Powstanie i ustrój Królestwa Polskiego
Królestwo Polskie powstało w 1815 roku z większości obszarów Księstwa Warszawskiego na mocy decyzji kongresu wiedeńskiego. Pomysłodawcą jego utworzenia był car Rosji Aleksander I. Królestwo było połączone z Rosją unią personalną, co oznaczało, że rosyjski car był jednocześnie królem Polski.
Vocabulary: Unia personalna - związek dwóch państw polegający na tym, że mają one wspólnego monarchę, ale zachowują odrębne instytucje państwowe.
Konstytucja Królestwa Polskiego, nadana przez cara Aleksandra I, ustanawiała monarchię konstytucyjną. Została ona opracowana przez księcia Adama Jerzego Czartoryskiego, współpracownika cara. Konstytucja ta była jedną z bardziej liberalnych w ówczesnej Europie.
Highlight: Konstytucja Królestwa Polskiego gwarantowała m.in. wolność wyznania, swobodę druku, równość wobec prawa (dla chrześcijan) i posiadanie własnego wojska.
Zgodnie z konstytucją, władza w Królestwie Polskim była podzielona na:
- Władzę wykonawczą - sprawowaną przez króla (cara), wspieranego przez Radę Stanu i Radę Administracyjną.
- Władzę ustawodawczą - sprawowaną przez sejm, składający się z króla, senatu i izby poselskiej.
- Władzę sądowniczą - sprawowaną przez niezależne sądy, w tym Sąd Sejmowy i Trybunał Najwyższy.
Definition: Cenzus majątkowy - warunek uzależniający prawa wyborcze od posiadanego majątku lub dochodów.
Warto zauważyć, że prawa wyborcze w Królestwie Polskim nie były powszechne - obejmowały tylko około 100 tysięcy osób i były uzależnione od cenzusu majątkowego.
