Przemysł w zaborach

Przemysł w zaborze rosyjskim rozwijał się najszybciej, szczególnie w Królestwie Polskim. Zniesienie granicy celnej między Kongresówką a Rosją w 1851 r. otworzyło ogromny rynek zbytu i przyspieszyło rozwój produkcji.

Łódzki Okręg Przemysłowy stał się centrum przemysłu włókienniczego. Łódź w ciągu kilkudziesięciu lat przekształciła się z małej wsi w wielkie przemysłowe miasto. Warunki pracy robotników były jednak bardzo trudne:

• Pracowali po kilkanaście godzin dziennie
• Byli słabo opłacani
• Często zatrudniano ich tylko na jeden dzień
• Do pracy zatrudniano również dzieci

Vocabulary: Famuły - osiedla wznoszone dla wykwalifikowanych pracowników przez właścicieli fabryk. Były to jednopiętrowe budynki z jednoizbowymi mieszkaniami o powierzchni około 25 m².

Przemysł w zaborze austriackim był słabiej rozwinięty, ale prowadzono tu wydobycie ropy naftowej. Ignacy Łukasiewicz, aptekarz ze Lwowa, wynalazł lampę naftową i przyczynił się do rozwoju górnictwa naftowego.

Quote: "Ignacy Łukasiewicz – aptekarz ze Lwowa, który wynalazł lampę naftową i przyczynił się do rozwoju górnictwa naftowego."

Struktura społeczna

Przemiany społeczne w 19 wieku doprowadziły do powstania nowych grup społecznych:

Definition: Burżuazja - grupa najbogatszych mieszczan Definition: Inteligencja - wykształceni ludzie wywodzący się ze zubożałej szlachty i mieszczaństwa

Praca organiczna i praca u podstaw

Gospodarka i społeczeństwo ziem polskich w XIX wieku kształtowały się pod wpływem idei pracy organicznej i pracy u podstaw. Praca organiczna zakładała równomierny rozwój wszystkich warstw społecznych w każdej dziedzinie życia. Praca u podstaw koncentrowała się na edukacji i umacnianiu świadomości narodowej chłopstwa.

Definicja: Praca organiczna to idea zakładająca równomierny rozwój wszystkich warstw społecznych w każdej dziedzinie życia (gospodarczej, oświatowej, naukowej i kulturalnej).

Ważną rolę w realizacji tych idei odegrały różne instytucje i organizacje. W Poznaniu powstał Bazar - centrum polskości i siedziba instytucji gospodarczych. Tworzono spółdzielnie zrzeszające polskich producentów. Centralne Towarzystwo Gospodarcze łączyło ziemiańskie i chłopskie kółka rolnicze, a Związek Spółek Zarobkowych skupiał spółdzielnie oszczędnościowo-pożyczkowe.

Highlight: Franciszek Stefczyk był najsłynniejszym organizatorem kas pożyczkowych w Galicji, co dało początek Kasom Stefczyka.