Język polski
Biologia
Chemia
Geografia
Historia
Komórka
Genetyka klasyczna
Układ krążenia
Badania przyrodnicze
Ekologia
Organizm człowieka jako funkcjonalna całość
Metabolizm
Układ wydalniczy
Genetyka molekularna
Układ pokarmowy
Proste zwierzęta bezkręgowe
Kręgowce zmiennocieplne
Genetyka
Rozmnażanie i rozwój człowieka
Chemiczne podstawy życia
Pokaż wszystkie tematy
Pochodne węglowodorów
Efekty energetyczne i szybkość reakcji chemicznych
Węglowodory
Reakcje chemiczne w roztworach wodnych
Stechiometria
Budowa atomu a układ okresowy pierwiastków chemicznych
Układ okresowy pierwiastków chemicznych
Gazy i ich mieszaniny
Świat substancji
Kwasy
Sole
Wodorotlenki a zasady
Systematyka związków nieorganicznych
Roztwory
Reakcje utleniania-redukcji. elektrochemia
Pokaż wszystkie tematy
493
8
Magdalena Zelmanska
4.11.2025
Historia
Pierwsza wolna elekcja
11 990
•
4 lis 2025
•
Pierwsza wolna elekcjaw Polsce była przełomowym wydarzeniem w historii... Pokaż więcej
Artykuły henrykowskie były kluczowym dokumentem, który określał zasady funkcjonowania Rzeczypospolitej. Zawierały one postanowienia dotyczące:
Vocabulary: Artykuły henrykowskie to dokument prawny ograniczający władzę królewską i gwarantujący prawa szlachty.
Szlachta miała prawo wypowiedzieć posłuszeństwo królowi, gdyby nie przestrzegał tych praw. Jednocześnie król zachował prawo do samodzielnego nadawania wszelkich urzędów, w tym biskupów, marszałków, wodzów, wojewodów i kanclerzy.
Example: W 1574 roku Henryk Walezy, na wieść o śmierci swojego brata, uciekł do Francji, gdzie wstąpił na tron jako Henryk III, mając tam większą władzę niż w Rzeczypospolitej.
Skutki wprowadzenia systemu wolnych elekcji były złożone i miały daleko idące konsekwencje dla Rzeczypospolitej:
Quote: "Skutki wolnych elekcji: spory w państwie (groźba wojen domowych), przekupstwo wśród szlachty (opłacanej przez zagraniczne dwory), ingerencję obcych państw w sprawy Rzeczypospolitej, coraz słabsza władza królewska, wzrost znaczenia magnaterii przekupującej przedstawicieli biedniejszej, niewykształconej szlachty."
Wprowadzenie systemu wolnej elekcji było zatem momentem przełomowym w historii Polski, który z jednej strony dawał szlachcie bezprecedensową władzę, z drugiej jednak prowadził do osłabienia państwa i otwierał drogę do ingerencji zewnętrznych mocarstw w sprawy Rzeczypospolitej.
Pierwsza wolna elekcja w Polsce odbyła się w 1573 roku, po śmierci Zygmunta II Augusta w 1572 roku, co oznaczało koniec dynastii Jagiellonów. Okres między śmiercią króla a wyborem nowego władcy nazywano bezkrólewiem. W tym czasie władzę sprawował interrex, którym zawsze był prymas Polski – arcybiskup gnieźnieński.
Szlachta ustaliła, że od tego momentu o wyborze monarchy będzie decydowała wolna elekcja, czyli wybór króla na sejmie elekcyjnym dokonywany przez szlachtę poprzez głosowanie. Każdy szlachcic miał prawo uczestniczyć w wyborze króla, podczas gdy mieszczanie i chłopi byli pozbawieni tego prawa.
Definicja: Wolna elekcja to system wyboru króla, w którym każdy szlachcic miał prawo głosu.
