Otwórz aplikację

Przedmioty

Młoda Polska - Kluczowe Pojęcia Modernizmu

93

0

user profile picture

Kasiula Święch

25.11.2025

Język polski

Młoda Polska

5657

25 lis 2025

5 strony

Młoda Polska - Kluczowe Pojęcia Modernizmu

user profile picture

Kasiula Święch

@kasiulaxxx

Młoda Polska, zwana również modernizmem, to fascynująca epoka literacka trwająca... Pokaż więcej

Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
1 / 5
MŁODA POLSKA- MODERNIZM
1857-1968
1890-1918
Nazwy epoki
>Młoda Polska- pochodzi od tytułu cyklu artykułów krytyka Artura Górskiego, drukowan

Młoda Polska - podstawowe informacje

Młoda Polska to nazwa pochodząca od cyklu artykułów Artura Górskiego z 1898 roku. Inne określenia epoki to modernizm (odnoszący się do nowoczesnych kierunków), neoromantyzm (nawiązujący do powrotu do wartości romantycznych) oraz fin de siècle (koniec wieku) i la belle époque ("piękna epoka").

W centrum zainteresowań modernistów znalazł się kryzys wartości, obejmujący niemal wszystkie sfery życia. Artyści kwestionowali dotychczasowe poglądy na człowieka (Maurice Maeterlinck mówił o "morzu ciemności" w człowieku, a Stanisław Przybyszewski o "nagiej duszy"), piękno (uznano je za subiektywne), etykę (relatywizm moralny), język (niewystarczalność słów) i religię (przejście ku osobistemu wymiarowi duchowości).

Istotny wpływ na epokę miała filozofia. Arthur Schopenhauer stworzył filozofię pesymizmu, twierdząc że życie to cierpienie, a człowiek jest wiecznie nienasycony. Friedrich Nietzsche głosił koncepcję nihilizmu i nadczłowieka, negując tradycyjne wartości. Z kolei Henri Bergson proponował optymistyczną wizję życia kierowanego "pędem życiowym" (élan vital) i intuicjonizm jako pozarozumowe poznanie.

💡 Młoda Polska to epoka kryzysów, ale też nowych rozwiązań artystycznych - poznając jej sprzeczności, zrozumiesz lepiej, dlaczego sztuka tego okresu wciąż nas fascynuje!

W sztuce dominowały dwa główne nurty. Impresjonizm (od obrazu Moneta "Impresja wschód słońca") koncentrował się na ulotnych wrażeniach, subiektywizmie i muzyczności, zarówno w literaturze (luźna fabuła, piękne opisy, pejzaże mentalne), jak i malarstwie (pastelowe kolory, zacieranie konturów). Ekspresjonizm z kolei wyrażał emocje poprzez deformację rzeczywistości, stosując kontrasty, hiperbolę i groteskę.

MŁODA POLSKA- MODERNIZM
1857-1968
1890-1918
Nazwy epoki
>Młoda Polska- pochodzi od tytułu cyklu artykułów krytyka Artura Górskiego, drukowan

Kierunki artystyczne i twórcy epoki

Ekspresjonizm łac.expressiowyraz˙aniełac. expressio - wyrażanie to nurt, w którym dzieło miało być świadectwem indywidualnego odczuwania artysty. W literaturze ekspresjonistycznej dominują emocjonalnie nacechowane wyrazy, dynamiczne czasowniki, hiperbole i kontrasty. Malarstwo ekspresjonistyczne charakteryzuje deformacja, ostre kontury i silne oddziaływanie na emocje odbiorcy, czego najsłynniejszym przykładem jest "Krzyk" Edwarda Muncha.

Jan Kasprowicz, jeden z najważniejszych poetów epoki, przeszedł w swojej twórczości trzy wyraźne etapy. W okresie społecznym występował jako rzecznik skrzywdzonych, co widać w cyklu "Z chałupy". W fazie buntowniczej tworzył dzieła pełne ekspresjonizmu i symbolizmu, jak "Krzak dzikiej róży" czy katastroficzna wizja "Dies irae". Ostatni, etap franciszkański, to czas pogodzenia się z Bogiem i światem, wyrażony w "Księdze ubogich".

