Ramy czasowe pozytywizmu w Europie i Polsce, Wynalazki oraz Praca organiczna i u podstaw

Otwórz

1832

Natalia Strzępek

2.12.2022

Język polski

pozytywizm

Przedmioty

Język polski

Młoda polska

"ludzie bezdomni" stefan żeromski

Charakterystyka bohaterów

Ramy czasowe pozytywizmu w Europie i Polsce, Wynalazki oraz Praca organiczna i u podstaw

Pozytywizm w Europie i Polsce to kluczowy okres w historii literatury i myśli społecznej, przypadający na drugą połowę XIX wieku. Ramy czasowe pozytywizmu w Europie rozpoczynają się od Wiosny Ludów (1848-1849), a koniec pozytywizmu w Europie następuje w latach 90. XIX wieku. W Polsce epoka ta rozpoczyna się po klęsce powstania styczniowego (1863-1864). Okres ten charakteryzował się wiarą w postęp, rozwój nauki i pracę organiczną.

Główne cechy epoki:

Rozwój myśli naukowej i filozoficznej
Nacisk na pracę organiczną i pracę u podstaw
Dominacja realizmu w literaturze
Rozwój przemysłu i najważniejsze wynalazki pozytywizmu
Nowe spojrzenie na rolę kobiety w społeczeństwie

2.12.2022

60407

Pozytywizo
Ramy czasowe
Ramy czasowe pozytywizmu zasadniczo obejmują 2. połowę XIX w.
Pozytywizm w Europie (występuje jako realizm i natural

Zobacz

Kluczowe pojęcia i idee pozytywizmu

Pozytywizm w Polsce charakteryzował się kilkoma istotnymi koncepcjami i postulatami, które miały na celu modernizację społeczeństwa i walkę o niepodległość metodami innymi niż zbrojna insurekcja.

Spór młodych ze starymi: Po upadku powstania styczniowego rozgorzała debata między młodymi pozytywistami a starszym pokoleniem romantyków. Pozytywiści, szanując uczestników powstania, uważali zbrojną walkę za nieskuteczną i proponowali alternatywne metody umacniania polskości.

Example: Idee pozytywistyczne propagowano w czasopismach takich jak "Przegląd Tygodniowy", "Niwa" i "Ateneum", gdzie publikowali m.in. Aleksander Świętochowski, Bolesław Prus i Eliza Orzeszkowa.

Praca organiczna i praca u podstaw:

Praca organiczna to koncepcja postrzegająca społeczeństwo jako jeden organizm, w którym wszystkie "narządy" (gałęzie gospodarki i kultury) muszą współpracować dla wspólnego dobra.
Praca u podstaw to postulat podnoszenia poziomu życia najuboższych warstw społeczeństwa poprzez edukację i tworzenie miejsc pracy.

Definition: Praca organiczna to działalność mająca na celu wzmocnienie społeczeństwa poprzez rozwój gospodarczy, oświatowy i kulturalny.

Emancypacja kobiet: Postulat zrównania praw kobiet i mężczyzn, szczególnie w zakresie prawa wyborczego i dostępu do edukacji wyższej. Idea ta zyskała na znaczeniu po powstaniu styczniowym, gdy wiele kobiet musiało przejąć role tradycyjnie przypisywane mężczyznom.

Asymilacja Żydów: Dążenie do włączenia społeczności żydowskiej do polskiego społeczeństwa przy zachowaniu odrębności wyznaniowej. Miało to być odpowiedzią na rosnący antysemityzm i konflikty społeczne.

Highlight: Pozytywizm w Polsce charakteryzował się pragmatycznym podejściem do kwestii narodowych i społecznych, kładąc nacisk na edukację, rozwój gospodarczy i integrację różnych grup społecznych.

Zobacz

Filozoficzne podstawy pozytywizmu

Pozytywizm jako nurt filozoficzny opierał się na kilku kluczowych koncepcjach, które miały istotny wpływ na kształtowanie się światopoglądu epoki.

Ewolucjonizm: Koncepcja bazująca na teorii Karola Darwina, ale przeniesiona na grunt nauk społecznych. Zakładała, że społeczeństwo, podobnie jak organizmy biologiczne, podlega ciągłemu rozwojowi i doskonaleniu się.

Utylitaryzm: Postulat bycia użytecznym dla społeczeństwa. Według tej idei, wartość człowieka mierzy się jego wkładem w dobro ogółu i pracą na rzecz innych.

Scjentyzm: Przekonanie o nadrzędnej roli nauki jako źródła wiedzy. Scjentyzm kładł nacisk na empiryczne badania i doświadczenie jako kluczowe metody poznawcze.

Definition: Scjentyzm to pogląd filozoficzny uznający metody naukowe za jedyne wiarygodne źródło wiedzy o rzeczywistości.

Filozofia pozytywizmu: Stanowiła reakcję na romantyczny idealizm i metafizykę. Główne założenia to:

Badanie tylko tego, o czym można uzyskać ścisłą i pewną wiedzę
Odwoływanie się do nauk przyrodniczych
Odrzucenie spekulacji metafizycznych

Znaczący myśliciele pozytywistyczni to:

Auguste Comte
John Stuart Mill
Herbert Spencer
Hipolit Taine

W Polsce do czołowych filozofów pozytywistycznych należeli Aleksander Świętochowski i Julian Ochorowicz.

Highlight: Filozofia pozytywizmu miała ogromny wpływ na rozwój nauk społecznych, w tym socjologii, która według Auguste'a Comte'a miała stać się najważniejszą z nauk.

Zobacz

Auguste Comte i filozofia pozytywna

Auguste Comte, francuski filozof i socjolog, jest uznawany za twórcę filozofii pozytywnej, która stała się fundamentem pozytywizmu jako nurtu myślowego.

Kluczowe aspekty filozofii Comte'a:

Trzy stadia ludzkości:
- Stadium teologiczne (starożytność, średniowiecze): wyjaśnianie zjawisk za pomocą religii
- Stadium metafizyczne (od renesansu do romantyzmu): wyjaśnianie zjawisk za pomocą odwołań do idei
- Stadium pozytywne (od pozytywizmu): wyjaśnianie świata za pomocą faktów
Metody badawcze:
- Wykorzystanie metod nauk matematycznych i przyrodniczych do badania społeczeństwa
- Nacisk na ustalanie praw na podstawie zaobserwowanych faktów
Rola nauki:
- Przekonanie, że należy badać tylko to, o czym można uzyskać pewną i ścisłą wiedzę
- Wiara w socjologię jako najważniejszą z nauk, która pomoże uniknąć nieszczęść i cierpień

Quote: "Wiedzieć, aby przewidzieć, przewidzieć, aby działać" - Auguste Comte

Highlight: Filozofia pozytywna Comte'a kładła nacisk na empiryczne badanie rzeczywistości i odrzucała spekulacje metafizyczne, co miało ogromny wpływ na rozwój nauk społecznych w XIX wieku.

Comte postrzegał społeczeństwo jako całość, a nie tylko zbiór jednostek. Jego koncepcja trzech stadiów rozwoju ludzkości miała pokazać, jak ewoluuje ludzkie myślenie i podejście do wyjaśniania świata. Według niego, stadium pozytywne, oparte na faktach i naukowym podejściu, miało być najwyższym etapem rozwoju ludzkości.

Vocabulary: Socjologia - nauka o społeczeństwie, jego strukturze, funkcjonowaniu i zmianach, której podstawy stworzył Auguste Comte.

Filozofia Comte'a miała ogromny wpływ na kształtowanie się pozytywizmu jako nurtu kulturowego i społecznego. Jego idee przyczyniły się do rozwoju nauk społecznych i empirycznego podejścia do badania rzeczywistości, co stało się charakterystyczne dla całej epoki pozytywizmu.

Zobacz

Filozofia Auguste'a Comte'a

Comte stworzył koncepcję trzech stadiów rozwoju ludzkości, która stała się fundamentem myśli pozytywistycznej.

Definition: Trzy stadia według Comte'a to: religijne (starożytność i średniowiecze), metafizyczne (od renesansu do romantyzmu) i pozytywne (od pozytywizmu).

Highlight: Comte postulował wykorzystanie metod nauk ścisłych do badania społeczeństwa.

Zobacz

Polscy Przedstawiciele Pozytywizmu

Aleksander Świętochowski i Julian Ochorowicz byli kluczowymi postaciami polskiego pozytywizmu.

Quote: "Pozytywista to człowiek, który w myśleniu opiera się na faktach" - Julian Ochorowicz

Highlight: Świętochowski był głównym przedstawicielem pozytywizmu warszawskiego.

Example: Praca u podstaw przykłady w literaturze można znaleźć w dziełach Świętochowskiego.

Zobacz

Sztuka i Architektura

Akademizm i historyzm dominowały w sztuce pozytywizmu.

Definition: Akademizm to styl artystyczny charakteryzujący się dbałością o piękno i harmonię.

Highlight: W architekturze popularny był eklektyzm, łączący różne style historyczne.

