Graniastosłupy - podstawowe informacje i wzory
Zanim przejdziemy do graniastosłupów, przypomnijmy kilka ważnych faktów. W kwadracie o boku x, przekątna zawsze ma długość x√2. W trójkącie prostokątnym o kątach 30°, 60°, 90° boki mają proporcje 1:√3:2, a w trójkącie o kątach 45°, 45°, 90° przyprostokątne są równe, a przeciwprostokątna wynosi x√2.
Graniastosłup to bryła mająca dwie równoległe, przystające podstawy w kształcie wielokątów. Ściany boczne są prostokątami, a krawędzie boczne są równoległe i mają tę samą długość. Jeśli podstawa to wielokąt foremny, mówimy o graniastosłupie prawidłowym.
💡 Najłatwiej zapamiętać wzory na objętość i pole powierzchni wyobrażając sobie graniastosłup jako "pudełko" - objętość to ilość miejsca w środku, a pole powierzchni to ilość materiału potrzebnego do jego oklejenia.
Do obliczania miar graniastosłupów używamy prostych wzorów:
- Objętość: V = Pp · H (pole podstawy × wysokość)
- Pole powierzchni całkowitej: Pc = 2Pp + Pb podwoˊjnepolepodstawy+polepowierzchnibocznej
- Dla sześcianu: V = a³
- Dla prostopadłościanu: V = abc
Przy obliczaniu przekątnych korzystamy z twierdzenia Pitagorasa. Przekątną ściany liczymy ze wzoru a² + b² = c², a przekątną całego graniastosłupa ze wzoru H² + b² = c², gdzie H to wysokość, b to przekątna podstawy, a c to szukana przekątna.