Strona 2: Tło historyczne i tytuł "Pana Tadeusza"

Pan Tadeusz - problematyka historyczna obejmuje lata 1811-1812, okres oczekiwania na wybuch walki z Rosją i wyprawę Napoleona na Moskwę. Utwór nawiązuje również do wcześniejszych wydarzeń historycznych.

Highlight: Najważniejsze wydarzenia historyczne w tle "Pana Tadeusza":

• 1683 - Bitwa pod Wiedniem (Jan III Sobieski)
• 1768-1772 - Konfederacja barska
• 1772 - I rozbiór Polski
• 1791 - Konstytucja 3 maja
• 1792 - Konfederacja targowicka
• 1793 - II rozbiór Polski

Pełny tytuł utworu: "Pan Tadeusz, czyli ostatni zajazd na Litwie. Historia szlachecka z roku 1811 i 1812 we dwunastu księgach wierszem".

Definition: Zajazd - zwyczaj szlachecki polegający na zbrojnym najechaniu na dobra przeciwnika w celu wymuszenia wykonania wyroku sądowego.

Znaczenie elementów tytułu:

• Pan Tadeusz - główny bohater, reprezentant nowego pokolenia
• Ostatni zajazd na Litwie - kluczowe wydarzenie w fabule
• Historia szlachecka - akcja koncentruje się wokół szlachty
• 1811 i 1812 - czas trwania akcji, okres wojen napoleońskich

Strona 3: Bohaterowie "Pana Tadeusza"

Pan Tadeusz - postacie główne i ich charakterystyka:

1. Jacek Soplica $Ksiądz Robak$ - charyzmatyczny przywódca, przechodzi przemianę

2. Tadeusz Soplica - syn Jacka, wykształcony w Wilnie, zakochuje się najpierw w Telimenie, potem w Zosi

3. Telimena - opiekunka Zosi, około 30-letnia koneserka sztuki z Petersburga

4. Stolnik Horeszko - ojciec Ewy, dziadek Zosi, magnat, patriota o złożonym charakterze

5. Ewa - ukochana Jacka Soplicy, matka Zosi, umiera na zesłaniu

6. Zosia - wychowanka Telimeny, przyszła żona Tadeusza, opiekuje się dziećmi i zwierzętami

Quote: "Zosia - wychowuje ją Telimena. Przyszła żona Tadeusza (w utworze nie ma ŚLUBU!, są tylko ZARĘCZYNY). Zajmowała się dziećmi i zwierzętami."

Przedstawiciele rodu Dobrzyńskich:

• Maciej Dobrzyński $Zabobok, Maciej nad Maćkami$ - najstarszy, szanowany, wróg Rosjan
• Bartek zwany Prusakiem - rozsądny poseł, nienawidził Prusaków
• Maciek-kropiciel (chrzciciel)
• Bartek-Brzytewka $skrzydełko$ - posiadacz cienkiej szabli
• Maciek Konewka - porywczy, bezmyślny, hałaśliwy

Strona 4: Charakterystyka Jacka Soplicy i koncepcja walki o niepodległość

Jacek Soplica jako bohater romantyczny:

• Przeżył nieszczęśliwą miłość
• Odrzucony
• Wędrowiec (do Litwy)
• Uczuciowy i wrażliwy
• Tajemniczy
• Indywidualista
• Ewoluuje
• Poświęca się dla ojczyzny (emisariusz)
• Patriota

Highlight: Jacek Soplica jako bohater dynamiczny (przechodzi przemianę):

• Z Jacka Soplicy na Księdza Robaka
• Z dumnego w pokornego
• Z porywczego w spokojnego
• Z egoistycznego w działającego na rzecz narodu

Przemiana Jacka Soplicy następuje po zabójstwie Stolnika, po którym wstępuje do klasztoru bernardynów i do wojska napoleońskiego.

Pan Tadeusz - problematyka walki o niepodległość:

1. Zjednoczenie Litwinów i Polaków wokół wspólnego celu
2. Zjednoczenie szlachty - Horeszków, Sopliców i Dobrzyńskich
3. Opowiadanie o wojnach

Vocabulary: Kosmopolita - osoba uważająca się za obywatela świata, nieprzywiązana do konkretnej ojczyzny.

Hrabia jako kosmopolita:

• Skupia się na naturze włoskiej
• "Nie maluje drzew naszych"
• Nie dostrzega piękna swojej ojczyzny tak jak Pan Tadeusz

Strona 5: Kontrast postaci i obyczaje szlacheckie

Kontrast między Tadeuszem a Telimeną:

Tadeusz:

• Denerwuje go niedocenianie litewskiej przyrody
• Zachwyca się litewskim krajobrazem
• Nie wie, jak rozmawiać z Telimeną

Telimena:

• Wyśmiewa litewską przyrodę
• Wychwala zagraniczny krajobraz

Highlight: Obyczaje szlacheckie w "Panu Tadeuszu":

• Wspólne posiłki
• Polowania
• Grzybobranie
• Spotkania w karczmie
• Hierarchia przy stole
• Spacery
• Dbanie o gospodarstwo
• Zajazdy
• Znaczenie stroju
• Rytm dnia zgodny z rytmem natury
• Zażywanie tabaki

Pan Tadeusz - motywy idealizacji:

• Akcja rozgrywa się wiosną lub latem
• Przyroda jest przedstawiona w rozkwicie

Example: Idealizacja w "Panu Tadeuszu" widoczna jest w opisach przyrody, która zawsze jest piękna i bujna, co podkreśla nostalgiczny charakter utworu.

Księga VI - Obyczajowość szlachecka

Historia w Panu Tadeuszu notatka zawiera szczegółowy opis życia codziennego:

Example: Rytm dnia zgodny z naturą

Highlight: Znaczenie tradycji i obyczajów w życiu szlachty

Definition: Kosmopolityzm - postawa światowa, przeciwstawna patriotyzmowi lokalnemu

Strona 1: Geneza i charakterystyka "Pana Tadeusza"

"Pan Tadeusz" Adama Mickiewicza to epopeja narodowa powstała w latach 1832-1834, po upadku powstania listopadowego. Utwór ten, skierowany do Polaków na emigracji, ma na celu pocieszenie rodaków poprzez przedstawienie wyidealizowanego obrazu ojczyzny.

Highlight: Książka powstała po upadku powstania listopadowego 1832/1834r.

Główne cechy utworu:

• Adresowany do Polaków-emigrantów
• Narrator zwraca się do ojczyzny-Litwy i do Matki Boskiej
• Opowiada o ojczyźnie
• Przedstawia wyidealizowaną rzeczywistość

Definition: Epopeja - gatunek literacki, obszerny utwór epicki wierszem lub prozą, przedstawiający dzieje bohaterów na tle wydarzeń historycznych lub legendarnych ważnych dla narodu.

Cechy romantyczne w "Panu Tadeuszu":

• Homo-viator (wędrowiec)
• Wrażliwość na piękno natury
• Uczuciowość (miłość, tęsknota)
• Indywidualizm
• Elementy metafizyczne
• Podmiot liryczny to poeta o świadomości obywatelskiej
• Historyzm
• Koloryt lokalny

Główne rody i bohaterowie:

1. Soplicowie (Jacek Soplica, Tadeusz Soplica)
2. Horeszkowie (Stolnik, Hrabia)
3. Dobrzyńscy (Maciek nad Maćkami)

Example: Obyczaje szlacheckie przedstawione w utworze: spacery, zbieranie grzybów, zajazdy, wspólne kolacje (uczty), polowania.