Otwórz aplikację

Przedmioty

Pierścienice - Budowa, Gatunki i Znaczenie dla Człowieka

9

0

user profile picture

O. o

12.05.2022

Biologia

Pierścienice

493

12 maj 2022

2 strony

Pierścienice - Budowa, Gatunki i Znaczenie dla Człowieka

Pierścieniceto fascynująca grupa zwierząt o istotnym znaczeniu ekologicznym. Zamieszkują... Pokaż więcej

Pierścienice
Środowiska życia pierścienic
Pierścienice zamieszkują głównie wody słodkie i
słone, znane są też gatunki lądowe. Niektóre
gatun

Odżywianie i rozmnażanie pierścienic

Sposoby odżywiania się pierścienic są zróżnicowane. Pijawki, będące w większości pasożytami zewnętrznymi, mają specjalne przystosowania do tego trybu życia. Wydzielają substancję znieczulającą oraz hirudynę, która zapobiega krzepnięciu krwi ofiary. Układ pokarmowy pierścienic u pijawek jest przystosowany do długotrwałego trawienia krwi, które może trwać nawet do 2 lat.

Definition: Hirudyna - substancja wydzielana przez pijawki, zapobiegająca krzepnięciu krwi.

Rozmnażanie pierścienic, takich jak dżdżownice i pijawki, charakteryzuje się obojnactwem i rozwojem prostym, bez stadium larwy. Jak rozmnażają się dżdżownice? Kluczową rolę odgrywa siodełko, które wytwarza plemniki i komórki jajowe oraz śluz służący do połączenia osobników podczas kopulacji.

Highlight: Zapłodnienie u dżdżownic następuje w kokonie, a nie w ciele zwierzęcia, co jest unikalną cechą ich rozmnażania.

Znaczenie pierścienic w przyrodzie i dla człowieka jest ogromne. Dżdżownice uczestniczą w tworzeniu i użyźnianiu gleby oraz poprawie jej struktury. Ich podziemne korytarze spulchniają glebę, co poprawia dostęp do tlenu dla innych organizmów glebowych i korzeni roślin. Pierścienice wodne przyczyniają się do oczyszczania wód, odżywiając się martwą materią organiczną.

Quote: "Pierścienice stanowią cenne źródło pokarmu dla wielu grup zwierząt."

Pozytywne znaczenie pierścienic dla człowieka obejmuje ich rolę w poprawie jakości gleby, co ma bezpośredni wpływ na rolnictwo i ogrodnictwo. Ponadto, niektóre gatunki, jak drapieżne pijawki i morskie pierścienice, pomagają w regulacji liczebności innych organizmów, co przyczynia się do utrzymania równowagi ekologicznej w ekosystemach wodnych.

Pierścienice
Środowiska życia pierścienic
Pierścienice zamieszkują głównie wody słodkie i
słone, znane są też gatunki lądowe. Niektóre
gatun

Środowiska życia i budowa pierścienic

Pierścienice to grupa zwierząt przystosowanych do życia w różnorodnych środowiskach. Zamieszkują głównie wody słodkie i słone, ale znane są również gatunki lądowe. Budowa pierścienic jest charakterystyczna - mają robakowate ciała podzielone na segmenty zwane pierścieniami. Ich ciało wypełnione jest płynem, który zastępuje szkielet wewnętrzny. Pod nabłonkiem okrywającym ciało znajduje się gruba warstwa mięśni, umożliwiająca zmianę kształtu i poruszanie się.

Highlight: Pierścienice mają ciało podzielone na segmenty, co jest kluczowe dla ich sposobu poruszania się i przystosowania do różnych środowisk.

Dżdżownica, jeden z najbardziej znanych przedstawicieli pierścienic, ma charakterystyczną budowę. W przedniej części jej ciała znajduje się zgrubienie zwane siodełkiem. Mimo braku oczu, dżdżownica jest wrażliwa na światło dzięki komórkom światłoczułym rozmieszczonym na całej powierzchni ciała.

Vocabulary: Siodełko - zgrubienie w przedniej części ciała dżdżownicy, pełniące ważną rolę w rozmnażaniu.