Leopold Staff, kolejna kluczowa postać Młodej Polski, w swoich utworach poruszał różnorodną tematykę. W "Deszczu jesiennym" stworzył impresjonistyczny, melancholijny obraz typowy dla dekadentyzmu. Z kolei w "Kowalu" nawiązał do nietzscheańskiej koncepcji nadczłowieka, wzywając do kształtowania własnej siły duchowej. "Wysokie drzewa" to już zwrot ku klasycyzmowi i harmonii z naturą.

💡 Warto zapamiętać, że artyści Młodej Polski często przechodzili przez różne fazy twórczości - od buntu i pesymizmu do akceptacji i harmonii!

W obu przypadkach widać, jak twórcy Młodej Polski przechodzili przez podobne etapy - od buntu, przez pesymizm, po ostateczne pogodzenie się z życiem i odnalezienie w nim sensu. Ta ewolucja odzwierciedla szerszy proces zachodzący w całej epoce.

MŁODA POLSKA- MODERNIZM
1857-1968
1890-1918
Nazwy epoki
>Młoda Polska- pochodzi od tytułu cyklu artykułów krytyka Artura Górskiego, drukowan

Dekadentyzm i miłość w Młodej Polsce

Dekadentyzm łac.decadenceschyłekłac. 'de cadence' - schyłek to postawa inspirowana filozofią Schopenhauera. Dekadenci czuli, że żyją w czasie upadku cywilizacji i kryzysie wartości. Uważali się za ludzi wyjątkowych, gardzili mieszczaństwem (nazywając ich filistrami) i szukali ucieczki od bezsensownego życia w używkach i wyrafinowanym erotyzmie. Charakterystyczny dla nich był spleen - stan apatii i przygnębienia.

Miłość w Młodej Polsce była ukazywana na trzy główne sposoby. Po pierwsze, jako uczucie niszczące, gdzie pojawia się motyw femme fatale - kobiety fatalnej, przynoszącej zgubę mężczyźnie. Drugi sposób to miłość jako akt hedonizmu, dająca zmysłową przyjemność i intensywne, choć chwilowe zauroczenie. Trzecie podejście przedstawiało miłość jako jedność i pełnię, harmonijne połączenie duchowe kobiety i mężczyzny.

W okresie modernizmu pojawiły się dwa charakterystyczne modele artysty. Cygan należał do cyganerii artystycznej, wyróżniał się ekscentrycznym strojem i lekceważeniem konwenansów społecznych. Dandys natomiast był samotnikiem przekonanym o swojej wyjątkowości, który jednak potrzebował publiczności, by demonstrować swoją odrębność poprzez wyszukany styl i elegancję.

💡 Młodopolscy artyści często funkcjonowali na marginesie społeczeństwa - ich bunt przeciwko konwenansom możesz porównać do współczesnych subkultur!

Ważnym zjawiskiem epoki była bohema - cyganeria artystyczna żyjąca z dala od wielkich ośrodków, ceniąca wolność ponad wszystko. Homo viator (człowiek wędrowiec) to częsty motyw w dziełach tych twórców. Bohema odrzucała normy obyczajowe, konwenanse i materialne wartości, często wchodząc w konflikt z prawem, co później inspirowało ich twórczość.

MŁODA POLSKA- MODERNIZM
1857-1968
1890-1918
Nazwy epoki
>Młoda Polska- pochodzi od tytułu cyklu artykułów krytyka Artura Górskiego, drukowan

Ważne pojęcia i koncepcje Młodej Polski

Młoda Polska przyniosła wiele nowych pojęć i koncepcji filozoficznych. Nirwana to zapożyczony z filozofii wschodu stan między życiem a śmiercią, osiągany przez wyzbycie się pragnień. Nadczłowiek w filozofii Nietzschego to jednostka wyzwolona, silna wewnętrznie, tworząca własne zasady moralne poza tradycyjnymi kategoriami dobra i zła.

Witalizm wiązał się z kultem życia, aktywności i dynamizmu, podkreślając możliwości twórcze człowieka. Relatywizm poznawczy zakładał, że każdy tworzy subiektywny obraz świata, uznając za prawdę to, co służy życiu. Z kolei intuicjonizm Bergsona wskazywał na intuicję jako drogę do całościowego poznania rzeczywistości i samego siebie.

