Otwórz aplikację

Przedmioty

Ciekawostki o Oświeceniu: Literatura, Twórcy i Cechy Epoki

868

0

user profile picture

Aleksandra

13.10.2025

Język polski

OŚWIECENIE

32 229

13 paź 2025

6 strony

Ciekawostki o Oświeceniu: Literatura, Twórcy i Cechy Epoki

Literatura oświecenia w Europiei jej główne założenia ukształtowały fundamenty... Pokaż więcej

Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
1 / 6
1740 - 1822
OŚWIECENIE
NAZWA EPOKI
Oświecenie to nazwa epoki, którą przyjęto w całej XVIII-wiecznej Europie na określenie
czasów dominacji n

Kluczowe pojęcia oświecenia

Epoka oświecenia przyniosła ze sobą szereg kluczowych pojęć filozoficznych i światopoglądowych, które ukształtowały myślenie ówczesnych ludzi. Do najważniejszych z nich należą:

  1. Racjonalizm - przekonanie, że najważniejszym narzędziem poznania jest rozum. Wiązało się to z zakwestionowaniem roli uczucia i wiary oraz odrzuceniem autorytetu Kościoła.

  2. Empiryzm - pogląd głoszący, że rzeczywistość można poznać za pomocą doświadczenia zmysłowego, zarówno wewnętrznego, jak i zewnętrznego. Doświadczenie stanowi podstawę rozumowania.

  3. Deizm - przekonanie o istnieniu bezosobowego Boga, który stworzył świat funkcjonujący jak maszyna, ale nie ingeruje w jego działanie. Przeciwieństwem deizmu jest ateizm, negujący istnienie Boga.

  4. Utylitaryzm - pogląd etyczny, według którego czyn jednostki jest dobry wtedy, gdy przyczynia się do szczęścia ogółu.

Definition: Empiryzm definicja Oświecenie: Pogląd filozoficzny głoszący, że źródłem poznania jest doświadczenie zmysłowe.

Vocabulary: Sensualizm oświecenie definicja: Kierunek filozoficzny uznający wrażenia zmysłowe za jedyne źródło poznania.

Highlight: Racjonalizm oświecenie i empiryzm oświecenie to dwa kluczowe nurty filozoficzne epoki, kładące nacisk na rozum i doświadczenie w procesie poznania.

1740 - 1822
OŚWIECENIE
NAZWA EPOKI
Oświecenie to nazwa epoki, którą przyjęto w całej XVIII-wiecznej Europie na określenie
czasów dominacji n

Literatura oświecenia i jej nurty

Literatura oświecenia charakteryzowała się specyficznymi cechami, które odzwierciedlały ducha epoki. Do głównych cech należały:

  1. Nastawienie dydaktyczne - literatura miała wychowywać czytelnika, np. poprzez satyry ośmieszające wady.
  2. Wskazywanie nowych idei i postaw godnych naśladowania - propagowano racjonalizm, potępiano nietolerancję religijną i zacofanie szlachty.
  3. Propagowanie reform - postulowano zniesienie porządku feudalnego i równość stanów.
  4. Dostarczanie rozrywki pobudzającej do refleksji.

W literaturze oświecenia w Polsce rozwinęły się trzy główne nurty:

  1. Klasycyzm - związany z przekonaniem o doniosłej roli słowa jako narzędzia oddziaływania na społeczeństwo. Przedstawicielami byli Ignacy Krasicki i Stanisław Trembecki.

  2. Sentymentalizm - ukazujący uczuciową stronę człowieka i powrót do natury. Poruszał tematy miłości, natury i idealnego życia na wsi. Głównym przedstawicielem był Franciszek Karpiński.

  3. Rokoko - tworzący utwory o lżejszym charakterze, służące przede wszystkim rozrywce, ale zachowujące elegancję. Przedstawicielem był Franciszek Dionizy Kniaźnin.

Example: Literatura oświecenia przykłady: "Hymn do miłości ojczyzny" Ignacego Krasickiego (klasycyzm), "Laura i Filon" Franciszka Karpińskiego (sentymentalizm).

Highlight: Cechy literatury oświecenia obejmowały dydaktyzm, propagowanie reform i dostarczanie refleksyjnej rozrywki.

