Przedmioty
Kariera
Język polski
Biologia
Chemia
Geografia
Historia
Stechiometria
Budowa atomu a układ okresowy pierwiastków chemicznych
Węglowodory
Reakcje chemiczne w roztworach wodnych
Układ okresowy pierwiastków chemicznych
Pochodne węglowodorów
Świat substancji
Systematyka związków nieorganicznych
Gazy i ich mieszaniny
Efekty energetyczne i szybkość reakcji chemicznych
Kwasy
Sole
Roztwory
Reakcje utleniania-redukcji. elektrochemia
Łączenie się atomów
Pokaż wszystkie tematy
236
2
Agata Zając
30.07.2025
Chemia
Alkany i substytucja rodnikowa
5301
•
30 lip 2025
•
Alkany to węglowodory nasycone tworzące szereg homologiczny. Metan jest najprostszym... Pokaż więcej
Otrzymywanie metanu może odbywać się na kilka sposobów. Jednym z nich jest reakcja węgliku glinu (Al₄C₃) z wodą:
Al₄C₃ + 12H₂O → 3CH₄ + 4Al(OH)₃
Inną metodą jest reakcja octanu sodu z wodorotlenkiem sodu:
CH₃COONa + NaOH → CH₄ + Na₂CO₃
Observation: W wyniku ogrzewania mieszaniny etanianu sodu i wodorotlenku sodu wydziela się bezbarwny, bezwonny gaz, trudno rozpuszczalny w wodzie.
Conclusion: Otrzymanym gazem jest metan.
Otrzymywanie etanu i innych wyższych alkanów może odbywać się poprzez syntezę Würtza lub krzyżową syntezę Würtza. W syntezie Würtza używa się halogenków alkilowych i sodu:
2CH₃Cl + 2Na → CH₃-CH₃ + 2NaCl
W krzyżowej syntezie Würtza można otrzymać mieszaninę różnych alkanów:
3CH₃Cl + 3CH₃CH₂Cl + 6Na → CH₃-CH₃ + CH₃-CH₂-CH₃ + CH₃-CH₂-CH₂-CH₃ + 6NaCl
Definition: Synteza Würtza - reakcja otrzymywania alkanów z halogenków alkilowych i metalu alkalicznego.
Spalanie alkanów może przebiegać w sposób całkowity lub niecałkowity. Przy spalaniu całkowitym produktami są dwutlenek węgla i woda, natomiast przy spalaniu niecałkowitym powstaje dodatkowo tlenek węgla lub sadza.
Example: Reakcje spalania metanu: Całkowite: CH₄ + 2O₂ → CO₂ + 2H₂O Niecałkowite: 2CH₄ + 3O₂ → 2CO + 4H₂O
Reakcje spalania alkanów dla etanu: Całkowite: 2C₂H₆ + 7O₂ → 4CO₂ + 6H₂O Niecałkowite: 2C₂H₆ + 5O₂ → 4CO + 6H₂O lub 2C₂H₆ + 3O₂ → 4C + 6H₂O
Mechanizm substytucji rodnikowej to ważna reakcja alkanów, szczególnie w przypadku reakcji halogenowania. Proces ten składa się z trzech etapów: inicjacji, propagacji i terminacji.
Vocabulary: Wolny rodnik - atom lub cząsteczka o niesparowanym elektronie.
W wyniku reakcji substytucji rodnikowej metanu z chlorem powstają kolejno: chlorometan (CH₃Cl), dichlorometan (CH₂Cl₂), trichlorometan (CHCl₃) i tetrachlorometan (CCl₄).
Highlight: Reakcja substytucji rodnikowej jest inicjowana przez światło i prowadzi do stopniowego zastępowania atomów wodoru atomami chloru w cząsteczce metanu.
Szereg homologiczny alkanów to grupa związków chemicznych o podobnej budowie i właściwościach, różniących się liczbą grup metylenowych (-CH₂). Alkany są węglowodorami nasyconymi, co oznacza, że zawierają tylko pojedyncze wiązania między atomami węgla.
Highlight: Ogólny wzór alkanów to CnH2n+2, gdzie n oznacza liczbę atomów węgla.
Szereg homologiczny alkanów rozpoczyna się od metanu (CH₄) i obejmuje kolejno etan (C₂H₆), propan (C₃H₈), butan (C₄H₁₀), pentan (C₅H₁₂), heksan (C₆H₁₄), heptan (C₇H₁₆), oktan (C₈H₁₈), nonan (C₉H₂₀) i dekan (C₁₀H₂₂).
Vocabulary: Węglowodory nasycone - związki organiczne zawierające tylko pojedyncze wiązania między atomami węgla.
Właściwości alkanów zmieniają się wraz ze wzrostem liczby atomów węgla w cząsteczce. Im więcej atomów węgla, tym wyższa temperatura wrzenia związku. Natomiast im bardziej rozgałęziony łańcuch węglowy, tym niższa temperatura wrzenia.
Example: Metan (CH₄) ma niższą temperaturę wrzenia niż etan (C₂H₆), który z kolei wrze w niższej temperaturze niż propan (C₃H₈).
Nasz asystent AI jest specjalnie dostosowany do potrzeb uczniów. W oparciu o miliony treści, które mamy na platformie, możemy udzielać uczniom naprawdę znaczących i trafnych odpowiedzi. Ale nie chodzi tylko o odpowiedzi, towarzysz prowadzi również uczniów przez codzienne wyzwania związane z nauką, ze spersonalizowanymi planami nauki, quizami lub treściami na czacie i 100% personalizacją opartą na umiejętnościach i rozwoju uczniów.
Aplikację możesz pobrać z Google Play i Apple Store.
Tak, masz całkowicie darmowy dostęp do wszystkich notatek w aplikacji, możesz w każdej chwili rozmawiać z Ekspertami lub ich obserwować. Możesz użyć punktów, aby odblokować pewne funkcje w aplikacji, które również możesz otrzymać za darmo. Dodatkowo oferujemy usługę Knowunity Premium, która pozwala na odblokowanie większej liczby funkcji.
App Store
Google Play
Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.
Stefan S
użytkownik iOS
Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.
Samantha Klich
użytkownik Androida
Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.
Anna
użytkownik iOS
Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷
Patrycja
użytkowniczka iOS
Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.
Szymon
użytkownik Android
Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄
Szymon
użytkownik iOS
Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!
Kuba T
użytkownik Androida
W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.
Kriss
użytkownik Androida
Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍
Gosia
użytkowniczka Android
Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)
Sara
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙
Krzysztof
użytkownik Android
Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.
Oliwia
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.
Stefan S
użytkownik iOS
Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.
Samantha Klich
użytkownik Androida
Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.
Anna
użytkownik iOS
Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷
Patrycja
użytkowniczka iOS
Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.
Szymon
użytkownik Android
Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄
Szymon
użytkownik iOS
Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!
Kuba T
użytkownik Androida
W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.
Kriss
użytkownik Androida
Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍
Gosia
użytkowniczka Android
Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)
Sara
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙
Krzysztof
użytkownik Android
Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.
Oliwia
użytkowniczka iOS
Alkany to węglowodory nasycone tworzące szereg homologiczny. Metan jest najprostszym alkanem, który można otrzymać w reakcji etanianu sodu z wodorotlenkiem sodu. Alkany ulegają reakcjom spalania całkowitego i niecałkowitego oraz substytucji rodnikowej. Ich właściwości zależą od długości i rozgałęzienia łańcucha węglowego.... Pokaż więcej
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
Otrzymywanie metanu może odbywać się na kilka sposobów. Jednym z nich jest reakcja węgliku glinu (Al₄C₃) z wodą:
Al₄C₃ + 12H₂O → 3CH₄ + 4Al(OH)₃
Inną metodą jest reakcja octanu sodu z wodorotlenkiem sodu:
CH₃COONa + NaOH → CH₄ + Na₂CO₃
Observation: W wyniku ogrzewania mieszaniny etanianu sodu i wodorotlenku sodu wydziela się bezbarwny, bezwonny gaz, trudno rozpuszczalny w wodzie.
Conclusion: Otrzymanym gazem jest metan.
Otrzymywanie etanu i innych wyższych alkanów może odbywać się poprzez syntezę Würtza lub krzyżową syntezę Würtza. W syntezie Würtza używa się halogenków alkilowych i sodu:
2CH₃Cl + 2Na → CH₃-CH₃ + 2NaCl
W krzyżowej syntezie Würtza można otrzymać mieszaninę różnych alkanów:
3CH₃Cl + 3CH₃CH₂Cl + 6Na → CH₃-CH₃ + CH₃-CH₂-CH₃ + CH₃-CH₂-CH₂-CH₃ + 6NaCl
Definition: Synteza Würtza - reakcja otrzymywania alkanów z halogenków alkilowych i metalu alkalicznego.
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
Spalanie alkanów może przebiegać w sposób całkowity lub niecałkowity. Przy spalaniu całkowitym produktami są dwutlenek węgla i woda, natomiast przy spalaniu niecałkowitym powstaje dodatkowo tlenek węgla lub sadza.