W późniejszej fazie epoki popularnością cieszył się franciszkanizm - nawiązanie do filozofii św. Franciszka z Asyżu, wyrażające pogodną akceptację życia, harmonię z przyrodą i prostotę codziennego bytu. Postawa ta wiązała się z afirmacją życia - pozytywnym stosunkiem do otaczającego świata.

💡 Te pojęcia to nie tylko historia literatury! Wiele z nich, jak relatywizm czy intuicjonizm, wciąż funkcjonuje we współczesnej kulturze i filozofii.

Istotne dla zrozumienia epoki są także pojęcia poety wyklętego (zbuntowanego przeciwko normom społecznym) i nihilizmu (negacji dotychczasowych wartości). Młoda Polska wprowadziła też nowe środki artystyczne, jak synestezja (łączenie wrażeń różnych zmysłów), aliteracja (powtarzanie tych samych głosek) czy powieść polifoniczna (przedstawiająca rzeczywistość z wielu perspektyw).

MŁODA POLSKA- MODERNIZM
1857-1968
1890-1918
Nazwy epoki
>Młoda Polska- pochodzi od tytułu cyklu artykułów krytyka Artura Górskiego, drukowan

Młoda Polska - pojęcia uzupełniające

Wiele terminów z epoki Młodej Polski odzwierciedla jej złożony charakter. Poeta przeklęty (poète maudit) to twórca przekraczający normy obyczajowe i moralne, przez co spotyka się z odrzuceniem społecznym mimo swojego talentu. Takie postaci fascynowały modernistów, którzy często sami przyjmowali podobną postawę buntowniczą.

W epoce tej wyraźnie widoczny był patriarchalizm - dominacja mężczyzn w społeczeństwie i ograniczanie praw kobiet. Jednocześnie pojawiały się pierwsze ruchy feministyczne (sufrażystki), a kobiety-pisarki zaczęły otwarcie opisywać swoje doświadczenia i emocje, co stanowiło wyłom w dotychczasowych konwencjach.

W sferze artystycznej stosowano nowe środki wyrazu. Aliteracja polegała na powtarzaniu tych samych głosek na początku wyrazów dla uzyskania efektu muzyczności. Synestezja łączyła wrażenia odbierane różnymi zmysłami (np. "miękki głos"), co wzbogacało ekspresję dzieła. Mitologizacja uwznioślała zwykłe wydarzenia, nadając im wymiar symboliczny.

💡 Przyglądając się pojęciom Młodej Polski, zauważysz, że wiele z nich funkcjonuje we współczesnej kulturze - od mitologizacji codzienności w mediach społecznościowych po synestezję w reklamach!

Charakterystyczne dla epoki były także takie zjawiska jak chłopomania - naiwne idealizowanie życia chłopskiego i wiejskiego, oraz zainteresowanie archetypami - uniwersalnymi wzorcami postaw zakodowanymi w kulturze. Młodopolscy twórcy chętnie sięgali po powieść polifoniczną, prezentującą rzeczywistość z wielu perspektyw i w różnych kontekstach, co umożliwiało wieloaspektowe spojrzenie na przedstawiane problemy.



Myśleliśmy, że nigdy nie zapytasz...

Czym jest Towarzysz AI z Knowunity?

Nasz asystent AI jest specjalnie dostosowany do potrzeb uczniów. W oparciu o miliony treści, które mamy na platformie, możemy udzielać uczniom naprawdę znaczących i trafnych odpowiedzi. Ale nie chodzi tylko o odpowiedzi, towarzysz prowadzi również uczniów przez codzienne wyzwania związane z nauką, ze spersonalizowanymi planami nauki, quizami lub treściami na czacie i 100% personalizacją opartą na umiejętnościach i rozwoju uczniów.

Gdzie mogę pobrać aplikację Knowunity?

Aplikację możesz pobrać z Google Play i Apple Store.

Czy aplikacja Knowunity naprawdę jest darmowa?

Tak, masz całkowicie darmowy dostęp do wszystkich notatek w aplikacji, możesz w każdej chwili rozmawiać z Ekspertami lub ich obserwować. Możesz użyć punktów, aby odblokować pewne funkcje w aplikacji, które również możesz otrzymać za darmo. Dodatkowo oferujemy usługę Knowunity Premium, która pozwala na odblokowanie większej liczby funkcji.