1740 - 1822
OŚWIECENIE
NAZWA EPOKI
Oświecenie to nazwa epoki, którą przyjęto w całej XVIII-wiecznej Europie na określenie
czasów dominacji n

Motywy w literaturze oświecenia

Literatura oświecenia w Europie i Polsce charakteryzowała się kilkoma dominującymi motywami, które odzwierciedlały wartości i ideały epoki:

  1. Ojczyzna - była przedmiotem troski patriotów, szczególnie po I rozbiorze Polski. Uważana za najwyższą wartość, co widać w utworach takich jak "Hymn do miłości ojczyzny" czy "Zepsucie" Ignacego Krasickiego.

  2. Natura - ukazywana w opozycji do cywilizacji, zgodnie z postulatami m.in. Jeana-Jacques'a Rousseau. Literatura przedstawiała wyzwolenie ludzi wpisanych w rytm natury, co można zaobserwować w "Pieśniach nabożnych" Franciszka Karpińskiego.

  3. Arkadia - idealna kraina szczęśliwości, gdzie przyroda i człowiek żyją w harmonii. Często przedstawiana jako wiejska sceneria z prostymi ludźmi lub pasterzami jako bohaterami, np. w utworze "Laura i Filon" Franciszka Karpińskiego.

  4. Miłość sentymentalna - opisywana w tonie czułości, pełna tkliwych spojrzeń, potajemnych spotkań, długich rozmów i namiętnych wyznań. Przykładem jest wspomniany utwór "Laura i Filon".

Example: Najważniejsze dzieła oświecenia w Polsce to m.in. "Hymn do miłości ojczyzny" Ignacego Krasickiego oraz "Laura i Filon" Franciszka Karpińskiego.

Highlight: Twórcy oświecenia w Polsce, tacy jak Ignacy Krasicki i Franciszek Karpiński, często poruszali tematy patriotyczne i sentymentalne w swoich dziełach.

1740 - 1822
OŚWIECENIE
NAZWA EPOKI
Oświecenie to nazwa epoki, którą przyjęto w całej XVIII-wiecznej Europie na określenie
czasów dominacji n

Filozofia oświecenia

Epoka oświecenia przyniosła rozkwit filozofii oraz myśli społecznej i politycznej. Do najważniejszych filozofów tego okresu należeli:

  1. John Locke - twórca empiryzmu, uważał, że poznanie jest wynikiem doświadczenia poprzez zmysły (sensualizm). Krytykował koncepcję idei wrodzonych, twierdząc, że umysł w chwili narodzin to czysta karta (tabula rasa).

  2. Immanuel Kant - twórca filozofii krytycznej, twierdził, że człowiek nie może poznać rzeczy takimi, jakie są w istocie, a jedynie takimi, na jakie pozwala rozum. Wprowadził pojęcia sądów apriorycznych i aposteriorycznych.

  3. Jean-Jacques Rousseau - stworzył koncepcję wychowania jako powrotu do natury. Krytykował cywilizację, twierdząc, że zniszczyła ona naturalną dobroć człowieka.

  4. Wolter - zwolennik racjonalizmu i poznania przez doświadczenie. Postulował liberalizm, tolerancję dla różnych postaw i wolność. Krytykował instytucję Kościoła.

  5. Monteskiusz - twórca koncepcji trójpodziału władzy. Uważał, że prawo zostało ustanowione, aby poskromić naturalną dzikość człowieka.

Definition: Racjonalizm definicja: Pogląd filozoficzny uznający rozum za główne źródło poznania i kryterium prawdy.

Highlight: Główne idee oświecenia obejmowały empiryzm, racjonalizm, krytykę cywilizacji i postulat powrotu do natury.

Quote: Jean-Jacques Rousseau: "Człowiek urodził się wolny, a wszędzie jest w okowach."

1740 - 1822
OŚWIECENIE
NAZWA EPOKI
Oświecenie to nazwa epoki, którą przyjęto w całej XVIII-wiecznej Europie na określenie
czasów dominacji n

Myśl polityczna i społeczna

Filozofowie oświeceniowi stworzyli fundamenty nowoczesnego myślenia o państwie i społeczeństwie.

Quote: "Człowiek z natury jest dobry, to cywilizacja go niszczy" - Jean-Jacques Rousseau

Highlight: Główne postulaty polityczne oświecenia:

  • Liberalizm i prawa jednostki
  • Tolerancja religijna
  • Trójpodział władzy
  • Krytyka instytucji Kościoła
1740 - 1822
OŚWIECENIE
NAZWA EPOKI
Oświecenie to nazwa epoki, którą przyjęto w całej XVIII-wiecznej Europie na określenie
czasów dominacji n

Nazwa i czas trwania epoki oświecenia

Oświecenie to nazwa epoki, która dominowała w XVIII-wiecznej Europie, charakteryzując się przewagą nauki i filozofii nad wcześniejszym, uważanym za ciemny, barokiem. Epoka ta była również znana jako wiek rozumu lub wiek filozofów, a jej główną ideą był powrót myśli do świata rzeczy, połączony z optymizmem i wiarą w moc ludzkiego rozumu.

