Przedmioty

Historia

Nowożytność

Ziemie polskie w drugiej połowie xix wieku

Ziemie polskie w drugiej połowie xix wieku. sytuacja w zaborze pruskim i austriackim

Notatka: Gospodarka i Społeczeństwo Ziem Polskich w XIX wieku

Name: Knowunity
Brand: Knowunity

Zobacz

Notatka: Gospodarka i Społeczeństwo Ziem Polskich w XIX wieku

Magdalena Zelmanska

@mz_learning

8115 Obserwujących

Obserwuj

Zweryfikowana notatka

Rozwój gospodarczy ziem polskich pod zaborami w XIX wieku charakteryzował się znaczącymi przemianami społeczno-gospodarczymi. Okres ten przyniósł intensywny rozwój przemysłu na ziemiach polskich w XIX wieku, szczególnie w Królestwie Polskim i zaborze pruskim. Najważniejsze zmiany obejmowały rozwój kolei żelaznej, industrializację, powstanie nowych grup społecznych oraz emancypację kobiet.

Główne aspekty:

Intensywny rozwój przemysłu w Łódzkim Okręgu Przemysłowym
Powstanie nowoczesnego rolnictwa, szczególnie w zaborze pruskim
Rozwój edukacji poprzez organizacje oświatowe
Znaczące przemiany społeczne i powstanie nowych grup społecznych
Emancypacja kobiet i rozwój ruchu kobiecego

14.02.2023

3517

Gospodarka i
społeczeństwo
polskich
ziem
-
Praca u podstaw – legalne działania mające na celu
edukację i umacnianie świadomości narodowej
ch

Zobacz

Edukacja i działacze społeczni

Rozwój gospodarczy ziem polskich notatka nie byłaby pełna bez omówienia roli edukacji i wybitnych działaczy społecznych. We wszystkich zaborach organizowano ośrodki edukacji dla ludności wiejskiej:

W Królestwie Polskim - Polska Macierz Szkolna
W Galicji - Towarzystwo Przyjaciół Oświaty i Towarzystwo Szkoły Ludowej
W zaborze pruskim - Towarzystwo Oświaty Ludowej w Poznaniu (później Towarzystwo Czytelni Ludowych)

Wśród najwybitniejszych działaczy w zaborze pruskim należy wymienić:

Gen. Dezyderego Chłapowskiego - popularyzatora nowoczesnego gospodarowania
Karola Marcinkowskiego - inicjatora budowy Bazaru i Towarzystwa Pomocy Naukowej
Hipolita Cegielskiego - założyciela fabryki maszyn i narzędzi rolniczych w Poznaniu
Gustawa Potworowskiego - organizatora pierwszego klubu szerzącego wiedzę rolniczą
Księdza Piotra Wawrzyniaka - przewodniczącego Związku Spółek Zarobkowych i Gospodarczych
Maksymiliana Jackowskiego - inicjatora kółek rolniczych

Example: Hipolit Cegielski założył w Poznaniu świetnie prosperującą fabrykę maszyn i narzędzi rolniczych, co przyczyniło się do rozwoju przemysłu na ziemiach polskich w XIX wieku.

Zobacz

Rolnictwo pod zaborami

Rolnictwo w zaborze rosyjskim i innych zaborach rozwijało się w różnym tempie. Najlepsze warunki dla wzrostu rolnictwa panowały w zaborze pruskim:

Chłopów uwłaszczono tam już w okresie Wiosny Ludów
Wprowadzano nowoczesne technologie (młockarnie, elewatory)
Upowszechniono płodozmian oraz uprawę ziemniaków i buraków cukrowych
Powstawały zakłady produkujące maszyny i narzędzia rolnicze

W Królestwie Polskim uwłaszczanie chłopów rozpoczęto w 1864 r. Andrzej Zamoyski stworzył wzorcowe gospodarstwo w Klemensowie, gdzie wprowadzano nowoczesne technologie i organizowano zjazdy ziemian.

Highlight: Andrzej Zamoyski był inicjatorem i prezesem Towarzystwa Rolniczego, co znacząco wpłynęło na rozwój gospodarczy ziem polskich pod zaborami.

