Quo Vadis

Alternatywny zapis:

Bitynii. Z dystansem i ironią traktuje otoczenie, wygłaszanie komplementów na temat talentów cezara jest dla niego rodzajem wysublimowanej zabawy, rodzajem sprawiającego satysfakcję żartu z cezara, który nie rozumie, że Petroniusz z niego kpi, bo przecież świetnie wie o miernym poziomie zdolności Nerona. Petroniusz panuje nad jego szaleństwem czasem udaje mu się złagodzić jego wybuchy. Nikomu się nie podporządkowuje. Jest bardzo boga- ty, stać go na obojętność i stoicki spokój wobec ludzi i problemów. Interesuje się sztuką, uwielbia piękno. Otacza się zbytkiem i pięknymi przedmiotami, ma czterystu niewolników o których mówi "piękne ciała". Jest tolerancyjny wobec innych, przenikliwy. Nie znosi widoku krwi. Ligia Kallina - córka króla Ligów, rzymska zakładniczka, wychowana w domu Aulusa Plaucjusza i traktowana jak córka. Ukochana Winicjusza. Jest niezwykle piękna i zgrabna. Ma alabastroworóżaną cerę i długie kręcone ciemne włosy. Cicha, skromna, mądra, wesoła, wśród swojej rodziny i przyjaciół czuje się swobodnie, wśród obcych jest nieśmiała i skrępowana, Ligia jest nieskazitelnie dobrą, uczciwą, szlachetną dziewczyną, uosobieniem piękna i niewinności. Jest chrześcijanką, spełnia wszystkie założenia swej religii: jest pokorna, uległa, posłuszna wobec nakazów apostołów, dobra dla innych, umie przebaczać nawet wrogom, czego Winicjusz nie może pojąć. Ligia głęboko wierzy w Boga i ufa mu. Winicjusz zaczynają w końcu traktować jak nadziemską istotę". Jest wzruszająco odważna, kiedy przed spodziewaną śmiercią żegna się z ukochanym. Myśli o nim, prosi, by nie porzucał religii chrześcijańskiej. Kocha go bezgranicznie. W najtrudniejszej chwili pożegnania mówi: Jam zona twoja!" • Marek Winicjusz młody patrycjusz, żołnierz, przyjaciel Petroniusza. Reprezentuje ideał męskiej urody: wysoki, harmonijnie zbudowany, muskularny, niezwykle przystojny. Wesoły, towarzyski, chętnie bierze udział w zabawach w pałacu Nerona, lubi towarzystwo kobiet, ale nie ceni miłości, dopóki nie spotyka Ligii. Zresztą początkowo nie kocha jej, ale pożą da. Jest porywczy, skory do gniewu, niecierpliwy. Przyzwyczajony do tego, że każda jego zachcianka zostaje natychmiast spełniona, nie może zrozumieć, dlaczego Ligia mu się opiera. Uważa, że wszystko, nawet miłość, można kupić. Jest bardzo pewny siebie, uważa się za niezwyciężonego. Początkowo nie rozumiał idei chrześcijańskich, buntował się przeciwko odrzuceniu swobodnego używania luksusów i uroków życia, przeciwko chrześcijańskiej skromności, umiarowi i czystości obyczajów, która wydawała mu się ograniczająca i nie- potrzebna, utrudniająca cieszenie się życiem i korzystanie z niego. Nie potrafił pojąć idei wybaczenia i miłości do każdego człowieka, gdyż wychowany był w świecie, gdzie należało kochać przyjaciół, ale wrogów nienawidzić i zabijać, a za krzywdy odpłacać zemstą. Po przyjęciu religii chrześcijańskiej usposobienie Winicjusza ulega zmianie: staje się opanowany, spokojny, cierpliwy, skłonny do refleksji, myśli o Ligii jak o ukochanej kobiecie. nie jako o obiekcie pożądania. Zmienia się jego światopogląd zaczyna inaczej myśleć o śmierci, ceni teraz prawość, dobroć, miłosierdzie, pokorę. Dla swoich niewolników staje się wyrozumiały i dobry-widzi w nich ludzi, nie urządzenia" mające mu zapewnić wszelkie wygody i przyjemności. Piotra Apostoła czci i szanuje, podobne uczucia żywi w stosunku do Pawła z Tarsu. Czuje się zjednoczony w nieszczęściu z braćmi w Chrystusie i nie wyjeżdża z Rzymu, mimo że może to uczynić jeszcze przed rozpętaniem się prześladowań. ● . • Ursus - czyli Urban (to imię nadano mu na chrzcie) pochodził z plemienia Ligów. Był niewolnikiem i opiekunem Ligii. Wyznawał wiarę chrześcijańską Akte - dawna kochanka Nerona. Jest dobra, uczciwa, cicha i skromna. Glaukus - Grek, chrześcijanin, doznał straszliwych krzywd ze strony Chilona Chilonidesa. Chilon najpierw zdradził go zaprzedał rozbójnikom, pozbawił rodziny, mienia i wydał na mord", nie przewidział jedynie, że ciężko ranny Glaukus przeżyje i będzie mógł go rozpoznać Wybacza mu jednak w imię Boga, w imię Chrystusa, w imię miłosierdzia. Jest uczciwy i prawy, ponosi męczeńską śmierć, płonąc w ogrodach Nerona. ● ● Neron czyli Nero Claudius Caesar Ahenobarbus (37-68 r.)-postać historyczna, pochodził z wielkiego rodu Domicjuszów Ahenobarbów, był synem Agryppiny Młodszej i Gnejusza Domicjusza, cezar rzymski w latach 54-68, znany z okrucieństwa, prawdopodobnie był chory psychicznie. W powieści ma rysy szaleńca, jest niespełnionym, pozbawionym talentu artystą grafomanem, błaznem przekonanym o własnej wielkości i bezwzględnym, nieobliczalnym człowiekiem. Niegodny zaufania, kapryśny i niestały w decyzjach, obojętny i mściwy władca zginął z rąk swych wyzwoleńców. Chilon Chilonides Eunice przedstawia go jako lekarza, mędrca i wróżbitę, który umie czytać w losach ludzkich i przepowiadać przyszłość", pochodzi z Mezem jest Grekiem zapewne przywędrował do Rzymu zwabiony łatwością utrzymania się w mieście. Tu można było żyć z donosów, z drobnych przysług, z oszukiwania naiwnych, w końcu - dzięki rozdaw nictwu zboża i pieniędzy. Pomaga Winicjuszowi szukać Ligii. Przeżywa wielkie nawrócenie fumiera jako męczennik ● Kryspus-starzec, chrześcijanin, czasem zachowuje się jak fanatyk, skrupulatnie wypełnia wszystkie nakazy religijne, jest bardzo surowy wobec siebie i innych. Poppea Sabina (297-65 r.)-była drugą żoną Nerona, jedna z najniegodziwszych w świecie kobiet, uważana przez chrześcijan za "wcielenie dobra i zła". Jest niezwykle piękną kobietą. • Autus Plaucjusz i Pomponia Grecyna - Rzymianie, przyjęli religię chrześcijańską, której zasady wiernie zachowują w swoim domu. Wychowali Ligię, którą traktują jak córkę. Eunice- niewolnica Petroniusza, złotowłosa Greczynka", piękna i dobra, bezgranicznie zakochana w swoim panu, który jest wobec niej całkowicie obojętny. W końcu jednak wzru sza go oddanie i szczere uczucie niewolnicy, docenia wartość prawdziwej miłości i Eunice zostaje jego szczęśliwą kochanką Tygellin - rywal Petroniusza w pozyskaniu łask Nerona. Jest bezwzględny i okrutny zazdrosny i zawistny. บ św. Piotr - apostoł, uczeń i towarzysz Chrystusa, jego imię znaczy skała". opoka", właśnie jemu jest przeznaczona opieka nad chrześcijanami i organizowanie Kościoła na ziemi. W powieści ukazuje mu się Chrystus, który zawraca go do Rzymu. Tu św. Piotr umiera na krzyżu. • św. Paweł z Tarsu- w powieści Piotr sprowadza go do Rzymu, aby wspomógł chrześcijan m.in. nawrócił Winicjusza. Św. Paweł został ścięty na drodze do Ostii. Bohaterów można również podzielić na chrześcijan, osoby wyznające wierzenia rzymskie oraz osoby nawrócone w toku akcji powieści: chrześcijanie: Pomponia Grecyna, Ligia, Akte, Miriam, św. Piotr, św. Pawet, Ursus, Kryspus, Glaukus, poganie: Petroniusz, Neron, Poppea, Eunice, osoby nawrócone: Winicjusz, Chilon. Gatwick Quo vadis to powieść historyczna. Można w niej wyróżnić kilka wątków: miłosny (miłość Ligii Winicjusza, mitość Eunice Petroniusza), historyczny (dzieje Rzymu za czasów Nero- na), społeczny (przekrój przez różne warstwy społeczne Rzymu), obyczajowy (dotyczy wie rzeń, zwyczajów Rzymian i chrześcijan), religijny (kwestia chrześcijan, dzieje świętych Piotra i Pawła). Biografia Urodził się 5 V 1846 roku w Woli Okrzejskiej na Podlasiu, a zmarł 15 XI 1916 roku w Vevey w Szwajcarii. Był pisarzem i publicystą. Pozostawił po sobie bardzo różnorodną spuściznę literacką: nowele (np. Janko Muzykant, Latarnik, Sachem), powieści historyczne (m. in. Krzyżacy. Trylogia), obyczajowe (Rodzina Połanieckich) oraz podróżniczo-przygodową, napisaną dla dzieci, W pustyni iw puszczy. Pisarz bardzo dużo podróżował, zbierając materiały do późniejszych prac. Dwa lata spędził z przyjaciółmi i słynną polską aktorką Heleną Modrzejewską w Kalifornii. Już za życia był twórcą lubianym i cenionym przez społeczeństwo polskie. Na jubileusz dwudziestopięciolecia pracy pisarskiej, w dowód uznania otrzymał od swych rodaków majątek i dworek w Oblęgorku (woj. świętokrzyskie, niedaleko Kielc). Największym osiągnięciem pisarza było otrzymanie w 1905 roku Nagrody Nobla za całokształt twórczości. Plan wydarzen 1. Spotkanie Petroniusza Winicjusza-prośba o pomoc w zdobyciu względów Ligii Kalliny, historia Ligii opowiedziana przez Winicjusza: a. wybuch wojny między plemionami barbarzyńskimi - Swebami i Ligami, b. żądanie przez Rzymian gwarancji, że Ligowie nie przekroczą rzymskich granic c. Zgoda Ligów i danie jako rękojmi dotrzymania słowa zakładników-żony i córki wodza Ligów, d. śmierć wodza Ligów pozostanie zakładniczek w ręku rzymskiego dowódcy- Histera, e. Śmierć matki Ligii odesłanie dziewczynki do rządcy Germanii, Pomponiusza, f. Powrót Pomponiusza do Rzymu i przywiezienie ze sobą Ligii, g.Oddanie dziewczyny na wychowanie siostrze Pomponiusza-Pomponii Grecynie i jej mężowi, Aulusowi Plaucjuszowi. 2. Plan Petroniusza-zabranie Ligii na dwór Nerona i oddanie po kilkudniowym pobycie tam dziewczyny dla zachowania pozorów Winicjuszowi jako nałożnicy. 3. Uczta u Nerona i zakończenie jej pijacką orgia- ucieczka Ligii. 4. Gniew Winicjusza, sprowadzenie przez Eunice Chilona celem odnalezienia Ligil. 5. Ligia chrześcijanką. 6. Winicjusz na kazaniu św. Piotra. 7. Nieudana próba porwania Ligii przez Winicjusza. 8. Winicjusz u chrześcijan - troskliwa pielęgnacja rannego. 9. Pobłogosławienie przez św. Pawła miłości Winicjusza i Ligii. 10. Wyjazd Winicjusza z Neronem do Ancjum. 11. Podpalenie Rzymu dla rozrywki Nerona. 12. Oskarżenie chrześcijan o umyślne spowodowanie pożaru Wiecznego Miasta. 13. Ligia w więzieniu. 14. Męczeńska śmierć chrześcijan na arenach i w ogrodach Nerona. 15. Ligia i Ursus na arenie. 16.Śmierć Petroniusza i Eunice. 17. Śmierć Nerona. Geneza Przed napisaniem Quo Vadis Sienkiewicz dokładnie zwiedził Rzym w towarzystwie malarza, Henryka Siemiradzkiego. Pisarz był zafascynowany historią miasta, zwłaszcza najdawniejszą. Rozmowy z przyjacielem, lektura Ben Hura i Irydiona (ich akcja rozgrywa się w starożytnym Rzymie) oraz pomysł ukazania prześladowań chrześcijan natchnęły go do napisania powieści. Krótkie streszczenie Marek Winicjusz, młody patrycjusz rzymski, zakochał się od pierwszego wejrzenia w Ligli Kallinie, zakładniczce wojennej, królewskiej córce z barbarzyńskiego plemienia Ligów, która mieszkała w domu Pomponii Grecyny i Aulusa. Petroniusz, widząc silną namiętność swego siostrzeńca do pięknej panny, postanowił sprawić, że znajdzie się ona w jego domu. Z rozkazu cezara Ligia najpierw została zabrana na dwór cesarski z domostwa Aulusów, a następnego dnia po wielkiej uczcie miała znaleźć się u Winicjusza. Atmosfera dworu przeraziła młodą dziewczynę, w czasie uczty przestraszył ją także swą natarczywością Marek Winicjusz toteż wiedząc o tym, co ma ją spotkać, Ligia - przy pomocy swych chrześcijańskich przyjaciół-uciekła w czasie podróży lektyką. Zamieszkała na Zatybrzu, gdzie odnalazł ją zakochany Winicjusz dzięki pomocy Chilona Chilonidesa. Nie udał się jednak plan porwania Ligii, a w czasie jego realizacji sam Winicjusz został ranny. Do zdrowia dochodził w domu Miriam pod troskliwą opieką Ligii. W czasie pobytu na Zatybrzu Winicjusz poznał wielu chrześcijan, był pod wrażeniem ich wzajemnych relacji, zasad rządzących ich życiem. Kiedy wydobrzał, powrócił do siebie, a Ligia zmieniła miejsce swego pobytu. Tymczasem Winicjusz dostał zaproszenie na wielką ucztę Tygellina. W czasie jej trwania stał się obiektem pożądania samej Poppel. Co prawda dzięki Petroniuszowi udało mu się uciec, ale wiadomym było, że młodzieniec znalazł się w niebezpieczeństwie. Jednocześnie zakochany Marek poszukiwał za pośrednictwem Chilona kontaktu z Ligią, co po długich zabiegach się udało. Chilonides, poddany chłoście po tym, jak zaproponował porwanie dziewczyny, postanowił zemścić się za to upokorzenie. Zaprowadzony do nowej kryjówki Ligii Winicjusz poznał Piotra, Glaukusa, Kryspa i Pawła z Tarsu. Wobec tego dostojnego grona poprosit o rękę Ligii, a Piotr ich oboje pobłogosławił. Winicjusz postanowił przyjąć chrzest. Niestety musiał wraz z dworem wyjechać do Ancjum, aby nie wzbudzać żadnych podejrzeń i nie narazić się na gniew Poppei, która zabiegała o jego względy. Jego myśli cały czas zaprzątała miłość do Ligii, więc z niepokojem śledził wszelkie mogące jej zagrozić wydarzenia. Kiedy coraz głośniejsze były plotki o planowanym pożarze Wiecznego Miasta, ostrzegł listownie swą narzeczoną, a gdy Rzym faktycznie płonął wyruszył natychmiast, porzucając dwór. Po wielu niebezpiecznych przygodach Winicjusz odnalazł Ligię i jej chrześcijańskich opiekunów. Pod mury płonącego miasta nadciągnął Neron z dworem. Miał zamiar wzruszyć Rzymian recytacją swoich wierszy. Skutek był odwrotny od zamierzonego: rozwścieczony tłum zagro-ził zdrowiu i życiu cezara. Sytuację uratował Petroniusz, składając w imieniu Nerona liczne obietnice. Lud domagał się chleba i igrzysk". Cesarz wraz z gronem najbliższych współ- pracowników zmierzył się wkrótce z nowym wyzwaniem; coraz głośniejsze były plotki, że Rzym podpalit cezar, więc trzeba było szybko znaleźć winnego dramatycznych wydarzeń. Wybór padł na chrześcijan, którzy stali się ofiarą krwawych prześladowań. Chilon, mszcząc się okrutnie za chłostę, którą otrzymał niegdyś z rozkazu Winicjusza, doniósł, że chrześcijanami są Marek, Ligia Pomponia Grecyna. Rzymscy patrycjusze nie byli w niebezpieczeństwie, ale uwięziona już wkrótce została Kallina. Winicjusz odwiedził ją w więzieniu, oboje mieli świadomość, że wszystko może skończyć się tragicznie. Tymczasem dramatyczny obrót przybrały losy Chilona Chilonidesa. Jeszcze do niedawna ulubieniec dworu, na widok cierpień Glaukusa przeżył wewnętrzną przemianę odważnie Pochodzenie tytulu Quo Vadis to po łacinie „dokąd idziesz?". W tradycji chrześcijańskiej przyjęto, że tymi słowami zwrócił się Piotr, uciekający z Rzymu z powodu prześladowań chrześcijan, do Chrystusa spotkanego na drodze. Jezus miał mu wówczas odpowiedzieć: „Gdy ty opuszczasz lud mój, do Rzymu idę, by mnie ukrzyżowano raz wtóry". Wtedy św. Piotr zawrócił i wkrótce został ukrzyżowany między wzgórzem Watykańskim a Cyrkiem Nerona. Na pamiątkę tego wyda- rzenia nieopodal dawnej bramy Kapeńskiej wzniesiono małą kapliczkę, nad drzwiami której widnieje się napis. Quo Vadis, Domine?".