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Zobacz, co mówią o nas nasi użytkownicy. Pokochali nas — pokochasz też i Ty.

4.9/5

App Store

4.8/5

Google Play

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.

Stefan S

użytkownik iOS

Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.

Samantha Klich

użytkownik Androida

Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄​

Szymon

użytkownik iOS

Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.

Stefan S

użytkownik iOS

Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.

Samantha Klich

użytkownik Androida

Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄​

Szymon

użytkownik iOS

Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS

 

Język polski

5657

25 lis 2025

5 strony

Młoda Polska - Kluczowe Pojęcia Modernizmu

user profile picture

Kasiula Święch

@kasiulaxxx

Młoda Polska, zwana również modernizmem, to fascynująca epoka literacka trwająca od 1890 do 1918 roku. Był to okres intensywnych przemian artystycznych, kryzysu wartości i poszukiwania nowych form wyrazu. Artyści tego okresu odrzucili pozytywistyczny scjentyzm, zwracając się ku metafizyce, subiektywnym doznaniom... Pokaż więcej

MŁODA POLSKA- MODERNIZM
1857-1968
1890-1918
Nazwy epoki
>Młoda Polska- pochodzi od tytułu cyklu artykułów krytyka Artura Górskiego, drukowan

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Młoda Polska - podstawowe informacje

Młoda Polska to nazwa pochodząca od cyklu artykułów Artura Górskiego z 1898 roku. Inne określenia epoki to modernizm (odnoszący się do nowoczesnych kierunków), neoromantyzm (nawiązujący do powrotu do wartości romantycznych) oraz fin de siècle (koniec wieku) i la belle époque ("piękna epoka").

W centrum zainteresowań modernistów znalazł się kryzys wartości, obejmujący niemal wszystkie sfery życia. Artyści kwestionowali dotychczasowe poglądy na człowieka (Maurice Maeterlinck mówił o "morzu ciemności" w człowieku, a Stanisław Przybyszewski o "nagiej duszy"), piękno (uznano je za subiektywne), etykę (relatywizm moralny), język (niewystarczalność słów) i religię (przejście ku osobistemu wymiarowi duchowości).

Istotny wpływ na epokę miała filozofia. Arthur Schopenhauer stworzył filozofię pesymizmu, twierdząc że życie to cierpienie, a człowiek jest wiecznie nienasycony. Friedrich Nietzsche głosił koncepcję nihilizmu i nadczłowieka, negując tradycyjne wartości. Z kolei Henri Bergson proponował optymistyczną wizję życia kierowanego "pędem życiowym" (élan vital) i intuicjonizm jako pozarozumowe poznanie.

💡 Młoda Polska to epoka kryzysów, ale też nowych rozwiązań artystycznych - poznając jej sprzeczności, zrozumiesz lepiej, dlaczego sztuka tego okresu wciąż nas fascynuje!

W sztuce dominowały dwa główne nurty. Impresjonizm (od obrazu Moneta "Impresja wschód słońca") koncentrował się na ulotnych wrażeniach, subiektywizmie i muzyczności, zarówno w literaturze (luźna fabuła, piękne opisy, pejzaże mentalne), jak i malarstwie (pastelowe kolory, zacieranie konturów). Ekspresjonizm z kolei wyrażał emocje poprzez deformację rzeczywistości, stosując kontrasty, hiperbolę i groteskę.

MŁODA POLSKA- MODERNIZM
1857-1968
1890-1918
Nazwy epoki
>Młoda Polska- pochodzi od tytułu cyklu artykułów krytyka Artura Górskiego, drukowan

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Kierunki artystyczne i twórcy epoki

Ekspresjonizm łac.expressiowyraz˙aniełac. expressio - wyrażanie to nurt, w którym dzieło miało być świadectwem indywidualnego odczuwania artysty. W literaturze ekspresjonistycznej dominują emocjonalnie nacechowane wyrazy, dynamiczne czasowniki, hiperbole i kontrasty. Malarstwo ekspresjonistyczne charakteryzuje deformacja, ostre kontury i silne oddziaływanie na emocje odbiorcy, czego najsłynniejszym przykładem jest "Krzyk" Edwarda Muncha.