Najtrudniejsza sytuacja panowała w zaborze austriackim, gdzie gospodarstwa wiejskie były najbiedniejsze, przeludnione i rozdrobnione. Brakowało tam miejsc pracy poza rolnictwem, a zlikwidowanie serwitutów ograniczyło chłopom dostęp do pól i lasów.

Zobacz

Przemysł w zaborach

Przemysł w zaborze rosyjskim rozwijał się najszybciej, szczególnie w Królestwie Polskim. Zniesienie granicy celnej między Kongresówką a Rosją w 1851 r. otworzyło ogromny rynek zbytu i przyspieszyło rozwój produkcji.

Łódzki Okręg Przemysłowy stał się centrum przemysłu włókienniczego. Łódź w ciągu kilkudziesięciu lat przekształciła się z małej wsi w wielkie przemysłowe miasto. Warunki pracy robotników były jednak bardzo trudne:

Pracowali po kilkanaście godzin dziennie
Byli słabo opłacani
Często zatrudniano ich tylko na jeden dzień
Do pracy zatrudniano również dzieci

Vocabulary: Famuły - osiedla wznoszone dla wykwalifikowanych pracowników przez właścicieli fabryk. Były to jednopiętrowe budynki z jednoizbowymi mieszkaniami o powierzchni około 25 m².

Przemysł w zaborze austriackim był słabiej rozwinięty, ale prowadzono tu wydobycie ropy naftowej. Ignacy Łukasiewicz, aptekarz ze Lwowa, wynalazł lampę naftową i przyczynił się do rozwoju górnictwa naftowego.

Quote: "Ignacy Łukasiewicz – aptekarz ze Lwowa, który wynalazł lampę naftową i przyczynił się do rozwoju górnictwa naftowego."

Zobacz

Ośrodki przemysłowe i społeczeństwo

Rozwój przemysłu na ziemiach polskich w XIX wieku koncentrował się w kilku głównych ośrodkach:

Łódzki Okręg Przemysłowy - centrum przemysłu włókienniczego
Warszawski Okręg Przemysłowy - dominowała produkcja maszynowa i metalowa
Zagłębie Dąbrowskie - głównie przemysł ciężki, nowoczesne stalownie, huty i kopalnie węgla kamiennego
Górny Śląsk (zabór pruski) - liczne kopalnie węgla kamiennego, huty, koksownie, walcownie i zakłady maszynowe

Przemiany społeczne w 19 wieku doprowadziły do powstania nowych grup społecznych:

Arystokracja - najbogatsza warstwa szlachty, najmniej liczna grupa
Ziemiaństwo - grupa, która wykształciła się ze szlachty
Inteligencja - wykształcona warstwa społeczna, często pochodzenia szlacheckiego
Burżuazja - właściciele fabryk i przedsiębiorstw
Drobnomieszczaństwo - drobni przedsiębiorcy, rzemieślnicy, kupcy
Robotnicy - najliczniejsza grupa pracująca w fabrykach i kopalniach
Chłopi - najliczniejsza grupa społeczna

Highlight: Ziemie polskie na przełomie 19 i 20 wieku doświadczyły znaczących przemian społecznych i gospodarczych, które ukształtowały nowoczesne społeczeństwo polskie.

Zobacz

Struktura społeczna

Przemiany społeczne w 19 wieku doprowadziły do powstania nowych grup społecznych.

Definition: Arystokracja stanowiła najbogatszą i najmniej liczną warstwę szlachty.

Highlight: Ziemiaństwo wykształciło się jako osobna grupa społeczna, odgrywająca istotną rolę w rozwoju gospodarczym.

Zobacz

Struktura społeczna

Przemiany społeczne w 19 wieku doprowadziły do powstania nowych grup społecznych:

Definition: Burżuazja - grupa najbogatszych mieszczan Definition: Inteligencja - wykształceni ludzie wywodzący się ze zubożałej szlachty i mieszczaństwa

Zobacz

Społeczność żydowska

Życie społeczności żydowskiej na ziemiach polskich charakteryzowało się złożonością i różnorodnością.

Vocabulary: Asymilacja - dostosowanie się do otaczającego środowiska społecznego Definition: Sztetle - miasteczka z przewagą ludności żydowskiej

Zobacz

Rozwój transportu

Rozwój kolei żelaznej symbolizował postęp cywilizacyjny XIX wieku.

