Literatura średniowiecza stanowiła fundamentalny okres w rozwoju kultury polskiej, kształtując podstawowe wartości i wzorce społeczne.
Literatura średniowiecza przykłady obejmowały różnorodne gatunki, od poezji religijnej po utwory świeckie. Wśród najważniejszych dzieł literatury polskiej tego okresu wyróżniamy "Bogurodzicę", pierwszy polski hymn narodowy, oraz "Kronikę polską" Galla Anonima. Najważniejsi twórcy średniowiecza to między innymi Jan Długosz, Wincenty Kadłubek oraz Mikołaj Rej, którzy swoimi dziełami położyli podwaliny pod rozwój polskiej literatury.
Kultura polska w średniowieczu charakteryzowała się silnym wpływem chrześcijaństwa, co widoczne było szczególnie w dwóch głównych wzorcach osobowych epoki: świętym i rycerzu. Franciszkański ideał ubóstwa reprezentowany w Kwiatkach św. Franciszka przedstawiał model życia oparty na ascezie i pokorze. Asceza św. Aleksego stanowiła przykład całkowitego wyrzeczenia się dóbr materialnych na rzecz życia duchowego. Motyw rycerza w literaturze średniowiecznej prezentował ideał wojownika kierującego się kodeksem honorowym. Wzorzec rycerza w średniowieczu opierał się na takich cechach jak odwaga, wierność, szlachetność i obrona słabszych. Cechy rycerza średniowiecznego obejmowały również pobożność i courtoisie - dworską ogładę. Wzór rycerza idealnego w literaturze znajdujemy w wielu utworach epoki, gdzie przedstawiano go jako obrońcę wiary i sprawiedliwości.
Franciszkańska idea umiłowania natury oraz franciszkanizm jako nurt w kulturze średniowiecznej wprowadziły nowe spojrzenie na relację człowieka z przyrodą i innymi stworzeniami. Te wartości, wraz z ideałami rycerskimi i ascetycznymi, ukształtowały fundamenty kultury polskiej, których echa odnajdujemy również we współczesnej literaturze i sztuce. Motyw rycerza w literaturze współczesnej często nawiązuje do średniowiecznych wzorców, adaptując je do współczesnych realiów i wartości.