Nereida, morska pierścienica występująca w Morzu Bałtyckim, prowadzi przydenny tryb życia. W przeciwieństwie do dżdżownicy, nereida ma wyodrębnioną głowę wyposażoną w oczy i narządy dotyku. Jej ciało zakończone jest wyrostkami ze szczecinkami, które służą do pływania.

Example: Nereida aktywnie poszukuje pożywienia, pływając przy morskim dnie i poruszając się po jego powierzchni, co ilustruje przystosowanie pierścienic do życia w środowisku wodnym.



Myśleliśmy, że nigdy nie zapytasz...

Czym jest Towarzysz AI z Knowunity?

Nasz asystent AI jest specjalnie dostosowany do potrzeb uczniów. W oparciu o miliony treści, które mamy na platformie, możemy udzielać uczniom naprawdę znaczących i trafnych odpowiedzi. Ale nie chodzi tylko o odpowiedzi, towarzysz prowadzi również uczniów przez codzienne wyzwania związane z nauką, ze spersonalizowanymi planami nauki, quizami lub treściami na czacie i 100% personalizacją opartą na umiejętnościach i rozwoju uczniów.

Gdzie mogę pobrać aplikację Knowunity?

Aplikację możesz pobrać z Google Play i Apple Store.

Czy aplikacja Knowunity naprawdę jest darmowa?

Tak, masz całkowicie darmowy dostęp do wszystkich notatek w aplikacji, możesz w każdej chwili rozmawiać z Ekspertami lub ich obserwować. Możesz użyć punktów, aby odblokować pewne funkcje w aplikacji, które również możesz otrzymać za darmo. Dodatkowo oferujemy usługę Knowunity Premium, która pozwala na odblokowanie większej liczby funkcji.

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Zobacz, co mówią o nas nasi użytkownicy. Pokochali nas — pokochasz też i Ty.

4.9/5

App Store

4.8/5

Google Play

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.

Stefan S

użytkownik iOS

Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.

Samantha Klich

użytkownik Androida

Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄​

Szymon

użytkownik iOS

Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.

Stefan S

użytkownik iOS

Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.

Samantha Klich

użytkownik Androida

Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄​

Szymon

użytkownik iOS

Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS

 

Biologia

493

12 maj 2022

2 strony

Pierścienice - Budowa, Gatunki i Znaczenie dla Człowieka

Pierścienice to fascynująca grupa zwierząt o istotnym znaczeniu ekologicznym. Zamieszkują różnorodne środowiska, od wód słodkich i słonych po ląd. Ich ciała są segmentowane, co umożliwia im efektywne poruszanie się. Znaczenie pierścienic w przyrodziejest ogromne - uczestniczą w tworzeniu i... Pokaż więcej

Pierścienice
Środowiska życia pierścienic
Pierścienice zamieszkują głównie wody słodkie i
słone, znane są też gatunki lądowe. Niektóre
gatun

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Odżywianie i rozmnażanie pierścienic

Sposoby odżywiania się pierścienic są zróżnicowane. Pijawki, będące w większości pasożytami zewnętrznymi, mają specjalne przystosowania do tego trybu życia. Wydzielają substancję znieczulającą oraz hirudynę, która zapobiega krzepnięciu krwi ofiary. Układ pokarmowy pierścienic u pijawek jest przystosowany do długotrwałego trawienia krwi, które może trwać nawet do 2 lat.

Definition: Hirudyna - substancja wydzielana przez pijawki, zapobiegająca krzepnięciu krwi.

Rozmnażanie pierścienic, takich jak dżdżownice i pijawki, charakteryzuje się obojnactwem i rozwojem prostym, bez stadium larwy. Jak rozmnażają się dżdżownice? Kluczową rolę odgrywa siodełko, które wytwarza plemniki i komórki jajowe oraz śluz służący do połączenia osobników podczas kopulacji.

Highlight: Zapłodnienie u dżdżownic następuje w kokonie, a nie w ciele zwierzęcia, co jest unikalną cechą ich rozmnażania.

Znaczenie pierścienic w przyrodzie i dla człowieka jest ogromne. Dżdżownice uczestniczą w tworzeniu i użyźnianiu gleby oraz poprawie jej struktury. Ich podziemne korytarze spulchniają glebę, co poprawia dostęp do tlenu dla innych organizmów glebowych i korzeni roślin. Pierścienice wodne przyczyniają się do oczyszczania wód, odżywiając się martwą materią organiczną.