Highlight: Najwięcej linii kolejowych powstało w zaborze pruskim. Example: Kolej warszawsko-wiedeńska została ukończona w 1848 roku.

Zobacz

Praca organiczna i praca u podstaw

Gospodarka i społeczeństwo ziem polskich w XIX wieku kształtowały się pod wpływem idei pracy organicznej i pracy u podstaw. Praca organiczna zakładała równomierny rozwój wszystkich warstw społecznych w każdej dziedzinie życia. Praca u podstaw koncentrowała się na edukacji i umacnianiu świadomości narodowej chłopstwa.

Definicja: Praca organiczna to idea zakładająca równomierny rozwój wszystkich warstw społecznych w każdej dziedzinie życia (gospodarczej, oświatowej, naukowej i kulturalnej).

Ważną rolę w realizacji tych idei odegrały różne instytucje i organizacje. W Poznaniu powstał Bazar - centrum polskości i siedziba instytucji gospodarczych. Tworzono spółdzielnie zrzeszające polskich producentów. Centralne Towarzystwo Gospodarcze łączyło ziemiańskie i chłopskie kółka rolnicze, a Związek Spółek Zarobkowych skupiał spółdzielnie oszczędnościowo-pożyczkowe.

Highlight: Franciszek Stefczyk był najsłynniejszym organizatorem kas pożyczkowych w Galicji, co dało początek Kasom Stefczyka.

Podobne notatki

1988

8/3

Kolonializm

imperializm, imperium, królowa Wiktoria, Rhodes, Wojny opiumowe, Mandżuria, Powstanie Mahdiego w Sudanie, Egipt

Know System wiedeński na ziemiach polskich - szczegółowa notatka thumbnail

369

7034

4/3

System wiedeński na ziemiach polskich - szczegółowa notatka

Mam nadzieje że pomogłam

Know Stany Zjednoczone w XIX wieku thumbnail

273

7835

Stany Zjednoczone w XIX wieku

Stany Zjednoczone w XIX wieku dział - Eurpa i świat w XIX wieku, temat 3

869

Walka o polską kulturę i szkolnictwo

Notatki z materiałów do 3 klasy liceum

1140

Polska w latach 1815-1850

Historia

371

Sprawa Polska na Kongresie Wiedeńskim i Konstytucja z 27.11.1815

Notatka została zrobiona przy pomocy podręcznika od historii rozszerzonej "Zrozumieć przeszłość" do klas 3

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Knowunity jest aplikacją edukacyjną #1 w pięciu krajach europejskich

Knowunity zostało wyróżnione przez Apple i widnieje się na szczycie listy w sklepie z aplikacjami w kategorii edukacja w takich krajach jak Polska, Niemcy, Włochy, Francje, Szwajcaria i Wielka Brytania. Dołącz do Knowunity już dziś i pomóż milionom uczniów na całym świecie.

Pobierz z

Google Play

Pobierz z

App Store

Knowunity jest aplikacją edukacyjną #1 w pięciu krajach europejskich

4.9+

Średnia ocena aplikacji

15 M

Uczniowie korzystają z Knowunity

#1

W rankingach aplikacji edukacyjnych w 12 krajach

950 K+

Uczniowie, którzy przesłali notatki

Nadal nie jesteś pewien? Zobacz, co mówią inni uczniowie...

Użytkownik iOS

Tak bardzo kocham tę aplikację [...] Polecam Knowunity każdemu!!! Moje oceny poprawiły się dzięki tej aplikacji :D

Filip, użytkownik iOS

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze zaprojektowana. Do tej pory zawsze znajdowałam wszystko, czego szukałam :D

Zuzia, użytkownik iOS

Uwielbiam tę aplikację ❤️ właściwie używam jej za każdym razem, gdy się uczę.

Przedmioty

Historia

Nowożytność

Ziemie polskie w drugiej połowie xix wieku

Ziemie polskie w drugiej połowie xix wieku. sytuacja w zaborze pruskim i austriackim

Notatka: Gospodarka i Społeczeństwo Ziem Polskich w XIX wieku

Magdalena Zelmanska

@mz_learning

8115 Obserwujących

Obserwuj

Zweryfikowana notatka

Główne aspekty:

Intensywny rozwój przemysłu w Łódzkim Okręgu Przemysłowym
Powstanie nowoczesnego rolnictwa, szczególnie w zaborze pruskim
Rozwój edukacji poprzez organizacje oświatowe
Znaczące przemiany społeczne i powstanie nowych grup społecznych
Emancypacja kobiet i rozwój ruchu kobiecego

14.02.2023

3517

3/7

Historia

114

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Edukacja i działacze społeczni

W Królestwie Polskim - Polska Macierz Szkolna
W Galicji - Towarzystwo Przyjaciół Oświaty i Towarzystwo Szkoły Ludowej
W zaborze pruskim - Towarzystwo Oświaty Ludowej w Poznaniu (później Towarzystwo Czytelni Ludowych)

Wśród najwybitniejszych działaczy w zaborze pruskim należy wymienić:

Gen. Dezyderego Chłapowskiego - popularyzatora nowoczesnego gospodarowania
Karola Marcinkowskiego - inicjatora budowy Bazaru i Towarzystwa Pomocy Naukowej
Hipolita Cegielskiego - założyciela fabryki maszyn i narzędzi rolniczych w Poznaniu
Gustawa Potworowskiego - organizatora pierwszego klubu szerzącego wiedzę rolniczą
Księdza Piotra Wawrzyniaka - przewodniczącego Związku Spółek Zarobkowych i Gospodarczych
Maksymiliana Jackowskiego - inicjatora kółek rolniczych

Example: Hipolit Cegielski założył w Poznaniu świetnie prosperującą fabrykę maszyn i narzędzi rolniczych, co przyczyniło się do rozwoju przemysłu na ziemiach polskich w XIX wieku.

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Rolnictwo pod zaborami

Rolnictwo w zaborze rosyjskim i innych zaborach rozwijało się w różnym tempie. Najlepsze warunki dla wzrostu rolnictwa panowały w zaborze pruskim:

Chłopów uwłaszczono tam już w okresie Wiosny Ludów
Wprowadzano nowoczesne technologie (młockarnie, elewatory)
Upowszechniono płodozmian oraz uprawę ziemniaków i buraków cukrowych
Powstawały zakłady produkujące maszyny i narzędzia rolnicze

Highlight: Andrzej Zamoyski był inicjatorem i prezesem Towarzystwa Rolniczego, co znacząco wpłynęło na rozwój gospodarczy ziem polskich pod zaborami.

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Przemysł w zaborach

Pracowali po kilkanaście godzin dziennie
Byli słabo opłacani
Często zatrudniano ich tylko na jeden dzień
Do pracy zatrudniano również dzieci

Vocabulary: Famuły - osiedla wznoszone dla wykwalifikowanych pracowników przez właścicieli fabryk. Były to jednopiętrowe budynki z jednoizbowymi mieszkaniami o powierzchni około 25 m².

Quote: "Ignacy Łukasiewicz – aptekarz ze Lwowa, który wynalazł lampę naftową i przyczynił się do rozwoju górnictwa naftowego."

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Ośrodki przemysłowe i społeczeństwo

Rozwój przemysłu na ziemiach polskich w XIX wieku koncentrował się w kilku głównych ośrodkach:

Łódzki Okręg Przemysłowy - centrum przemysłu włókienniczego
Warszawski Okręg Przemysłowy - dominowała produkcja maszynowa i metalowa
Zagłębie Dąbrowskie - głównie przemysł ciężki, nowoczesne stalownie, huty i kopalnie węgla kamiennego
Górny Śląsk (zabór pruski) - liczne kopalnie węgla kamiennego, huty, koksownie, walcownie i zakłady maszynowe

Przemiany społeczne w 19 wieku doprowadziły do powstania nowych grup społecznych:

Arystokracja - najbogatsza warstwa szlachty, najmniej liczna grupa
Ziemiaństwo - grupa, która wykształciła się ze szlachty
Inteligencja - wykształcona warstwa społeczna, często pochodzenia szlacheckiego
Burżuazja - właściciele fabryk i przedsiębiorstw
Drobnomieszczaństwo - drobni przedsiębiorcy, rzemieślnicy, kupcy
Robotnicy - najliczniejsza grupa pracująca w fabrykach i kopalniach
Chłopi - najliczniejsza grupa społeczna

Highlight: Ziemie polskie na przełomie 19 i 20 wieku doświadczyły znaczących przemian społecznych i gospodarczych, które ukształtowały nowoczesne społeczeństwo polskie.

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Struktura społeczna

Przemiany społeczne w 19 wieku doprowadziły do powstania nowych grup społecznych.

Definition: Arystokracja stanowiła najbogatszą i najmniej liczną warstwę szlachty.

Highlight: Ziemiaństwo wykształciło się jako osobna grupa społeczna, odgrywająca istotną rolę w rozwoju gospodarczym.

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Struktura społeczna

Przemiany społeczne w 19 wieku doprowadziły do powstania nowych grup społecznych:

Definition: Burżuazja - grupa najbogatszych mieszczan Definition: Inteligencja - wykształceni ludzie wywodzący się ze zubożałej szlachty i mieszczaństwa

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Społeczność żydowska

Życie społeczności żydowskiej na ziemiach polskich charakteryzowało się złożonością i różnorodnością.

Vocabulary: Asymilacja - dostosowanie się do otaczającego środowiska społecznego Definition: Sztetle - miasteczka z przewagą ludności żydowskiej

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Rozwój transportu

Rozwój kolei żelaznej symbolizował postęp cywilizacyjny XIX wieku.

Highlight: Najwięcej linii kolejowych powstało w zaborze pruskim. Example: Kolej warszawsko-wiedeńska została ukończona w 1848 roku.

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkę. To nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Praca organiczna i praca u podstaw

Definicja: Praca organiczna to idea zakładająca równomierny rozwój wszystkich warstw społecznych w każdej dziedzinie życia (gospodarczej, oświatowej, naukowej i kulturalnej).

Highlight: Franciszek Stefczyk był najsłynniejszym organizatorem kas pożyczkowych w Galicji, co dało początek Kasom Stefczyka.

Podobne notatki

Historia - Kolonializm

imperializm, imperium, królowa Wiktoria, Rhodes, Wojny opiumowe, Mandżuria, Powstanie Mahdiego w Sudanie, Egipt

1988

Historia - System wiedeński na ziemiach polskich - szczegółowa notatka

Mam nadzieje że pomogłam

369

7034

Historia - Stany Zjednoczone w XIX wieku

Stany Zjednoczone w XIX wieku dział - Eurpa i świat w XIX wieku, temat 3

273

7835

Historia - Walka o polską kulturę i szkolnictwo

Notatki z materiałów do 3 klasy liceum

869

Historia - Polska w latach 1815-1850

Historia

1140

Historia - Sprawa Polska na Kongresie Wiedeńskim i Konstytucja z 27.11.1815

Notatka została zrobiona przy pomocy podręcznika od historii rozszerzonej "Zrozumieć przeszłość" do klas 3

371

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Knowunity jest aplikacją edukacyjną #1 w pięciu krajach europejskich

Knowunity zostało wyróżnione przez Apple i widnieje się na szczycie listy w sklepie z aplikacjami w kategorii edukacja w takich krajach jak Polska, Niemcy, Włochy, Francje, Szwajcaria i Wielka Brytania. Dołącz do Knowunity już dziś i pomóż milionom uczniów na całym świecie.

Pobierz z

Google Play

Pobierz z

App Store

4.9+

Średnia ocena aplikacji

15 M

Uczniowie korzystają z Knowunity

#1

W rankingach aplikacji edukacyjnych w 12 krajach

950 K+

Uczniowie, którzy przesłali notatki

Nadal nie jesteś pewien? Zobacz, co mówią inni uczniowie...

Użytkownik iOS

Tak bardzo kocham tę aplikację [...] Polecam Knowunity każdemu!!! Moje oceny poprawiły się dzięki tej aplikacji :D

Filip, użytkownik iOS

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze zaprojektowana. Do tej pory zawsze znajdowałam wszystko, czego szukałam :D

Zuzia, użytkownik iOS