Zobacz

Literatura Pozytywistyczna

Literatura pozytywizmu charakteryzowała się realizmem i naturalizmem.

Example: Praca organiczna Lalka jest doskonale zobrazowana w działalności Stanisława Wokulskiego.

Highlight: Wprowadzono nowego bohatera zbiorowego - mieszczaństwo.

Zobacz

Nowe Typy Bohaterów

W literaturze pozytywistycznej pojawiły się nowe typy postaci literackich.

Example: Helena Stawska w "Lalce" i Justyna Orzelska w "Nad Niemnem" reprezentują typ niezależnej kobiety.

Definition: Praca u podstaw Wokulski reprezentuje typ bohatera łączącego idealizm z praktycznym działaniem.

Podobne notatki

3891

54372

4/1

Biblia

ksiegi wymagane na mature podstawowa z jezyka polskiego

2218

59273

1/2

Ferdydurke

Ferdydurke notatka

151

4955

8/4

Środki stylistyczne

Środki stylistyczne, przydatne do egzaminu ósmoklasisty

725

14197

1/2

mitologia grecka

w notatce znajdziesz mitologie „w pigułce”

3002

4/3

Chłopi Władysław Reymont

kompozycja, uniwersalizm, prawa gromady, narratorzy, warstwy społeczne, Boryna charakterystyka, Jagna, Hanka, ślub, epopeja wśi, wpływy stylów młodopolskich

167

5475

1/2

Giaur (G. G. Byron)

1. Czas i miejsce akcji 2. Gatunek 3. Problematyka 4. Giaur – bohater romantyczny i byroniczny 5. Streszczenie

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Knowunity jest aplikacją edukacyjną #1 w pięciu krajach europejskich

Knowunity zostało wyróżnione przez Apple i widnieje się na szczycie listy w sklepie z aplikacjami w kategorii edukacja w takich krajach jak Polska, Niemcy, Włochy, Francje, Szwajcaria i Wielka Brytania. Dołącz do Knowunity już dziś i pomóż milionom uczniów na całym świecie.

Pobierz z

Google Play

Pobierz z

App Store

Knowunity jest aplikacją edukacyjną #1 w pięciu krajach europejskich

4.9+

Średnia ocena aplikacji

20 M

Uczniowie korzystają z Knowunity

#1

W rankingach aplikacji edukacyjnych w 17 krajach

950 K+

Uczniowie, którzy przesłali notatki

Nadal nie jesteś pewien? Zobacz, co mówią inni uczniowie...

Użytkownik iOS

Tak bardzo kocham tę aplikację [...] Polecam Knowunity każdemu!!! Moje oceny poprawiły się dzięki tej aplikacji :D

Filip, użytkownik iOS

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze zaprojektowana. Do tej pory zawsze znajdowałam wszystko, czego szukałam :D

Zuzia, użytkownik iOS

Uwielbiam tę aplikację ❤️ właściwie używam jej za każdym razem, gdy się uczę.

Przedmioty

Język polski

Młoda polska

"ludzie bezdomni" stefan żeromski

Charakterystyka bohaterów

Ramy czasowe pozytywizmu w Europie i Polsce, Wynalazki oraz Praca organiczna i u podstaw

Natalia Strzępek

@nataliastrzpek_jxmb

48 289 Obserwujących

Obserwuj

Główne cechy epoki:

Rozwój myśli naukowej i filozoficznej
Nacisk na pracę organiczną i pracę u podstaw
Dominacja realizmu w literaturze
Rozwój przemysłu i najważniejsze wynalazki pozytywizmu
Nowe spojrzenie na rolę kobiety w społeczeństwie

...

2.12.2022

60407

1/2

Język polski

1832

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Kluczowe pojęcia i idee pozytywizmu

Example: Idee pozytywistyczne propagowano w czasopismach takich jak "Przegląd Tygodniowy", "Niwa" i "Ateneum", gdzie publikowali m.in. Aleksander Świętochowski, Bolesław Prus i Eliza Orzeszkowa.

Praca organiczna i praca u podstaw:

Praca organiczna to koncepcja postrzegająca społeczeństwo jako jeden organizm, w którym wszystkie "narządy" (gałęzie gospodarki i kultury) muszą współpracować dla wspólnego dobra.
Praca u podstaw to postulat podnoszenia poziomu życia najuboższych warstw społeczeństwa poprzez edukację i tworzenie miejsc pracy.

Definition: Praca organiczna to działalność mająca na celu wzmocnienie społeczeństwa poprzez rozwój gospodarczy, oświatowy i kulturalny.