Quote: "Pierścienice stanowią cenne źródło pokarmu dla wielu grup zwierząt."

Pozytywne znaczenie pierścienic dla człowieka obejmuje ich rolę w poprawie jakości gleby, co ma bezpośredni wpływ na rolnictwo i ogrodnictwo. Ponadto, niektóre gatunki, jak drapieżne pijawki i morskie pierścienice, pomagają w regulacji liczebności innych organizmów, co przyczynia się do utrzymania równowagi ekologicznej w ekosystemach wodnych.

Pierścienice
Środowiska życia pierścienic
Pierścienice zamieszkują głównie wody słodkie i
słone, znane są też gatunki lądowe. Niektóre
gatun

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Środowiska życia i budowa pierścienic

Pierścienice to grupa zwierząt przystosowanych do życia w różnorodnych środowiskach. Zamieszkują głównie wody słodkie i słone, ale znane są również gatunki lądowe. Budowa pierścienic jest charakterystyczna - mają robakowate ciała podzielone na segmenty zwane pierścieniami. Ich ciało wypełnione jest płynem, który zastępuje szkielet wewnętrzny. Pod nabłonkiem okrywającym ciało znajduje się gruba warstwa mięśni, umożliwiająca zmianę kształtu i poruszanie się.

Highlight: Pierścienice mają ciało podzielone na segmenty, co jest kluczowe dla ich sposobu poruszania się i przystosowania do różnych środowisk.

Dżdżownica, jeden z najbardziej znanych przedstawicieli pierścienic, ma charakterystyczną budowę. W przedniej części jej ciała znajduje się zgrubienie zwane siodełkiem. Mimo braku oczu, dżdżownica jest wrażliwa na światło dzięki komórkom światłoczułym rozmieszczonym na całej powierzchni ciała.

Vocabulary: Siodełko - zgrubienie w przedniej części ciała dżdżownicy, pełniące ważną rolę w rozmnażaniu.

Nereida, morska pierścienica występująca w Morzu Bałtyckim, prowadzi przydenny tryb życia. W przeciwieństwie do dżdżownicy, nereida ma wyodrębnioną głowę wyposażoną w oczy i narządy dotyku. Jej ciało zakończone jest wyrostkami ze szczecinkami, które służą do pływania.

Example: Nereida aktywnie poszukuje pożywienia, pływając przy morskim dnie i poruszając się po jego powierzchni, co ilustruje przystosowanie pierścienic do życia w środowisku wodnym.

Myśleliśmy, że nigdy nie zapytasz...

Czym jest Towarzysz AI z Knowunity?

Nasz asystent AI jest specjalnie dostosowany do potrzeb uczniów. W oparciu o miliony treści, które mamy na platformie, możemy udzielać uczniom naprawdę znaczących i trafnych odpowiedzi. Ale nie chodzi tylko o odpowiedzi, towarzysz prowadzi również uczniów przez codzienne wyzwania związane z nauką, ze spersonalizowanymi planami nauki, quizami lub treściami na czacie i 100% personalizacją opartą na umiejętnościach i rozwoju uczniów.

Gdzie mogę pobrać aplikację Knowunity?

Aplikację możesz pobrać z Google Play i Apple Store.

Czy aplikacja Knowunity naprawdę jest darmowa?

Tak, masz całkowicie darmowy dostęp do wszystkich notatek w aplikacji, możesz w każdej chwili rozmawiać z Ekspertami lub ich obserwować. Możesz użyć punktów, aby odblokować pewne funkcje w aplikacji, które również możesz otrzymać za darmo. Dodatkowo oferujemy usługę Knowunity Premium, która pozwala na odblokowanie większej liczby funkcji.

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Zobacz, co mówią o nas nasi użytkownicy. Pokochali nas — pokochasz też i Ty.

4.9/5

App Store

4.8/5

Google Play

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.

Stefan S

użytkownik iOS

Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.

Samantha Klich

użytkownik Androida

Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄​

Szymon

użytkownik iOS

Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.

Stefan S

użytkownik iOS

Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.

Samantha Klich

użytkownik Androida

Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄​

Szymon

użytkownik iOS

Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS