niej nikogo nie ma, a ona jakby z kimś rozmawia. 2 strofa: Opis zachowania dziewczyny - nie reaguje na słowa ludzi, biega, upada, płacze i się śmieje. 3 strofa: Dziewczyna zwraca się do swojego ukochanego, zmarłego Jasieńka; wydaje się jej, że jest noc; prosi go, żeby zachowywał się cicho, aby nie usłyszała go macocha. 4 strofa: Dziewczyna przypomina sobie, że chłopak nie żyje, ale nie do końca jest tego pewna; boi się go, ale jednocześnie rozpoznaje w nim Jaśka, jaki był za życia. 5 strofa: Dziewczyna zwraca się czule do chłopaka; zauważa, że jest blady, zimny, ale chce, aby ją pocałował. 6 strofa: Refleksja dziewczyny o tym, że w grobie musi być zimno; przypomina się jej, że Jasiek nie żyje już dwa lata; prosi, aby zabrał ją ze sobą, bo nie lubi świata. 7 strofa: Dziewczyna żali się, że czuje się źle wśród ludzi, którzy jej nie rozumieją, szydzą z niej, nie widzą tego, co ona. Streszczenie Słuchaj dzieweczko! Ona nie słucha. To dzień biały! to miasteczko! Przy tobie nie ma żywego ducha, Co tam wkoło siebie chwytasz? Kogo wołasz, z kim się witasz? To jak martwa opoka Nie zwróci w stronę oka, To strzela wkoło oczyma, To się łzami zaleje, Coś niby chwyta, coś niby trzyma, Rozpłacze się i zaśmieje. - „Tyżeś to w nocy? to ty Jasieńku! Ach! i po śmierci kocha! Tutaj, tutaj, pomaleńku, Czasem² usłyszy macocha!... Niech sobie słyszy... już nie ma ciebie, Już po twoim pogrzebie! Ty już umarłeś? Ach! ja się boję!... Czego się boję mego Jasieńka? Ach, to on! lica twoje, oczki twoje! Twoja biała sukienka! I sam ty biały jak chusta, Zimny... jakie zimne dłonie! Tutaj połóż, tu na łonie, Przyciśnij mnie, do ust usta!... Ach, jak tam zimno musi być w grobie! Umarłeś, tak, dwa lata! Weź mię, ja umrę przy tobie, Nie lubię świata. Źle mnie w złych ludzi tłumie: Płaczę, a oni szydzą; Mówię, nikt nie rozumie: Widzę, oni nie widzą! 1 strofa: Apostrofa do dziewczyny, która dziwnie się zachowuje, aby posłuchała ludzi i się opamiętała. Jest dzień, a ona znajduje się w miasteczku. Wokół niej nikogo nie ma, a ona jakby z kimś rozmawia. 2 strofa: Opis zachowania dziewczyny - nie reaguje na słowa ludzi, biega, upada, płacze i się śmieje. 3 strofa: Dziewczyna zwraca się do swojego ukochanego, zmarłego Jasieńka; wydaje się jej, że jest noc; prosi go, żeby zachowywał się cicho, aby nie usłyszała go macocha. 4 strofa: Dziewczyna przypomina sobie, że chłopak nie żyje, ale nie do końca jest tego pewna; boi się go, ale jednocześnie rozpoznaje w nim Jaśka, jaki był za życia. 5 strofa: Dziewczyna zwraca się czule do chłopaka; zauważa, że jest blady, zimny, ale chce, aby ją pocałował. 6 strofa: Refleksja dziewczyny o tym, że w grobie musi być zimno; przypomina się jej, że Jasiek nie żyje już dwa lata; prosi, aby zabrał ją ze sobą, bo nie lubi świata. 7 strofa: Dziewczyna żali się, że czuje się źle wśród ludzi, którzy jej nie rozumieją, szydzą z niej, nie widzą tego, co ona. Śród dnia przyjdź kiedy... To może we śnie? Nie, nie... trzymam ciebie w ręku, Gdzie znikasz, gdzie mój Jasieńku? Jeszcze wcześnie, jeszcze wcześnie! ,,Mówcie pacierze! — krzyczy prostota Tu jego dusza być musi. Jasio być musi przy swej Karusi, On ją kochał za żywota!" „Dziewczyna czuje, - odpowiadam skromnie A gawiedź wierzy głęboko: Czucie i wiara silniej mówi do mnie, Niż mędrca szkiełko i oko. Martwe znasz prawdy, nieznane dla ludu, Widzisz świat w proszku, w każdej gwiazd iskierce; Nie znasz prawd żywych, nie obaczysz cudu! Miej serce i patrzaj w serce!" 8 strofa: Dziewczyna prosi Jasia, aby przyszedł do niej za dnia lub we śnie; próbuje go zatrzymać, aby nie znikał. 9 strofa: Narrator podsumowuje zachowanie dziewczyny, które przyciąga uwagę ludzi. 10 strofa: Prości ludzie nawołują do modlitwy za duszę Jasia; wierzą, że on tu jest, bo za życia chłopaka łączyła z Karusią prawdziwa miłość. 11 strofa: Narrator przyznaje, że tak jak lud wierzy Karusi i jej współczuje. 12 strofa: Z thumu krzyczy Starzec; wzywa tłum, aby zaufał jego ,,oku i szkiełku". 13 strofa: Starzec twierdzi, że dziewczyna oszalała, a ludzie tylko to podsycają; wierzą w przesądy. 14 strofa: Narrator zwraca się do Starca i stwierdza, że podziela poglądy ludu; wyjaśnia, że dziewczyna czuje, a ludzie jej wierzą, i to przemawia do niego bardziej niż dowody naukowe. 15 strofa: Dalszy ciąg wypowiedzi skierowanej do Starca - narrator wypomina mu, że nie zna prawd żywych i przez to nie doświadczy cudu; powinien czuć sercem. Śród dnia przyjdź kiedy... To może we śnie? Nie, nie... trzymam ciebie w ręku, Gdzie znikasz, gdzie mój Jasieńku? Jeszcze wcześnie, jeszcze wcześnie! ,,Mówcie pacierze! — krzyczy prostota Tu jego dusza być musi. Jasio być musi przy swej Karusi, On ją kochał za żywota!" „Dziewczyna czuje, - odpowiadam skromnie A gawiedź wierzy głęboko: Czucie i wiara silniej mówi do mnie, Niż mędrca szkiełko i oko. Martwe znasz prawdy, nieznane dla ludu, Widzisz świat w proszku, w każdej gwiazd iskierce; Nie znasz prawd żywych, nie obaczysz cudu! Miej serce i patrzaj w serce!" 8 strofa: Dziewczyna prosi Jasia, aby przyszedł do niej za dnia lub we śnie; próbuje go zatrzymać, aby nie znikał. 9 strofa: Narrator podsumowuje zachowanie dziewczyny, które przyciąga uwagę ludzi. 10 strofa: Prości ludzie nawołują do modlitwy za duszę Jasia; wierzą, że on tu jest, bo za życia chłopaka łączyła z Karusią prawdziwa miłość. 11 strofa: Narrator przyznaje, że tak jak lud wierzy Karusi i jej współczuje. 12 strofa: Z thumu krzyczy Starzec; wzywa tłum, aby zaufał jego ,,oku i szkiełku". 13 strofa: Starzec twierdzi, że dziewczyna oszalała, a ludzie tylko to podsycają; wierzą w przesądy. 14 strofa: Narrator zwraca się do Starca i stwierdza, że podziela poglądy ludu; wyjaśnia, że dziewczyna czuje, a ludzie jej wierzą, i to przemawia do niego bardziej niż dowody naukowe. 15 strofa: Dalszy ciąg wypowiedzi skierowanej do Starca - narrator wypomina mu, że nie zna prawd żywych i przez to nie doświadczy cudu; powinien czuć sercem.