Highlight: Pozytywizm w Polsce charakteryzował się pragmatycznym podejściem do kwestii narodowych i społecznych, kładąc nacisk na edukację, rozwój gospodarczy i integrację różnych grup społecznych.

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Filozoficzne podstawy pozytywizmu

Pozytywizm jako nurt filozoficzny opierał się na kilku kluczowych koncepcjach, które miały istotny wpływ na kształtowanie się światopoglądu epoki.

Utylitaryzm: Postulat bycia użytecznym dla społeczeństwa. Według tej idei, wartość człowieka mierzy się jego wkładem w dobro ogółu i pracą na rzecz innych.

Scjentyzm: Przekonanie o nadrzędnej roli nauki jako źródła wiedzy. Scjentyzm kładł nacisk na empiryczne badania i doświadczenie jako kluczowe metody poznawcze.

Definition: Scjentyzm to pogląd filozoficzny uznający metody naukowe za jedyne wiarygodne źródło wiedzy o rzeczywistości.

Filozofia pozytywizmu: Stanowiła reakcję na romantyczny idealizm i metafizykę. Główne założenia to:

Badanie tylko tego, o czym można uzyskać ścisłą i pewną wiedzę
Odwoływanie się do nauk przyrodniczych
Odrzucenie spekulacji metafizycznych

Znaczący myśliciele pozytywistyczni to:

Auguste Comte
John Stuart Mill
Herbert Spencer
Hipolit Taine

W Polsce do czołowych filozofów pozytywistycznych należeli Aleksander Świętochowski i Julian Ochorowicz.

Highlight: Filozofia pozytywizmu miała ogromny wpływ na rozwój nauk społecznych, w tym socjologii, która według Auguste'a Comte'a miała stać się najważniejszą z nauk.

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Auguste Comte i filozofia pozytywna

Auguste Comte, francuski filozof i socjolog, jest uznawany za twórcę filozofii pozytywnej, która stała się fundamentem pozytywizmu jako nurtu myślowego.

Kluczowe aspekty filozofii Comte'a:

Trzy stadia ludzkości:
- Stadium teologiczne (starożytność, średniowiecze): wyjaśnianie zjawisk za pomocą religii
- Stadium metafizyczne (od renesansu do romantyzmu): wyjaśnianie zjawisk za pomocą odwołań do idei
- Stadium pozytywne (od pozytywizmu): wyjaśnianie świata za pomocą faktów
Metody badawcze:
- Wykorzystanie metod nauk matematycznych i przyrodniczych do badania społeczeństwa
- Nacisk na ustalanie praw na podstawie zaobserwowanych faktów
Rola nauki:
- Przekonanie, że należy badać tylko to, o czym można uzyskać pewną i ścisłą wiedzę
- Wiara w socjologię jako najważniejszą z nauk, która pomoże uniknąć nieszczęść i cierpień

Quote: "Wiedzieć, aby przewidzieć, przewidzieć, aby działać" - Auguste Comte

Highlight: Filozofia pozytywna Comte'a kładła nacisk na empiryczne badanie rzeczywistości i odrzucała spekulacje metafizyczne, co miało ogromny wpływ na rozwój nauk społecznych w XIX wieku.

Vocabulary: Socjologia - nauka o społeczeństwie, jego strukturze, funkcjonowaniu i zmianach, której podstawy stworzył Auguste Comte.

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Filozofia Auguste'a Comte'a

Comte stworzył koncepcję trzech stadiów rozwoju ludzkości, która stała się fundamentem myśli pozytywistycznej.

Definition: Trzy stadia według Comte'a to: religijne (starożytność i średniowiecze), metafizyczne (od renesansu do romantyzmu) i pozytywne (od pozytywizmu).

Highlight: Comte postulował wykorzystanie metod nauk ścisłych do badania społeczeństwa.

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Polscy Przedstawiciele Pozytywizmu

Aleksander Świętochowski i Julian Ochorowicz byli kluczowymi postaciami polskiego pozytywizmu.

Quote: "Pozytywista to człowiek, który w myśleniu opiera się na faktach" - Julian Ochorowicz

Highlight: Świętochowski był głównym przedstawicielem pozytywizmu warszawskiego.

Example: Praca u podstaw przykłady w literaturze można znaleźć w dziełach Świętochowskiego.

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Sztuka i Architektura

Akademizm i historyzm dominowały w sztuce pozytywizmu.

Definition: Akademizm to styl artystyczny charakteryzujący się dbałością o piękno i harmonię.

