Dysocjacja jonowa to fundamentalny proces w chemii, podczas którego związki chemiczne rozpadają się na jony pod wpływem rozpuszczalnika.
Dysocjacja kwasów, zasad i soli zachodzi, gdy substancje te rozpuszczają się w wodzie. Podczas tego procesu powstają jony dodatnie (kationy) i ujemne (aniony). W przypadku kwasów zawsze powstaje kation wodorowy H+, który łączy się z cząsteczką wody, tworząc jon hydroniowy H3O+. Dysocjacja elektrolityczna jest szczególnie ważna w roztworach wodnych, gdzie stopień dysocjacji zależy od kilku kluczowych czynników: temperatury, stężenia roztworu oraz rodzaju rozpuszczalnika.
Stała dysocjacji (K) i stopień dysocjacji elektrolitycznej (α) to dwa najważniejsze parametry opisujące ten proces. Stała dysocjacji jest wartością charakterystyczną dla danego elektrolitu w określonej temperaturze i określa stosunek stężeń produktów do substratów w stanie równowagi. Wzór na stopień dysocjacji przedstawia się jako stosunek liczby cząsteczek zdysocjowanych do całkowitej liczby cząsteczek rozpuszczonych. Warto zauważyć, że nie wszystkie substancje ulegają dysocjacji - przykładowo, cukier rozpuszczony w wodzie nie ulega temu procesowi. W praktyce szkolnej często spotyka się zadania dotyczące dysocjacji kwasów, gdzie uczniowie muszą określić produkty dysocjacji, napisać równania reakcji i obliczyć stężenia jonów w roztworze. Dysocjacja soli jest również istotnym zagadnieniem, gdzie sole rozpadają się całkowicie na jony, co czyni je elektrolitami mocnymi. Dla uczniów klasy 8 szczególnie ważne jest zrozumienie podstawowych zasad dysocjacji i umiejętność rozwiązywania prostych zadań z tego zakresu.