Humanistyczny ideał człowieka i Pieśń XXIV z Ksiąg wtórnych
Jan Kochanowski w swojej twórczości rozwija maksymę "carpe diem" w duchu antycznej filozofii epikurejskiej i stoickiej. Poeta podkreśla, że szczęście można osiągnąć poprzez:
- Ograniczenie pragnień i dążeń
- Zachowanie umiarkowania
- Praktykowanie cnoty
Highlight: Ochroną przed kaprysami fortuny jest znoszenie wszelkich odmian losu z jednakowym spokojem i dystansem.
Pieśń XXIV z Ksiąg wtórnych porusza problematykę sztuki, twórczości artystycznej oraz postaci samego artysty. Podmiot liryczny, utożsamiany z autorem, wyraża przekonanie o dwoistości własnej natury: jako człowieka i jako poety.
Quote: "Niezwykłym i nie leda piórem opatrzony / Polecę precz, poeta, ze dwojej złożony / Natury: ani ja już przebywać na ziemi / Więcej będę; a więtszy nad zazdrość, ludnemi / Miasty wzgardzę."
Kochanowski wykorzystuje topos "non omnis moriar" (nie wszystek umrę), nawiązując do rzymskiego poety Horacego. Podmiot liryczny wyraża przekonanie, że jego dzieła będą znane nie tylko rodakom, ale też daleko poza granicami kraju.
Highlight: Poeta żyje wiecznie w swoich dziełach i pamięci kolejnych pokoleń czytelników.
W scenie pogrzebu poeta daje wskazówki, jak ma on wyglądać, odrzucając tradycyjne ceremonie jako zbyteczne, gdyż dotyczą one jedynie ciała, a nie samego twórcy, który przecież pozostanie nieśmiertelny poprzez swoje dzieła.