Highlight: W architekturze popularny był eklektyzm, łączący różne style historyczne.

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Literatura Pozytywistyczna

Literatura pozytywizmu charakteryzowała się realizmem i naturalizmem.

Example: Praca organiczna Lalka jest doskonale zobrazowana w działalności Stanisława Wokulskiego.

Highlight: Wprowadzono nowego bohatera zbiorowego - mieszczaństwo.

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Nowe Typy Bohaterów

W literaturze pozytywistycznej pojawiły się nowe typy postaci literackich.

Example: Helena Stawska w "Lalce" i Justyna Orzelska w "Nad Niemnem" reprezentują typ niezależnej kobiety.

Definition: Praca u podstaw Wokulski reprezentuje typ bohatera łączącego idealizm z praktycznym działaniem.

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Ramy czasowe i pochodzenie nazwy pozytywizmu

Ramy czasowe pozytywizmu obejmują głównie drugą połowę XIX wieku, z pewnymi różnicami między Europą a Polską.

Pozytywizm w Europie (znany również jako realizm i naturalizm):

Początek: lata 1848-1849, związane z Wiosną Ludów
Koniec: lata 90. XIX wieku

Ramy czasowe pozytywizmu w Polsce:

Początek: 1863-1864, po klęsce powstania styczniowego
Koniec: lata 90. XIX wieku

Nazwa "pozytywizm" wywodzi się z dzieła Auguste'a Comte'a "Kurs filozofii pozytywnej". Warto zauważyć, że termin ten jako nazwa epoki jest używany głównie w Polsce. W krajach zachodnich stosuje się raczej określenia "realizm" i "naturalizm" dla opisania zjawisk kulturowych i artystycznych tego okresu.

Highlight: Dla podkreślenia intensywnych przemian społecznych i gospodarczych, okres ten często nazywa się również rewolucją przemysłową.

Najważniejsze wynalazki pozytywizmu obejmują:

Telefon (Alexander Graham Bell)
Żarówka (Thomas Alva Edison)
Wyodrębnienie prątka gruźlicy (Robert Koch)
Skroplenie tlenu i azotu (Zygmunt Wróblewski, Karol Olszewski)

Epoka ta przyniosła również znaczący rozwój prasy, co miało istotny wpływ na rozpowszechnianie idei pozytywistycznych.

Vocabulary: Pozytywizm - nurt filozoficzny i kulturowy kładący nacisk na empiryczne poznanie rzeczywistości i praktyczne zastosowanie wiedzy naukowej.

Podobne notatki

Język polski - Biblia

ksiegi wymagane na mature podstawowa z jezyka polskiego

3891

54372

Język polski - Ferdydurke

Ferdydurke notatka

2218

59273

Język polski - Środki stylistyczne

Środki stylistyczne, przydatne do egzaminu ósmoklasisty

151

4955

Język polski - mitologia grecka

w notatce znajdziesz mitologie „w pigułce”

725

14197

Język polski - Chłopi Władysław Reymont

kompozycja, uniwersalizm, prawa gromady, narratorzy, warstwy społeczne, Boryna charakterystyka, Jagna, Hanka, ślub, epopeja wśi, wpływy stylów młodopolskich

3002

Język polski - Giaur (G. G. Byron)

1. Czas i miejsce akcji 2. Gatunek 3. Problematyka 4. Giaur – bohater romantyczny i byroniczny 5. Streszczenie

167

5475

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Knowunity jest aplikacją edukacyjną #1 w pięciu krajach europejskich

Knowunity zostało wyróżnione przez Apple i widnieje się na szczycie listy w sklepie z aplikacjami w kategorii edukacja w takich krajach jak Polska, Niemcy, Włochy, Francje, Szwajcaria i Wielka Brytania. Dołącz do Knowunity już dziś i pomóż milionom uczniów na całym świecie.

Pobierz z

Google Play

Pobierz z

App Store

4.9+

Średnia ocena aplikacji

20 M

Uczniowie korzystają z Knowunity

#1

W rankingach aplikacji edukacyjnych w 17 krajach

950 K+

Uczniowie, którzy przesłali notatki

Nadal nie jesteś pewien? Zobacz, co mówią inni uczniowie...

Użytkownik iOS

Tak bardzo kocham tę aplikację [...] Polecam Knowunity każdemu!!! Moje oceny poprawiły się dzięki tej aplikacji :D

Filip, użytkownik iOS

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze zaprojektowana. Do tej pory zawsze znajdowałam wszystko, czego szukałam :D

Zuzia, użytkownik iOS