Jan Kasprowicz, jeden z najważniejszych poetów epoki, przeszedł w swojej twórczości trzy wyraźne etapy. W okresie społecznym występował jako rzecznik skrzywdzonych, co widać w cyklu "Z chałupy". W fazie buntowniczej tworzył dzieła pełne ekspresjonizmu i symbolizmu, jak "Krzak dzikiej róży" czy katastroficzna wizja "Dies irae". Ostatni, etap franciszkański, to czas pogodzenia się z Bogiem i światem, wyrażony w "Księdze ubogich".

Leopold Staff, kolejna kluczowa postać Młodej Polski, w swoich utworach poruszał różnorodną tematykę. W "Deszczu jesiennym" stworzył impresjonistyczny, melancholijny obraz typowy dla dekadentyzmu. Z kolei w "Kowalu" nawiązał do nietzscheańskiej koncepcji nadczłowieka, wzywając do kształtowania własnej siły duchowej. "Wysokie drzewa" to już zwrot ku klasycyzmowi i harmonii z naturą.

💡 Warto zapamiętać, że artyści Młodej Polski często przechodzili przez różne fazy twórczości - od buntu i pesymizmu do akceptacji i harmonii!

W obu przypadkach widać, jak twórcy Młodej Polski przechodzili przez podobne etapy - od buntu, przez pesymizm, po ostateczne pogodzenie się z życiem i odnalezienie w nim sensu. Ta ewolucja odzwierciedla szerszy proces zachodzący w całej epoce.

MŁODA POLSKA- MODERNIZM
1857-1968
1890-1918
Nazwy epoki
>Młoda Polska- pochodzi od tytułu cyklu artykułów krytyka Artura Górskiego, drukowan

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Dekadentyzm i miłość w Młodej Polsce

Dekadentyzm łac.decadenceschyłekłac. 'de cadence' - schyłek to postawa inspirowana filozofią Schopenhauera. Dekadenci czuli, że żyją w czasie upadku cywilizacji i kryzysie wartości. Uważali się za ludzi wyjątkowych, gardzili mieszczaństwem (nazywając ich filistrami) i szukali ucieczki od bezsensownego życia w używkach i wyrafinowanym erotyzmie. Charakterystyczny dla nich był spleen - stan apatii i przygnębienia.

Miłość w Młodej Polsce była ukazywana na trzy główne sposoby. Po pierwsze, jako uczucie niszczące, gdzie pojawia się motyw femme fatale - kobiety fatalnej, przynoszącej zgubę mężczyźnie. Drugi sposób to miłość jako akt hedonizmu, dająca zmysłową przyjemność i intensywne, choć chwilowe zauroczenie. Trzecie podejście przedstawiało miłość jako jedność i pełnię, harmonijne połączenie duchowe kobiety i mężczyzny.

W okresie modernizmu pojawiły się dwa charakterystyczne modele artysty. Cygan należał do cyganerii artystycznej, wyróżniał się ekscentrycznym strojem i lekceważeniem konwenansów społecznych. Dandys natomiast był samotnikiem przekonanym o swojej wyjątkowości, który jednak potrzebował publiczności, by demonstrować swoją odrębność poprzez wyszukany styl i elegancję.

💡 Młodopolscy artyści często funkcjonowali na marginesie społeczeństwa - ich bunt przeciwko konwenansom możesz porównać do współczesnych subkultur!

Ważnym zjawiskiem epoki była bohema - cyganeria artystyczna żyjąca z dala od wielkich ośrodków, ceniąca wolność ponad wszystko. Homo viator (człowiek wędrowiec) to częsty motyw w dziełach tych twórców. Bohema odrzucała normy obyczajowe, konwenanse i materialne wartości, często wchodząc w konflikt z prawem, co później inspirowało ich twórczość.

MŁODA POLSKA- MODERNIZM
1857-1968
1890-1918
Nazwy epoki
>Młoda Polska- pochodzi od tytułu cyklu artykułów krytyka Artura Górskiego, drukowan

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Ważne pojęcia i koncepcje Młodej Polski

Młoda Polska przyniosła wiele nowych pojęć i koncepcji filozoficznych. Nirwana to zapożyczony z filozofii wschodu stan między życiem a śmiercią, osiągany przez wyzbycie się pragnień. Nadczłowiek w filozofii Nietzschego to jednostka wyzwolona, silna wewnętrznie, tworząca własne zasady moralne poza tradycyjnymi kategoriami dobra i zła.

