Układ podwzgórzowo-przysadkowy

Układ podwzgórzowo-przysadkowy stanowi centralny element regulacji hormonalnej w organizmie człowieka. Podwzgórze, będące częścią mózgu, kontroluje czynność wydzielniczą przysadki mózgowej poprzez produkcję hormonów uwalniających (liberyn) i hormonów hamujących (statyn).

Vocabulary: Liberyny to hormony pobudzające wydzielanie hormonów przysadkowych, np. tyreoliberyna (TRH). Statyny to hormony hamujące wydzielanie hormonów przysadkowych, np. somatostatyna.

Przysadka mózgowa składa się z dwóch głównych części:

1. Przedni płat przysadki (adenohipofiza) - produkuje hormony tropowe pod wpływem sygnałów z podwzgórza.

Przykład: Hormony przedniej części przysadki to m.in. hormon wzrostu (GH), adrenokortykotropina (ACTH), tyreotropina (TSH).

2. Tylny płat przysadki (neurohipofiza) - magazynuje i uwalnia hormony produkowane przez neurony podwzgórza.

Definicja: Neurosekrecja to proces, w którym neurony podwzgórza produkują hormony, które są następnie transportowane i magazynowane w tylnym płacie przysadki.

Highlight: Wazopresyna i oksytocyna to dwa kluczowe hormony tylnego płata przysadki. Wazopresyna reguluje gospodarkę wodną organizmu, a oksytocyna odpowiada za skurcze macicy i wydzielanie mleka.

Układ hormonalny i nerwowy ściśle ze sobą współpracują, tworząc system regulacji nerwowo-hormonalnej. Główne różnice między tymi układami to:

• Szybkość przekazywania informacji (układ nerwowy działa szybciej)
• Czas trwania efektu (działanie hormonów jest zazwyczaj dłuższe)
• Rodzaj przekaźników (impulsy elektryczne vs. chemiczne)

Quote: "Układ hormonalny i nerwowy współpracują ze sobą, zapewniając precyzyjną regulację procesów fizjologicznych w organizmie."