Przedmioty

Przedmioty

Więcej

Odkrywaj Renesans: Ramy Czasowe i Ciekawostki w Polsce i Europie

Otwórz

953

6

user profile picture

inga✨

4.12.2022

Język polski

Renesans

Odkrywaj Renesans: Ramy Czasowe i Ciekawostki w Polsce i Europie

Renesans to epoka w kulturze europejskiej, charakteryzująca się odrodzeniem zainteresowania antykiem i humanizmem. Ramy czasowe renesansu w Europie obejmują okres od upadku Konstantynopola w 1453 roku do soboru trydenckiego w 1548 roku. Renesans w Polsce rozwijał się nieco później niż w innych krajach europejskich.

Główne cechy renesansu:

  • Antropocentryzm - człowiek w centrum zainteresowania
  • Humanizm - nurt umysłowy skupiający się na człowieku i jego wartościach
  • Reformacja - ruch religijny dążący do odnowy chrześcijaństwa
  • Nowe wzorce osobowe, takie jak humanista, ziemianin czy dworzanin
  • Rozwój filozofii i myśli społeczno-politycznej (np. makiawelizm)
  • Klasycyzm renesansowy w sztuce i literaturze
...

4.12.2022

15394

RENESANS
nazwa epoki
Renesans to
wszelkich
starozytnych.
2 francuskiego Odrodzenie
apomnianych w średniowieczu
га
ramy czasowe
START upadek

Zobacz

Wzorce osobowe renesansu

W epoce renesansu wykształciły się nowe wzorce osobowe, odzwierciedlające ideały epoki:

  1. Humanista (humanista) - człowiek wszechstronnie wykształcony, znający kulturę antyku, grekę i łacinę. Ceni umiar i nie przywiązuje wagi do kwestii materialnych.

  2. Ziemianin - dobry gospodarz, sprawiedliwy pan dla chłopów, zaradny i prawdomówny.

  3. Dworzanin - człowiek szlachetnie urodzony, elokwentny, pełen gracji, wykształcony i znający obyczaje oraz tradycje.

  4. Obywatel-patriota - lojalny wobec władzy, gotów do poświęceń, zdyscyplinowany i prawy.

  5. Rycerz chrześcijański - gotowy do poświęceń dla ojczyzny, głęboko wierzący, skromny i życzliwy dla bliźnich.

Highlight: Wzorce osobowe renesansu odzwierciedlały ideały epoki, takie jak wykształcenie, sprawiedliwość, patriotyzm i cnoty chrześcijańskie.

Makiawelizm w renesansie:

Niccolò Machiavelli stworzył koncepcję makiawelizmu, głoszącą, że skuteczny władca powinien realizować swoje cele za wszelką cenę, nawet posługując się kłamstwem, podstępem i przemocą.

Cytat: "Cel uświęca środki" - to słynne powiedzenie przypisywane Machiavellemu, choć nie występuje dosłownie w jego dziełach.

Inne ważne dzieła i koncepcje renesansu:

  • "Utopia" Tomasza Morusa - wizja idealnego państwa bez własności prywatnej
  • "Pochwała głupoty" Erazma z Rotterdamu - krytyka ówczesnego społeczeństwa

Definicja: Klasycyzm renesansowy charakteryzował się prostotą wyrazu, harmonią, statycznością i zasadą decorum (stosowności stylu do tematu).

RENESANS
nazwa epoki
Renesans to
wszelkich
starozytnych.
2 francuskiego Odrodzenie
apomnianych w średniowieczu
га
ramy czasowe
START upadek

Zobacz

Cechy klasycyzmu renesansowego i motywy literackie

Cechy klasycyzmu renesansowego:

  • Prostota wyrazu
  • Harmonia i statyczność
  • Spokój
  • Zasada decorum (stosowność stylu do tematu)
  • Wprowadzenie erotyki i postaci dziecka do literatury

Główne motywy i tematy literackie renesansu:

  1. Fortuna - pogodzenie się ze zmiennością losu, pochwała cnoty jako wartości cenniejszej niż rzeczy materialne.

  2. Carpe diem - zachęta do cieszenia się życiem, korzystania z chwili.

  3. Bóg i człowiek - różne spojrzenia na relację między Bogiem a człowiekiem:

    • Bóg jako stwórca świata i pierwszy artysta
    • Człowiek jako igrzysko Boże, marionetka
    • Świat jako scena teatralna, a Bóg jako reżyser

Cytat: "Marność nad marnościami i wszystko marność" - popularne powiedzenie renesansowe, podkreślające ulotność życia ludzkiego.

  1. Człowiek witruwiański - symbol doskonałości ludzkiego ciała i proporcji.

Highlight: Renesans wprowadził do literatury nowe tematy, takie jak erotyka i dzieciństwo, jednocześnie czerpiąc inspirację z antyku i filozofii chrześcijańskiej.

Architektura renesansu charakteryzowała się nawiązaniem do form antycznych, harmonią i proporcjonalnością. Przykładem może być Kaplica Sykstyńska z freskami Michała Anioła.

RENESANS
nazwa epoki
Renesans to
wszelkich
starozytnych.
2 francuskiego Odrodzenie
apomnianych w średniowieczu
га
ramy czasowe
START upadek

Zobacz

Tragedia antyczna i szekspirowska

Renesans przyniósł odrodzenie zainteresowania dramatem antycznym, ale także rozwój nowych form teatralnych. Porównanie tragedii antycznej i szekspirowskiej:

Tragedia antyczna:

  • Epejsodiony i stasimony, obecność chóru
  • Zasada trzech jedności (akcji, czasu, miejsca)
  • Bohaterowie z wyższych sfer
  • Decorum - forma dostosowana do treści
  • Ingerencja bogów w losy bohaterów

Tragedia szekspirowska:

  • Podział na akty i sceny, brak chóru
  • Dowolność czasu i miejsca akcji
  • Różnorodność poruszanych wątków
  • Sceny zbiorowe
  • Bohaterowie podejmują decyzje wpływające na ich los
  • Bohaterowie z różnych sfer społecznych
  • Mieszanie stylów, np. komizmu i tragizmu

Highlight: Tragedia szekspirowska zrywała z klasycznymi zasadami tragedii antycznej, wprowadzając większą swobodę w konstrukcji dramatu i przedstawianiu postaci.

Definicja: Decorum - zasada stosowności stylu do tematu, charakterystyczna dla klasycyzmu renesansowego.

RENESANS
nazwa epoki
Renesans to
wszelkich
starozytnych.
2 francuskiego Odrodzenie
apomnianych w średniowieczu
га
ramy czasowe
START upadek

Zobacz

Jan Kochanowski - twórczość i główne dzieła

Jan Kochanowski, najwybitniejszy poeta polskiego renesansu, tworzył różnorodne formy literackie:

  1. Pieśni:

    • "Pieśń o spustoszeniu Podola" - apel do Polaków o postawę patriotyczną

    Cytat: "Skujmy talerze na talery, skujmy / A żołnierzowi pieniądze gotujmy"

    • "Pieśń IX" ("Chcemy sobie być radni") - krytyka szlachty i braku troski o obronę kraju
  2. Fraszki:

    • Refleksje nad szczęściem i życiem

    Cytat: "Nie porzucaj nadzieje"

  3. Psalmy:

    • Psalm 13 - wyraz żalu z powodu obojętności Boga
    • Psalm 47 - psalm pochwalny, wzywający do radości i wielbienia Boga

Highlight: Twórczość Jana Kochanowskiego obejmowała różne gatunki literackie, od pieśni patriotycznych po refleksyjne fraszki i religijne psalmy.

Kochanowski w swojej poezji poruszał tematy takie jak:

  • Patriotyzm i troska o ojczyznę
  • Refleksje nad ludzkim losem i szczęściem
  • Relacja człowieka z Bogiem
  • Pochwała życia i radości

Definicja: Fraszka - krótki utwór poetycki o charakterze żartobliwym lub refleksyjnym, popularny w renesansie.

RENESANS
nazwa epoki
Renesans to
wszelkich
starozytnych.
2 francuskiego Odrodzenie
apomnianych w średniowieczu
га
ramy czasowe
START upadek

Zobacz

Treny Jana Kochanowskiego

"Treny" to cykl 19 utworów poetyckich Jana Kochanowskiego, napisanych po śmierci jego ukochanej córki Urszulki. To jedno z najważniejszych dzieł polskiego renesansu, łączące osobiste doświadczenie poety z filozoficzną refleksją nad życiem i śmiercią.

Główne tematy i motywy "Trenów":

  1. Żal po stracie dziecka
  2. Kryzys wiary i światopoglądu humanistycznego
  3. Refleksja nad sensem życia i śmierci
  4. Kwestionowanie mądrości i wiedzy wobec tragedii

Cytat: "Mądrość, ani nic nie jest, Fraszka wszystko, i błąd wieku młodego!" (Tren IX)

Struktura cyklu:

  • Treny I-XVIII: wyrażenie bólu, wspomnienia o córce, kryzys wiary
  • Tren XIX: próba pogodzenia się ze stratą, wizja matki poety

Highlight: "Treny" Jana Kochanowskiego to nie tylko wyraz osobistego bólu poety, ale także głęboka refleksja filozoficzna nad kondycją ludzką i granicami ludzkiego poznania.

"Treny" stanowią przełom w polskiej poezji renesansowej, łącząc tradycję antyczną z osobistym, emocjonalnym wyrazem. Dzieło to pokazuje ewolucję poglądów Kochanowskiego od humanistycznego optymizmu do głębokiego kryzysu wiary i wartości.

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Knowunity jest aplikacją edukacyjną #1 w pięciu krajach europejskich

Knowunity zostało wyróżnione przez Apple i widnieje się na szczycie listy w sklepie z aplikacjami w kategorii edukacja w takich krajach jak Polska, Niemcy, Włochy, Francje, Szwajcaria i Wielka Brytania. Dołącz do Knowunity już dziś i pomóż milionom uczniów na całym świecie.

Ranked #1 Education App

Pobierz z

Google Play

Pobierz z

App Store

Knowunity jest aplikacją edukacyjną #1 w pięciu krajach europejskich

4.9+

Średnia ocena aplikacji

17 M

Uczniowie korzystają z Knowunity

#1

W rankingach aplikacji edukacyjnych w 17 krajach

950 K+

Uczniowie, którzy przesłali notatki

Nadal nie jesteś pewien? Zobacz, co mówią inni uczniowie...

Użytkownik iOS

Tak bardzo kocham tę aplikację [...] Polecam Knowunity każdemu!!! Moje oceny poprawiły się dzięki tej aplikacji :D

Filip, użytkownik iOS

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze zaprojektowana. Do tej pory zawsze znajdowałam wszystko, czego szukałam :D

Zuzia, użytkownik iOS

Uwielbiam tę aplikację ❤️ właściwie używam jej za każdym razem, gdy się uczę.

Odkrywaj Renesans: Ramy Czasowe i Ciekawostki w Polsce i Europie

user profile picture

inga✨

@gorzynskaa

·

299 Obserwujących

Obserwuj

Renesans to epoka w kulturze europejskiej, charakteryzująca się odrodzeniem zainteresowania antykiem i humanizmem. Ramy czasowe renesansu w Europie obejmują okres od upadku Konstantynopola w 1453 roku do soboru trydenckiego w 1548 roku. Renesans w Polsce rozwijał się nieco później niż w innych krajach europejskich.

Główne cechy renesansu:

  • Antropocentryzm - człowiek w centrum zainteresowania
  • Humanizm - nurt umysłowy skupiający się na człowieku i jego wartościach
  • Reformacja - ruch religijny dążący do odnowy chrześcijaństwa
  • Nowe wzorce osobowe, takie jak humanista, ziemianin czy dworzanin
  • Rozwój filozofii i myśli społeczno-politycznej (np. makiawelizm)
  • Klasycyzm renesansowy w sztuce i literaturze
...

4.12.2022

15394

 

4/2

 

Język polski

953

RENESANS
nazwa epoki
Renesans to
wszelkich
starozytnych.
2 francuskiego Odrodzenie
apomnianych w średniowieczu
га
ramy czasowe
START upadek

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Wzorce osobowe renesansu

W epoce renesansu wykształciły się nowe wzorce osobowe, odzwierciedlające ideały epoki:

  1. Humanista (humanista) - człowiek wszechstronnie wykształcony, znający kulturę antyku, grekę i łacinę. Ceni umiar i nie przywiązuje wagi do kwestii materialnych.

  2. Ziemianin - dobry gospodarz, sprawiedliwy pan dla chłopów, zaradny i prawdomówny.

  3. Dworzanin - człowiek szlachetnie urodzony, elokwentny, pełen gracji, wykształcony i znający obyczaje oraz tradycje.

  4. Obywatel-patriota - lojalny wobec władzy, gotów do poświęceń, zdyscyplinowany i prawy.

  5. Rycerz chrześcijański - gotowy do poświęceń dla ojczyzny, głęboko wierzący, skromny i życzliwy dla bliźnich.

Highlight: Wzorce osobowe renesansu odzwierciedlały ideały epoki, takie jak wykształcenie, sprawiedliwość, patriotyzm i cnoty chrześcijańskie.

Makiawelizm w renesansie:

Niccolò Machiavelli stworzył koncepcję makiawelizmu, głoszącą, że skuteczny władca powinien realizować swoje cele za wszelką cenę, nawet posługując się kłamstwem, podstępem i przemocą.

Cytat: "Cel uświęca środki" - to słynne powiedzenie przypisywane Machiavellemu, choć nie występuje dosłownie w jego dziełach.

Inne ważne dzieła i koncepcje renesansu:

  • "Utopia" Tomasza Morusa - wizja idealnego państwa bez własności prywatnej
  • "Pochwała głupoty" Erazma z Rotterdamu - krytyka ówczesnego społeczeństwa

Definicja: Klasycyzm renesansowy charakteryzował się prostotą wyrazu, harmonią, statycznością i zasadą decorum (stosowności stylu do tematu).

RENESANS
nazwa epoki
Renesans to
wszelkich
starozytnych.
2 francuskiego Odrodzenie
apomnianych w średniowieczu
га
ramy czasowe
START upadek

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Cechy klasycyzmu renesansowego i motywy literackie

Cechy klasycyzmu renesansowego:

  • Prostota wyrazu
  • Harmonia i statyczność
  • Spokój
  • Zasada decorum (stosowność stylu do tematu)
  • Wprowadzenie erotyki i postaci dziecka do literatury

Główne motywy i tematy literackie renesansu:

  1. Fortuna - pogodzenie się ze zmiennością losu, pochwała cnoty jako wartości cenniejszej niż rzeczy materialne.

  2. Carpe diem - zachęta do cieszenia się życiem, korzystania z chwili.

  3. Bóg i człowiek - różne spojrzenia na relację między Bogiem a człowiekiem:

    • Bóg jako stwórca świata i pierwszy artysta
    • Człowiek jako igrzysko Boże, marionetka
    • Świat jako scena teatralna, a Bóg jako reżyser

Cytat: "Marność nad marnościami i wszystko marność" - popularne powiedzenie renesansowe, podkreślające ulotność życia ludzkiego.

  1. Człowiek witruwiański - symbol doskonałości ludzkiego ciała i proporcji.

Highlight: Renesans wprowadził do literatury nowe tematy, takie jak erotyka i dzieciństwo, jednocześnie czerpiąc inspirację z antyku i filozofii chrześcijańskiej.

Architektura renesansu charakteryzowała się nawiązaniem do form antycznych, harmonią i proporcjonalnością. Przykładem może być Kaplica Sykstyńska z freskami Michała Anioła.

RENESANS
nazwa epoki
Renesans to
wszelkich
starozytnych.
2 francuskiego Odrodzenie
apomnianych w średniowieczu
га
ramy czasowe
START upadek

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Tragedia antyczna i szekspirowska

Renesans przyniósł odrodzenie zainteresowania dramatem antycznym, ale także rozwój nowych form teatralnych. Porównanie tragedii antycznej i szekspirowskiej:

Tragedia antyczna:

  • Epejsodiony i stasimony, obecność chóru
  • Zasada trzech jedności (akcji, czasu, miejsca)
  • Bohaterowie z wyższych sfer
  • Decorum - forma dostosowana do treści
  • Ingerencja bogów w losy bohaterów

Tragedia szekspirowska:

  • Podział na akty i sceny, brak chóru
  • Dowolność czasu i miejsca akcji
  • Różnorodność poruszanych wątków
  • Sceny zbiorowe
  • Bohaterowie podejmują decyzje wpływające na ich los
  • Bohaterowie z różnych sfer społecznych
  • Mieszanie stylów, np. komizmu i tragizmu

Highlight: Tragedia szekspirowska zrywała z klasycznymi zasadami tragedii antycznej, wprowadzając większą swobodę w konstrukcji dramatu i przedstawianiu postaci.

Definicja: Decorum - zasada stosowności stylu do tematu, charakterystyczna dla klasycyzmu renesansowego.

RENESANS
nazwa epoki
Renesans to
wszelkich
starozytnych.
2 francuskiego Odrodzenie
apomnianych w średniowieczu
га
ramy czasowe
START upadek

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Jan Kochanowski - twórczość i główne dzieła

Jan Kochanowski, najwybitniejszy poeta polskiego renesansu, tworzył różnorodne formy literackie:

  1. Pieśni:

    • "Pieśń o spustoszeniu Podola" - apel do Polaków o postawę patriotyczną

    Cytat: "Skujmy talerze na talery, skujmy / A żołnierzowi pieniądze gotujmy"

    • "Pieśń IX" ("Chcemy sobie być radni") - krytyka szlachty i braku troski o obronę kraju
  2. Fraszki:

    • Refleksje nad szczęściem i życiem

    Cytat: "Nie porzucaj nadzieje"

  3. Psalmy:

    • Psalm 13 - wyraz żalu z powodu obojętności Boga
    • Psalm 47 - psalm pochwalny, wzywający do radości i wielbienia Boga

Highlight: Twórczość Jana Kochanowskiego obejmowała różne gatunki literackie, od pieśni patriotycznych po refleksyjne fraszki i religijne psalmy.

Kochanowski w swojej poezji poruszał tematy takie jak:

  • Patriotyzm i troska o ojczyznę
  • Refleksje nad ludzkim losem i szczęściem
  • Relacja człowieka z Bogiem
  • Pochwała życia i radości

Definicja: Fraszka - krótki utwór poetycki o charakterze żartobliwym lub refleksyjnym, popularny w renesansie.

RENESANS
nazwa epoki
Renesans to
wszelkich
starozytnych.
2 francuskiego Odrodzenie
apomnianych w średniowieczu
га
ramy czasowe
START upadek

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Treny Jana Kochanowskiego

"Treny" to cykl 19 utworów poetyckich Jana Kochanowskiego, napisanych po śmierci jego ukochanej córki Urszulki. To jedno z najważniejszych dzieł polskiego renesansu, łączące osobiste doświadczenie poety z filozoficzną refleksją nad życiem i śmiercią.

Główne tematy i motywy "Trenów":

  1. Żal po stracie dziecka
  2. Kryzys wiary i światopoglądu humanistycznego
  3. Refleksja nad sensem życia i śmierci
  4. Kwestionowanie mądrości i wiedzy wobec tragedii

Cytat: "Mądrość, ani nic nie jest, Fraszka wszystko, i błąd wieku młodego!" (Tren IX)

Struktura cyklu:

  • Treny I-XVIII: wyrażenie bólu, wspomnienia o córce, kryzys wiary
  • Tren XIX: próba pogodzenia się ze stratą, wizja matki poety

Highlight: "Treny" Jana Kochanowskiego to nie tylko wyraz osobistego bólu poety, ale także głęboka refleksja filozoficzna nad kondycją ludzką i granicami ludzkiego poznania.

"Treny" stanowią przełom w polskiej poezji renesansowej, łącząc tradycję antyczną z osobistym, emocjonalnym wyrazem. Dzieło to pokazuje ewolucję poglądów Kochanowskiego od humanistycznego optymizmu do głębokiego kryzysu wiary i wartości.

RENESANS
nazwa epoki
Renesans to
wszelkich
starozytnych.
2 francuskiego Odrodzenie
apomnianych w średniowieczu
га
ramy czasowe
START upadek

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Renesans - nazwa i ramy czasowe

Renesans to epoka kulturalna, której nazwa pochodzi od francuskiego słowa oznaczającego "odrodzenie". Odnosi się do odrodzenia zainteresowania kulturą i sztuką starożytną, zapomnianą w średniowieczu.

Ramy czasowe renesansu w Europie:

  • Początek renesansu w Europie: 1453 rok - upadek Konstantynopola
  • Koniec renesansu: 1548 rok - sobór trydencki

Główne nurty i idee renesansu:

  1. Humanizm - nurt umysłowy skupiający się na człowieku i jego życiu.

Cytat: "Człowiekiem jestem i nic, co ludzkie, nie jest mi obce."

  1. Antropocentryzm - pogląd filozoficzny stawiający człowieka w centrum wszechświata.

  2. Reformacja - ruch religijny zapoczątkowany przez Marcina Lutra, dążący do odnowy chrześcijaństwa.

Definicja: Protestantyzm - nurt w chrześcijaństwie odrzucający autorytet papieża i niektóre praktyki katolickie.

  1. Irenizm - dążenie do pokoju między wyznaniami i zniesienia różnic między nimi.

Highlight: Renesans charakteryzował się odrodzeniem zainteresowania antykiem, rozwojem humanizmu i reformacją religijną.

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Knowunity jest aplikacją edukacyjną #1 w pięciu krajach europejskich

Knowunity zostało wyróżnione przez Apple i widnieje się na szczycie listy w sklepie z aplikacjami w kategorii edukacja w takich krajach jak Polska, Niemcy, Włochy, Francje, Szwajcaria i Wielka Brytania. Dołącz do Knowunity już dziś i pomóż milionom uczniów na całym świecie.

Ranked #1 Education App

Pobierz z

Google Play

Pobierz z

App Store

Knowunity jest aplikacją edukacyjną #1 w pięciu krajach europejskich

4.9+

Średnia ocena aplikacji

17 M

Uczniowie korzystają z Knowunity

#1

W rankingach aplikacji edukacyjnych w 17 krajach

950 K+

Uczniowie, którzy przesłali notatki

Nadal nie jesteś pewien? Zobacz, co mówią inni uczniowie...

Użytkownik iOS

Tak bardzo kocham tę aplikację [...] Polecam Knowunity każdemu!!! Moje oceny poprawiły się dzięki tej aplikacji :D

Filip, użytkownik iOS

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze zaprojektowana. Do tej pory zawsze znajdowałam wszystko, czego szukałam :D

Zuzia, użytkownik iOS

Uwielbiam tę aplikację ❤️ właściwie używam jej za każdym razem, gdy się uczę.