W Polsce oświecenie trwało od lat 30./40. XVIII wieku do lat 20. XIX wieku, kończąc się symbolicznie w 1822 roku wraz z wydaniem zbioru "Ballady i romanse" Adama Mickiewicza. W Europie natomiast epoka ta rozpoczęła się nieco wcześniej, na przełomie XVII i XVIII wieku, z pierwszymi tendencjami pojawiającymi się w Anglii, a zakończyła się wraz z Wielką Rewolucją Francuską w latach 1789-1799.

Highlight: Oświecenie w Polsce trwało od lat 30./40. XVIII wieku do 1822 roku, podczas gdy w Europie rozpoczęło się wcześniej i zakończyło się Wielką Rewolucją Francuską.

Definition: Co to jest oświecenie krótko: Epoka dominacji nauki i filozofii w XVIII wieku, charakteryzująca się wiarą w rozum i postęp.



Myśleliśmy, że nigdy nie zapytasz...

Czym jest Towarzysz AI z Knowunity?

Nasz asystent AI jest specjalnie dostosowany do potrzeb uczniów. W oparciu o miliony treści, które mamy na platformie, możemy udzielać uczniom naprawdę znaczących i trafnych odpowiedzi. Ale nie chodzi tylko o odpowiedzi, towarzysz prowadzi również uczniów przez codzienne wyzwania związane z nauką, ze spersonalizowanymi planami nauki, quizami lub treściami na czacie i 100% personalizacją opartą na umiejętnościach i rozwoju uczniów.

Gdzie mogę pobrać aplikację Knowunity?

Aplikację możesz pobrać z Google Play i Apple Store.

Czy aplikacja Knowunity naprawdę jest darmowa?

Tak, masz całkowicie darmowy dostęp do wszystkich notatek w aplikacji, możesz w każdej chwili rozmawiać z Ekspertami lub ich obserwować. Możesz użyć punktów, aby odblokować pewne funkcje w aplikacji, które również możesz otrzymać za darmo. Dodatkowo oferujemy usługę Knowunity Premium, która pozwala na odblokowanie większej liczby funkcji.

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Zobacz, co mówią o nas nasi użytkownicy. Pokochali nas — pokochasz też i Ty.

4.9/5

App Store

4.8/5

Google Play

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.

Stefan S

użytkownik iOS

Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.

Samantha Klich

użytkownik Androida

Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄​

Szymon

użytkownik iOS

Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.

Stefan S

użytkownik iOS

Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.

Samantha Klich

użytkownik Androida

Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄​

Szymon

użytkownik iOS

Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS

 

Język polski

32 229

13 paź 2025

6 strony

Ciekawostki o Oświeceniu: Literatura, Twórcy i Cechy Epoki

Literatura oświecenia w Europie i jej główne założenia ukształtowały fundamenty współczesnej myśli europejskiej.

  • Oświecenie (1740-1822) to epoka rozumu i filozofii, charakteryzująca się dominacją racjonalnego myślenia i empirycznego poznania.
  • W Polsce okres ten trwał od lat 30./40. XVIII wieku do lat... Pokaż więcej

1740 - 1822
OŚWIECENIE
NAZWA EPOKI
Oświecenie to nazwa epoki, którą przyjęto w całej XVIII-wiecznej Europie na określenie
czasów dominacji n

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Kluczowe pojęcia oświecenia

Epoka oświecenia przyniosła ze sobą szereg kluczowych pojęć filozoficznych i światopoglądowych, które ukształtowały myślenie ówczesnych ludzi. Do najważniejszych z nich należą:

  1. Racjonalizm - przekonanie, że najważniejszym narzędziem poznania jest rozum. Wiązało się to z zakwestionowaniem roli uczucia i wiary oraz odrzuceniem autorytetu Kościoła.

  2. Empiryzm - pogląd głoszący, że rzeczywistość można poznać za pomocą doświadczenia zmysłowego, zarówno wewnętrznego, jak i zewnętrznego. Doświadczenie stanowi podstawę rozumowania.

