Nurty i obrazy baroku

Literatura baroku rozwinęła się w trzech głównych nurtach:

1. Poezja dworska - charakteryzowała się tematyką zmysłową i była tworzona głównie przez wyższe klasy szlachty. Skupiała się na sprawach lekkich, a jej celem było wywieranie wrażenia na odbiorcy. Głównymi przedstawicielami byli Jan Andrzej Morsztyn i Daniel Naborowski.

2. Poezja metafizyczna - cechowała się niezwykłym typem wyobraźni i poruszała najważniejsze kwestie filozoficzne, kosmologiczne i religijne. Do jej twórców należeli John Donne, Mikołaj Sęp-Szarzyński i Daniel Naborowski.

3. Literatura sarmacka - odnosiła się do całości zjawiska kultury szlacheckiej w Polsce. Charakteryzowała się ideą "złotej wolności szlacheckiej", skłonnością do przepychu i umiłowaniem wojaczki. Głównymi przedstawicielami byli Jan Chryzostom Pasek i Wacław Potocki.

Highlight: 3 nurty baroku w literaturze to poezja dworska, poezja metafizyczna i literatura sarmacka, każdy z charakterystycznymi cechami i przedstawicielami.

Najważniejsze dzieła literackie baroku obejmowały utwory reprezentujące te trzy nurty, tworząc bogaty obraz epoki.

W malarstwie barokowym warto zwrócić uwagę na dwa znaczące obrazy:

1. "Dziewczyna z perłą" Johannesa Vermeera - dzieło reprezentujące holenderskie malarstwo barokowe, znane z subtelnego użycia światła i koloru.

2. "Vanitas vanitatum" Antonio de Peredy - obraz alegoryczny, typowy dla barokowego motywu vanitas, przypominający o przemijaniu i marności życia doczesnego.

Vocabulary: Vanitas - motyw w sztuce barokowej przypominający o przemijaniu i marności życia doczesnego.

Charakterystyczną cechą malarstwa barokowego była kompozycja diagonalna (po skosie), polegająca na akcentowaniu jednej lub kilku osi ukośnych i ograniczeniu znaczenia kompozycyjnego pionów i poziomów. Technika ta była często stosowana w przedstawieniach kultury sarmackiej i w dziełach Rubensa.

Example: Obrazy Rubensa często wykorzystywały kompozycję diagonalną, co dodawało im dynamizmu i dramatyzmu, typowych dla estetyki barokowej.

Filozofia baroku rozwijała się równolegle do literatury i sztuki, koncentrując się na takich zagadnieniach jak racjonalizm, empiryzm i fideizm. Filozofowie baroku i ich poglądy mieli znaczący wpływ na kształtowanie się światopoglądu epoki.

Highlight: Filozofia baroku Pascala, znana jako fideizm, podkreślała rolę intuicji w poznawaniu świata, co stanowiło kontrast dla racjonalizmu Kartezjusza.