Witalizm wiązał się z kultem życia, aktywności i dynamizmu, podkreślając możliwości twórcze człowieka. Relatywizm poznawczy zakładał, że każdy tworzy subiektywny obraz świata, uznając za prawdę to, co służy życiu. Z kolei intuicjonizm Bergsona wskazywał na intuicję jako drogę do całościowego poznania rzeczywistości i samego siebie.

W późniejszej fazie epoki popularnością cieszył się franciszkanizm - nawiązanie do filozofii św. Franciszka z Asyżu, wyrażające pogodną akceptację życia, harmonię z przyrodą i prostotę codziennego bytu. Postawa ta wiązała się z afirmacją życia - pozytywnym stosunkiem do otaczającego świata.

💡 Te pojęcia to nie tylko historia literatury! Wiele z nich, jak relatywizm czy intuicjonizm, wciąż funkcjonuje we współczesnej kulturze i filozofii.

Istotne dla zrozumienia epoki są także pojęcia poety wyklętego (zbuntowanego przeciwko normom społecznym) i nihilizmu (negacji dotychczasowych wartości). Młoda Polska wprowadziła też nowe środki artystyczne, jak synestezja (łączenie wrażeń różnych zmysłów), aliteracja (powtarzanie tych samych głosek) czy powieść polifoniczna (przedstawiająca rzeczywistość z wielu perspektyw).

MŁODA POLSKA- MODERNIZM
1857-1968
1890-1918
Nazwy epoki
>Młoda Polska- pochodzi od tytułu cyklu artykułów krytyka Artura Górskiego, drukowan

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Młoda Polska - pojęcia uzupełniające

Wiele terminów z epoki Młodej Polski odzwierciedla jej złożony charakter. Poeta przeklęty (poète maudit) to twórca przekraczający normy obyczajowe i moralne, przez co spotyka się z odrzuceniem społecznym mimo swojego talentu. Takie postaci fascynowały modernistów, którzy często sami przyjmowali podobną postawę buntowniczą.

W epoce tej wyraźnie widoczny był patriarchalizm - dominacja mężczyzn w społeczeństwie i ograniczanie praw kobiet. Jednocześnie pojawiały się pierwsze ruchy feministyczne (sufrażystki), a kobiety-pisarki zaczęły otwarcie opisywać swoje doświadczenia i emocje, co stanowiło wyłom w dotychczasowych konwencjach.

W sferze artystycznej stosowano nowe środki wyrazu. Aliteracja polegała na powtarzaniu tych samych głosek na początku wyrazów dla uzyskania efektu muzyczności. Synestezja łączyła wrażenia odbierane różnymi zmysłami (np. "miękki głos"), co wzbogacało ekspresję dzieła. Mitologizacja uwznioślała zwykłe wydarzenia, nadając im wymiar symboliczny.

💡 Przyglądając się pojęciom Młodej Polski, zauważysz, że wiele z nich funkcjonuje we współczesnej kulturze - od mitologizacji codzienności w mediach społecznościowych po synestezję w reklamach!

Charakterystyczne dla epoki były także takie zjawiska jak chłopomania - naiwne idealizowanie życia chłopskiego i wiejskiego, oraz zainteresowanie archetypami - uniwersalnymi wzorcami postaw zakodowanymi w kulturze. Młodopolscy twórcy chętnie sięgali po powieść polifoniczną, prezentującą rzeczywistość z wielu perspektyw i w różnych kontekstach, co umożliwiało wieloaspektowe spojrzenie na przedstawiane problemy.

Myśleliśmy, że nigdy nie zapytasz...

Czym jest Towarzysz AI z Knowunity?

Nasz asystent AI jest specjalnie dostosowany do potrzeb uczniów. W oparciu o miliony treści, które mamy na platformie, możemy udzielać uczniom naprawdę znaczących i trafnych odpowiedzi. Ale nie chodzi tylko o odpowiedzi, towarzysz prowadzi również uczniów przez codzienne wyzwania związane z nauką, ze spersonalizowanymi planami nauki, quizami lub treściami na czacie i 100% personalizacją opartą na umiejętnościach i rozwoju uczniów.