  3. Deizm - przekonanie o istnieniu bezosobowego Boga, który stworzył świat funkcjonujący jak maszyna, ale nie ingeruje w jego działanie. Przeciwieństwem deizmu jest ateizm, negujący istnienie Boga.

  4. Utylitaryzm - pogląd etyczny, według którego czyn jednostki jest dobry wtedy, gdy przyczynia się do szczęścia ogółu.

Definition: Empiryzm definicja Oświecenie: Pogląd filozoficzny głoszący, że źródłem poznania jest doświadczenie zmysłowe.

Vocabulary: Sensualizm oświecenie definicja: Kierunek filozoficzny uznający wrażenia zmysłowe za jedyne źródło poznania.

Highlight: Racjonalizm oświecenie i empiryzm oświecenie to dwa kluczowe nurty filozoficzne epoki, kładące nacisk na rozum i doświadczenie w procesie poznania.

1740 - 1822
OŚWIECENIE
NAZWA EPOKI
Oświecenie to nazwa epoki, którą przyjęto w całej XVIII-wiecznej Europie na określenie
czasów dominacji n

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Literatura oświecenia i jej nurty

Literatura oświecenia charakteryzowała się specyficznymi cechami, które odzwierciedlały ducha epoki. Do głównych cech należały:

  1. Nastawienie dydaktyczne - literatura miała wychowywać czytelnika, np. poprzez satyry ośmieszające wady.
  2. Wskazywanie nowych idei i postaw godnych naśladowania - propagowano racjonalizm, potępiano nietolerancję religijną i zacofanie szlachty.
  3. Propagowanie reform - postulowano zniesienie porządku feudalnego i równość stanów.
  4. Dostarczanie rozrywki pobudzającej do refleksji.

W literaturze oświecenia w Polsce rozwinęły się trzy główne nurty:

  1. Klasycyzm - związany z przekonaniem o doniosłej roli słowa jako narzędzia oddziaływania na społeczeństwo. Przedstawicielami byli Ignacy Krasicki i Stanisław Trembecki.

  2. Sentymentalizm - ukazujący uczuciową stronę człowieka i powrót do natury. Poruszał tematy miłości, natury i idealnego życia na wsi. Głównym przedstawicielem był Franciszek Karpiński.

  3. Rokoko - tworzący utwory o lżejszym charakterze, służące przede wszystkim rozrywce, ale zachowujące elegancję. Przedstawicielem był Franciszek Dionizy Kniaźnin.

Example: Literatura oświecenia przykłady: "Hymn do miłości ojczyzny" Ignacego Krasickiego (klasycyzm), "Laura i Filon" Franciszka Karpińskiego (sentymentalizm).

Highlight: Cechy literatury oświecenia obejmowały dydaktyzm, propagowanie reform i dostarczanie refleksyjnej rozrywki.

1740 - 1822
OŚWIECENIE
NAZWA EPOKI
Oświecenie to nazwa epoki, którą przyjęto w całej XVIII-wiecznej Europie na określenie
czasów dominacji n

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Motywy w literaturze oświecenia

Literatura oświecenia w Europie i Polsce charakteryzowała się kilkoma dominującymi motywami, które odzwierciedlały wartości i ideały epoki:

  1. Ojczyzna - była przedmiotem troski patriotów, szczególnie po I rozbiorze Polski. Uważana za najwyższą wartość, co widać w utworach takich jak "Hymn do miłości ojczyzny" czy "Zepsucie" Ignacego Krasickiego.

  2. Natura - ukazywana w opozycji do cywilizacji, zgodnie z postulatami m.in. Jeana-Jacques'a Rousseau. Literatura przedstawiała wyzwolenie ludzi wpisanych w rytm natury, co można zaobserwować w "Pieśniach nabożnych" Franciszka Karpińskiego.

  3. Arkadia - idealna kraina szczęśliwości, gdzie przyroda i człowiek żyją w harmonii. Często przedstawiana jako wiejska sceneria z prostymi ludźmi lub pasterzami jako bohaterami, np. w utworze "Laura i Filon" Franciszka Karpińskiego.

  4. Miłość sentymentalna - opisywana w tonie czułości, pełna tkliwych spojrzeń, potajemnych spotkań, długich rozmów i namiętnych wyznań. Przykładem jest wspomniany utwór "Laura i Filon".

Example: Najważniejsze dzieła oświecenia w Polsce to m.in. "Hymn do miłości ojczyzny" Ignacego Krasickiego oraz "Laura i Filon" Franciszka Karpińskiego.

