Układ pokarmowy i oddechowy płazów

Przystosowanie płazów do życia w wodzie i na lądzie widoczne jest w budowie ich układu pokarmowego i oddechowego. Płazy prowadzą drapieżny tryb życia i charakteryzują się następującymi cechami:

1. Nie piją wody, wchłaniają ją przez skórę.
2. Posiadają uzębioną jamę gębową z silnie umięśnionym językiem pokrytym wydzieliną gruczołów ślinowych.
3. Układ pokarmowy składa się z jamy gębowej, przełyku, żołądka, jelita cienkiego, jelita grubego i kloaki.

Highlight: Larwy płazów nie mają żołądka, a ich jelito jest znacznie dłuższe niż u dorosłych osobników.

Jak oddychają płazy? Płazy wykorzystują trzy główne sposoby oddychania:

1. Płuca - parzyste worki o pofałdowanej powierzchni.
2. Nabłonek jamy gębowej.
3. Skóra - cienka, dobrze unaczyniona i pokryta śluzem.

Vocabulary: Pompa jamy gębowej - mechanizm działania płuc u płazów, polegający na rytmicznym podnoszeniu i opuszczaniu dna jamy gębowej.

Example: Larwy płazów ogoniastych i bardzo młodych bezogonowych oddychają za pomocą skrzeli zewnętrznych, podczas gdy larwy płazów beznogich i starszych bezogonowych wykorzystują skrzela wewnętrzne.

Mechanizm wentylacji płuc i układ krwionośny płazów

Mechanizm wentylacji płuc u płazów odbywa się przy udziale pompy jamy gębowej i obejmuje następujące etapy:

1. Kilkukrotne opuszczanie dna jamy gębowej przy zamkniętej krtani.
2. Otwieranie krtani przy otwartych nozdrzach.
3. Podnoszenie dna jamy gębowej przy otwartej krtani i zamkniętych nozdrzach.
4. Zamykanie krtani i otwieranie nozdrzy.

Układ krwionośny płazów jest przystosowany do ich ziemno-wodnego trybu życia i charakteryzuje się:

1. Dwoma obiegami krwi: płucnym (małym) i obwodowym (dużym).
2. Sercem składającym się z dwóch przedsionków, jednej komory i stożka tętniczego.

Highlight: Obieg płucny u płazów obejmuje cyrkulację krwi między sercem a płucami i skórą, co umożliwia efektywne oddychanie skórne.

Układ nerwowy płazów jest stosunkowo słabo rozwinięty, ale zawiera wszystkie podstawowe struktury charakterystyczne dla kręgowców, w tym kresomózgowie, międzymózgowie, śródmózgowie, móżdżek i rdzeń przedłużony.

Example: Płazy posiadają dobrze wykształcone oczy z zdolnością akomodacji oraz trzy powieki: dolną, górną i migawkową.

Różnorodność i charakterystyka płazów

Przystosowanie płazów do życia w wodzie i na lądzie jest widoczne w ich różnorodności morfologicznej. Płazy dzielą się na trzy główne grupy:

1. Ogoniaste - posiadają kończyny jednakowej długości i ogon, co umożliwia im sprawne poruszanie się zarówno w wodzie, jak i na lądzie.

2. Bezogonowe - charakteryzują się długimi, skocznym tylnymi kończynami i brakiem ogona, co jest adaptacją do życia na lądzie.

3. Beznogie - mają twardą czaszkę i kręgosłup składający się z około 200 kręgów, brak kończyn oraz skórę pokrytą drobnymi łuskami kolagenowymi.

Budowa płazów jest przystosowana do ich ziemno-wodnego trybu życia. Ich skóra jest cienka, naga i stale nawilżona śluzem wydzielanym przez gruczoły śluzowe. Ta cecha jest kluczowa dla przystosowania płazów do życia w wodzie, gdyż umożliwia im oddychanie skórne.

Highlight: Śluz na skórze płazów nie tylko utrzymuje ją wilgotną, ale także rozpuszcza gazy, co ułatwia wymianę gazową.

Vocabulary: Rezonatory - struktury występujące u wielu gatunków samców płazów bezogonowych, służące do wzmacniania dźwięków wydawanych podczas godów.

Example: Przykładem adaptacji do życia wodnego jest obecność błony pławnej między palcami u wielu gatunków płazów, co zwiększa efektywność pływania.