Gdzie mogę pobrać aplikację Knowunity?

Aplikację możesz pobrać z Google Play i Apple Store.

Czy aplikacja Knowunity naprawdę jest darmowa?

Tak, masz całkowicie darmowy dostęp do wszystkich notatek w aplikacji, możesz w każdej chwili rozmawiać z Ekspertami lub ich obserwować. Możesz użyć punktów, aby odblokować pewne funkcje w aplikacji, które również możesz otrzymać za darmo. Dodatkowo oferujemy usługę Knowunity Premium, która pozwala na odblokowanie większej liczby funkcji.

93

Inteligentne Narzędzia NOWE

Przekształć te notatki w: ✓ 50+ Pytań Testowych ✓ Interaktywne Fiszki ✓ Pełny Egzamin Próbny ✓ Plany Eseju

Egzamin Próbny
Quiz
Fiszki
Esej

Podobne notatki

Młoda Polska: Kluczowe Aspekty

Odkryj istotne cechy epoki Młodej Polski, w tym definicje haseł, sytuację polityczną w zaborach, codzienne życie oraz wpływ filozofii i nowych prądów w sztuce. Zawiera przegląd modernizmu, dekadentyzmu oraz twórczości Stanisława Wyspiańskiego.

Język polskiJęzyk polski
4

Filozofia i Literatura Antyku

Zgłębiaj epokę antyku, odkrywając kluczowe okresy historyczne, filozofię Sokratesa, Arystotelesa oraz cechy literatury grecko-rzymskiej. Poznaj wzorce osobowe, takie jak herosi i buntownicy, oraz ich znaczenie w kulturze antycznej. Idealne dla studentów historii i literatury. Typ: podsumowanie.

Język polskiJęzyk polski
4

Chwała Zwyciężonym: Powstanie 1863

Analiza noweli 'Gloria Victis' E. Orzeszkowej, która ukazuje dramatyzm powstania styczniowego. Zawiera omówienie kluczowych postaci, takich jak Romuald Traugutt, oraz symboliki przyrody jako świadka wydarzeń. Tematyka patriotyzmu, heroizmu i tragizmu walki o wolność. Idealne dla studentów literatury i historii.

Język polskiJęzyk polski
3

Werter: Romantyczny Bohater

Analiza postaci Wertera z powieści Goethego, ukazująca jego niezwykłą wrażliwość, skrajną samotność oraz pesymistyczne podejście do rzeczywistości. Zawiera omówienie namiętności prowadzącej do tragicznego końca oraz wpływu natury i sztuki na jego życie. Typ: charakterystyka.

Język polskiJęzyk polski
1

Oblicza Miasta w Literaturze

Analiza urbanistycznych motywów w powieściach 'Lalka', 'Zbrodnia i Kara' oraz 'Mistrz i Małgorzata'. Zawiera szczegółowe opisy Warszawy, Petersburga i Moskwy, ukazujące ich społeczne i kulturowe aspekty. Praca pisemna bada, jak miasta odzwierciedlają losy bohaterów i ich zmagania w kontekście epok pozytywistycznej i socjalistycznej.

Język polskiJęzyk polski
1

Kordian: Analiza Romantyzmu

Szczegółowa analiza lektury 'Kordian' Juliusza Słowackiego, koncentrująca się na postaci Kordiana jako romantycznego bohatera, mesjanizmie oraz winkelriedyzmie. Idealna do powtórki przed maturą, zawiera kluczowe informacje o kontekście historycznym, emocjonalnych zmaganiach postaci oraz ich wpływie na naród.

Język polskiJęzyk polski
4

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Zobacz, co mówią o nas nasi użytkownicy. Pokochali nas — pokochasz też i Ty.

4.9/5

App Store

4.8/5

Google Play

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.

Stefan S

użytkownik iOS

Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.

Samantha Klich

użytkownik Androida

Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄​

Szymon

użytkownik iOS

Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.

Stefan S

użytkownik iOS

Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.

Samantha Klich

użytkownik Androida

Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄​

Szymon

użytkownik iOS

Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS