Rozwój renesansu we Włoszech i humanizm

Renesans narodził się we Włoszech, gdzie nastąpił rozkwit gospodarki i kultury. Kluczowe elementy to:

1. Rozwój "państw-miast" włoskich
2. Mecenat kupców i papiestwa wspierający sztukę i naukę
3. Nowe umiejętności dyplomatów i kupców, oparte na studiowaniu filozofii i literatury

Definicja: Humanizm to renesansowy prąd umysłowy o charakterze elitarnym, koncentrujący się na sprawach człowieka, jego godności i wolności.

Idee renesansu związane z humanizmem:

• Zastąpienie teocentryzmu antropocentryzmem
• Przekonanie, że człowiek sam decyduje o tym, kim będzie
• Propagowanie harmonijnego współżycia w społeczeństwie
• Dążenie do wszechstronnego rozwoju intelektualnego i fizycznego

Quote: "Człowiekiem jestem i nic, co ludzkie, nie jest mi obce" - motto humanistów

Wzorzec renesansowego humanisty obejmował:

• Gruntowną wiedzę
• Sprawność fizyczną
• Umiejętność cieszenia się życiem

Highlight: Humanizm w literaturze renesansu przejawiał się w tworzeniu w językach narodowych, co umożliwiło wymianę intelektualną z Zachodem.

Wybitni humaniści renesansowi i ich dzieła

Wybitni humaniści renesansowi i ich osiągnięcia:

1. Pico della Mirandola - autor "Mowy o godności człowieka", kluczowego tekstu dla humanizmu renesansowego

Quote: "Bóg postawił człowieka w środku świata, by działał zgodnie z wolą i realizował założenia humanizmu i antropocentryzmu" - Pico della Mirandola

2. Filippo Brunelleschi - architekt i rzeźbiarz włoski, twórca kopuły Santa Maria del Fiore

3. Niccolò Machiavelli - twórca makiawelizmu, doktryny głoszącej, że skuteczny polityk powinien kierować się podstępem i oszustwem

Vocabulary: Makiawelizm - doktryna polityczna głosząca, że cel uświęca środki

4. Donato Bramante - architekt i malarz włoskiego renesansu, zaprojektował rozbudowę Pałacu Watykańskiego

5. Leonardo da Vinci - wszechstronny geniusz: malarz, rysownik, rzeźbiarz, architekt, wynalazca, teoretyk sztuki

Example: Najsłynniejsze dzieła Leonarda da Vinci to "Mona Lisa" i "Ostatnia Wieczerza"

6. Michał Anioł - rzeźbiarz i malarz, twórca fresków w Kaplicy Sykstyńskiej, w tym słynnego "Stworzenia Adama"

Highlight: Obraz "Stworzenie Adama" przedstawia dwie postacie - nagiego Adama i Boga, których palce prawie się stykają, symbolizując bliskość między człowiekiem a Stwórcą

7. Rafael Santi - malarz i architekt włoski, autor licznych fresków i obrazów o tematyce religijnej

Filozofia renesansu opierała się na studiach humanitatis, obejmujących poetykę, gramatykę i retorykę. Twórcy renesansowi nie specjalizowali się w jednej dziedzinie, lecz rozwijali wszechstronnie, czerpiąc z tradycji greckiej, rzymskiej i biblijnej.

Highlight: Na czym polega humanizm renesansowy? To przekonanie o godności i wartości człowieka, jego zdolności do samodoskonalenia i kształtowania własnego losu.