Example: Reakcje spalania metanu: Całkowite: CH₄ + 2O₂ → CO₂ + 2H₂O Niecałkowite: 2CH₄ + 3O₂ → 2CO + 4H₂O
Reakcje spalania alkanów dla etanu: Całkowite: 2C₂H₆ + 7O₂ → 4CO₂ + 6H₂O Niecałkowite: 2C₂H₆ + 5O₂ → 4CO + 6H₂O lub 2C₂H₆ + 3O₂ → 4C + 6H₂O
Mechanizm substytucji rodnikowej to ważna reakcja alkanów, szczególnie w przypadku reakcji halogenowania. Proces ten składa się z trzech etapów: inicjacji, propagacji i terminacji.
Vocabulary: Wolny rodnik - atom lub cząsteczka o niesparowanym elektronie.
W wyniku reakcji substytucji rodnikowej metanu z chlorem powstają kolejno: chlorometan (CH₃Cl), dichlorometan (CH₂Cl₂), trichlorometan (CHCl₃) i tetrachlorometan (CCl₄).
Highlight: Reakcja substytucji rodnikowej jest inicjowana przez światło i prowadzi do stopniowego zastępowania atomów wodoru atomami chloru w cząsteczce metanu.
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
Szereg homologiczny alkanów to grupa związków chemicznych o podobnej budowie i właściwościach, różniących się liczbą grup metylenowych (-CH₂). Alkany są węglowodorami nasyconymi, co oznacza, że zawierają tylko pojedyncze wiązania między atomami węgla.
Highlight: Ogólny wzór alkanów to CnH2n+2, gdzie n oznacza liczbę atomów węgla.
Szereg homologiczny alkanów rozpoczyna się od metanu (CH₄) i obejmuje kolejno etan (C₂H₆), propan (C₃H₈), butan (C₄H₁₀), pentan (C₅H₁₂), heksan (C₆H₁₄), heptan (C₇H₁₆), oktan (C₈H₁₈), nonan (C₉H₂₀) i dekan (C₁₀H₂₂).
Vocabulary: Węglowodory nasycone - związki organiczne zawierające tylko pojedyncze wiązania między atomami węgla.
Właściwości alkanów zmieniają się wraz ze wzrostem liczby atomów węgla w cząsteczce. Im więcej atomów węgla, tym wyższa temperatura wrzenia związku. Natomiast im bardziej rozgałęziony łańcuch węglowy, tym niższa temperatura wrzenia.
Example: Metan (CH₄) ma niższą temperaturę wrzenia niż etan (C₂H₆), który z kolei wrze w niższej temperaturze niż propan (C₃H₈).
Nasz asystent AI jest specjalnie dostosowany do potrzeb uczniów. W oparciu o miliony treści, które mamy na platformie, możemy udzielać uczniom naprawdę znaczących i trafnych odpowiedzi. Ale nie chodzi tylko o odpowiedzi, towarzysz prowadzi również uczniów przez codzienne wyzwania związane z nauką, ze spersonalizowanymi planami nauki, quizami lub treściami na czacie i 100% personalizacją opartą na umiejętnościach i rozwoju uczniów.
Aplikację możesz pobrać z Google Play i Apple Store.
Tak, masz całkowicie darmowy dostęp do wszystkich notatek w aplikacji, możesz w każdej chwili rozmawiać z Ekspertami lub ich obserwować. Możesz użyć punktów, aby odblokować pewne funkcje w aplikacji, które również możesz otrzymać za darmo. Dodatkowo oferujemy usługę Knowunity Premium, która pozwala na odblokowanie większej liczby funkcji.
App Store
Google Play
Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.
Stefan S
użytkownik iOS
Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.
Samantha Klich
użytkownik Androida
Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.
Anna
użytkownik iOS
Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷
Patrycja
użytkowniczka iOS
Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.
Szymon
użytkownik Android
Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄
Szymon
użytkownik iOS
Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!
Kuba T
użytkownik Androida
W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.
Kriss
użytkownik Androida
Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍
Gosia
użytkowniczka Android
Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)
Sara
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙
Krzysztof
użytkownik Android
Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.
Oliwia
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.
Stefan S
użytkownik iOS
Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.
Samantha Klich
użytkownik Androida
Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.
Anna
użytkownik iOS
Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷
Patrycja
użytkowniczka iOS
Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.
Szymon
użytkownik Android
Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄
Szymon
użytkownik iOS
Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!
Kuba T
użytkownik Androida
W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.
Kriss
użytkownik Androida
Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍
Gosia
użytkowniczka Android
Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)
Sara
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙
Krzysztof
użytkownik Android
Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.
Oliwia
użytkowniczka iOS