Highlight: Twórcy oświecenia w Polsce, tacy jak Ignacy Krasicki i Franciszek Karpiński, często poruszali tematy patriotyczne i sentymentalne w swoich dziełach.

1740 - 1822
OŚWIECENIE
NAZWA EPOKI
Oświecenie to nazwa epoki, którą przyjęto w całej XVIII-wiecznej Europie na określenie
czasów dominacji n

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Filozofia oświecenia

Epoka oświecenia przyniosła rozkwit filozofii oraz myśli społecznej i politycznej. Do najważniejszych filozofów tego okresu należeli:

  1. John Locke - twórca empiryzmu, uważał, że poznanie jest wynikiem doświadczenia poprzez zmysły (sensualizm). Krytykował koncepcję idei wrodzonych, twierdząc, że umysł w chwili narodzin to czysta karta (tabula rasa).

  2. Immanuel Kant - twórca filozofii krytycznej, twierdził, że człowiek nie może poznać rzeczy takimi, jakie są w istocie, a jedynie takimi, na jakie pozwala rozum. Wprowadził pojęcia sądów apriorycznych i aposteriorycznych.

  3. Jean-Jacques Rousseau - stworzył koncepcję wychowania jako powrotu do natury. Krytykował cywilizację, twierdząc, że zniszczyła ona naturalną dobroć człowieka.

  4. Wolter - zwolennik racjonalizmu i poznania przez doświadczenie. Postulował liberalizm, tolerancję dla różnych postaw i wolność. Krytykował instytucję Kościoła.

  5. Monteskiusz - twórca koncepcji trójpodziału władzy. Uważał, że prawo zostało ustanowione, aby poskromić naturalną dzikość człowieka.

Definition: Racjonalizm definicja: Pogląd filozoficzny uznający rozum za główne źródło poznania i kryterium prawdy.

Highlight: Główne idee oświecenia obejmowały empiryzm, racjonalizm, krytykę cywilizacji i postulat powrotu do natury.

Quote: Jean-Jacques Rousseau: "Człowiek urodził się wolny, a wszędzie jest w okowach."

1740 - 1822
OŚWIECENIE
NAZWA EPOKI
Oświecenie to nazwa epoki, którą przyjęto w całej XVIII-wiecznej Europie na określenie
czasów dominacji n

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Myśl polityczna i społeczna

Filozofowie oświeceniowi stworzyli fundamenty nowoczesnego myślenia o państwie i społeczeństwie.

Quote: "Człowiek z natury jest dobry, to cywilizacja go niszczy" - Jean-Jacques Rousseau

Highlight: Główne postulaty polityczne oświecenia:

  • Liberalizm i prawa jednostki
  • Tolerancja religijna
  • Trójpodział władzy
  • Krytyka instytucji Kościoła
1740 - 1822
OŚWIECENIE
NAZWA EPOKI
Oświecenie to nazwa epoki, którą przyjęto w całej XVIII-wiecznej Europie na określenie
czasów dominacji n

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Nazwa i czas trwania epoki oświecenia

Oświecenie to nazwa epoki, która dominowała w XVIII-wiecznej Europie, charakteryzując się przewagą nauki i filozofii nad wcześniejszym, uważanym za ciemny, barokiem. Epoka ta była również znana jako wiek rozumu lub wiek filozofów, a jej główną ideą był powrót myśli do świata rzeczy, połączony z optymizmem i wiarą w moc ludzkiego rozumu.

W Polsce oświecenie trwało od lat 30./40. XVIII wieku do lat 20. XIX wieku, kończąc się symbolicznie w 1822 roku wraz z wydaniem zbioru "Ballady i romanse" Adama Mickiewicza. W Europie natomiast epoka ta rozpoczęła się nieco wcześniej, na przełomie XVII i XVIII wieku, z pierwszymi tendencjami pojawiającymi się w Anglii, a zakończyła się wraz z Wielką Rewolucją Francuską w latach 1789-1799.

Highlight: Oświecenie w Polsce trwało od lat 30./40. XVIII wieku do 1822 roku, podczas gdy w Europie rozpoczęło się wcześniej i zakończyło się Wielką Rewolucją Francuską.

Definition: Co to jest oświecenie krótko: Epoka dominacji nauki i filozofii w XVIII wieku, charakteryzująca się wiarą w rozum i postęp.

Myśleliśmy, że nigdy nie zapytasz...

Czym jest Towarzysz AI z Knowunity?

Nasz asystent AI jest specjalnie dostosowany do potrzeb uczniów. W oparciu o miliony treści, które mamy na platformie, możemy udzielać uczniom naprawdę znaczących i trafnych odpowiedzi. Ale nie chodzi tylko o odpowiedzi, towarzysz prowadzi również uczniów przez codzienne wyzwania związane z nauką, ze spersonalizowanymi planami nauki, quizami lub treściami na czacie i 100% personalizacją opartą na umiejętnościach i rozwoju uczniów.

Gdzie mogę pobrać aplikację Knowunity?

Aplikację możesz pobrać z Google Play i Apple Store.

Czy aplikacja Knowunity naprawdę jest darmowa?

Tak, masz całkowicie darmowy dostęp do wszystkich notatek w aplikacji, możesz w każdej chwili rozmawiać z Ekspertami lub ich obserwować. Możesz użyć punktów, aby odblokować pewne funkcje w aplikacji, które również możesz otrzymać za darmo. Dodatkowo oferujemy usługę Knowunity Premium, która pozwala na odblokowanie większej liczby funkcji.

868

Inteligentne Narzędzia NOWE

Przekształć te notatki w: ✓ 50+ Pytań Testowych ✓ Interaktywne Fiszki ✓ Pełny Egzamin Próbny ✓ Plany Eseju

Egzamin Próbny
Quiz
Fiszki
Esej

Podobne notatki

Kordian: Romantyczny Bohater

Analiza postaci Kordiana w kontekście romantyzmu. Odkryj motywy, wewnętrzne zmagania i wpływ Laury na życie Kordiana. Zrozum, jak jego delikatna osobowość i artystyczna dusza kształtują jego tragiczne losy. Materiał zawiera kluczowe elementy biografii oraz interpretację postaci w dziele Juliusza Słowackiego.

Język polskiJęzyk polski
1

Juliusz Słowacki: Życie i Twórczość

Odkryj życie i twórczość Juliusza Słowackiego, jednego z najważniejszych polskich poetów i dramatopisarzy. Dowiedz się o jego najważniejszych dziełach, takich jak 'Kordian', 'Lilla Weneda' oraz 'Grób Agamemnona'. Notatka zawiera kluczowe informacje o jego biografii, wpływie na literaturę oraz kontekście historycznym. Idealna dla studentów literatury polskiej.

Język polskiJęzyk polski
1

Życie Konrada Wallenroda

Analiza kluczowych wydarzeń z życia Konrada Wallenroda, bohatera utworu Adama Mickiewicza. Zawiera omówienie najważniejszych momentów, takich jak najazd Knyzaków, miłość do Aldony oraz moralne dylematy postaci. Idealne dla uczniów przygotowujących się do lekcji języka polskiego i analizy literackiej.

Język polskiJęzyk polski
1

Twórcy Pozytywizmu: Biografie

Poznaj biografie kluczowych twórców pozytywizmu, w tym Marii Konopnickiej, Elizy Orzeszkowej, Bolesława Prusa, Henryka Sienkiewicza, Adama Asnyka, Fiodora Dostojewskiego oraz Honoriusza Balzaka. Zawiera szczegółowe informacje o ich życiu, twórczości oraz wpływie na literaturę. Idealne dla studentów literatury i historii.

Język polskiJęzyk polski
2

Okupacja i Holokaust

Zrozumienie okresu II wojny światowej w Polsce: analiza okupacji, Holokaustu, ruchu oporu oraz codziennego życia pod niemiecką okupacją. Kluczowe pojęcia: martyrologia, heroizm, kryzys wartości. Typ: podsumowanie.

Język polskiJęzyk polski
4

Motywy w Konradzie Wallenrodzie

Analiza kluczowych motywów, bohaterów oraz problematyki w 'Konradzie Wallenrodzie' Adama Mickiewicza. Odkryj znaczenie zdrady, miłości, walki i poświęcenia w kontekście historycznym i moralnym. Idealne dla studentów literatury polskiej.

Język polskiJęzyk polski
4

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Zobacz, co mówią o nas nasi użytkownicy. Pokochali nas — pokochasz też i Ty.

4.9/5

App Store

4.8/5

Google Play

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.

Stefan S

użytkownik iOS

Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.

Samantha Klich

użytkownik Androida

Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄​

Szymon

użytkownik iOS

Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.

Stefan S

użytkownik iOS

Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.

Samantha Klich

użytkownik Androida

Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄​

Szymon

użytkownik iOS

Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS