Graniastosłupy i ich elementy
Graniastosłup to wielościan, którego wszystkie wierzchołki leżą na dwóch równoległych płaszczyznach, a krawędzie nieleżące na tych płaszczyznach są równoległe. Najważniejsze elementy graniastosłupa to podstawy, ściany boczne, krawędzie podstawy, krawędzie boczne i wierzchołki.
Graniastosłup prosty ma równoległe podstawy będące przystającymi wielokątami oraz ściany boczne w kształcie prostokątów. Taki n-kątny graniastosłup prosty ma n+2 ściany, 2n wierzchołków i 3n krawędzi. Jeśli podstawa jest wielokątem foremnym, mówimy o graniastosłupie prawidłowym.
💡 Ciekawostka: Patrząc na przedmioty wokół siebie, znajdziesz wiele graniastosłupów - pudełko na buty to graniastosłup prosty o podstawie prostokątnej!
Do obliczania parametrów graniastosłupów używamy wzorów:
- Pole całkowite: P₍ₖ₎ = 2P + P₍ᵦ₎ (gdzie P to pole podstawy, a P₍ᵦ₎ to suma pól ścian bocznych)
- Objętość: V = P·H (gdzie P to pole podstawy, a H to wysokość)
W przypadku prostopadłościanu o wymiarach a, b, c:
- Pole całkowite: P₍ₖ₎ = 2ab + 2ac + 2bc
- Objętość: V = abc
Dla sześcianu o krawędzi a:
- Pole całkowite: P₍ₖ₎ = 6a²
- Objętość: V = a³
- Długość przekątnej: d = a·√3