W wyniku pierwszej wolnej elekcji szlachta wybrała francuskiego księcia Henryka z dynastii Walezjuszy, znanego w Polsce jako Henryk Walezy. Zanim jednak mógł on wstąpić na tron, musiał zaprzysiąc dwa kluczowe dokumenty:
Highlight: Pacta conventa i artykuły henrykowskie stanowiły fundamenty nowego systemu elekcyjnego, ograniczając władzę królewską i wzmacniając pozycję szlachty.
Nasz asystent AI jest specjalnie dostosowany do potrzeb uczniów. W oparciu o miliony treści, które mamy na platformie, możemy udzielać uczniom naprawdę znaczących i trafnych odpowiedzi. Ale nie chodzi tylko o odpowiedzi, towarzysz prowadzi również uczniów przez codzienne wyzwania związane z nauką, ze spersonalizowanymi planami nauki, quizami lub treściami na czacie i 100% personalizacją opartą na umiejętnościach i rozwoju uczniów.
Aplikację możesz pobrać z Google Play i Apple Store.
Tak, masz całkowicie darmowy dostęp do wszystkich notatek w aplikacji, możesz w każdej chwili rozmawiać z Ekspertami lub ich obserwować. Możesz użyć punktów, aby odblokować pewne funkcje w aplikacji, które również możesz otrzymać za darmo. Dodatkowo oferujemy usługę Knowunity Premium, która pozwala na odblokowanie większej liczby funkcji.
App Store
Google Play
Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.
Stefan S
użytkownik iOS
Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.
Samantha Klich
użytkownik Androida
Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.
Anna
użytkownik iOS
Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷
Patrycja
użytkowniczka iOS
Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.
Szymon
użytkownik Android
Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄
Szymon
użytkownik iOS
Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!
Kuba T
użytkownik Androida
W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.
Kriss
użytkownik Androida
Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍
Gosia
użytkowniczka Android
Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)
Sara
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙
Krzysztof
użytkownik Android
Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.
Oliwia
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.
Stefan S
użytkownik iOS
Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.
Samantha Klich
użytkownik Androida
Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.
Anna
użytkownik iOS
Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷
Patrycja
użytkowniczka iOS
Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.
Szymon
użytkownik Android
Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄
Szymon
użytkownik iOS
Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!
Kuba T
użytkownik Androida
W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.
Kriss
użytkownik Androida
Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍
Gosia
użytkowniczka Android
Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)
Sara
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙
Krzysztof
użytkownik Android
Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.
Oliwia
użytkowniczka iOS
Pierwsza wolna elekcja w Polsce była przełomowym wydarzeniem w historii kraju. Odbyła się w 1573 roku po wygaśnięciu dynastii Jagiellonów i wprowadziła system wyboru monarchy przez szlachtę. Henryk Walezyzostał pierwszym królem wybranym w ten sposób, ustanawiając precedens dla przyszłych... Pokaż więcej
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
Artykuły henrykowskie były kluczowym dokumentem, który określał zasady funkcjonowania Rzeczypospolitej. Zawierały one postanowienia dotyczące:
Vocabulary: Artykuły henrykowskie to dokument prawny ograniczający władzę królewską i gwarantujący prawa szlachty.
Szlachta miała prawo wypowiedzieć posłuszeństwo królowi, gdyby nie przestrzegał tych praw. Jednocześnie król zachował prawo do samodzielnego nadawania wszelkich urzędów, w tym biskupów, marszałków, wodzów, wojewodów i kanclerzy.
Example: W 1574 roku Henryk Walezy, na wieść o śmierci swojego brata, uciekł do Francji, gdzie wstąpił na tron jako Henryk III, mając tam większą władzę niż w Rzeczypospolitej.
Skutki wprowadzenia systemu wolnych elekcji były złożone i miały daleko idące konsekwencje dla Rzeczypospolitej:
Quote: "Skutki wolnych elekcji: spory w państwie (groźba wojen domowych), przekupstwo wśród szlachty (opłacanej przez zagraniczne dwory), ingerencję obcych państw w sprawy Rzeczypospolitej, coraz słabsza władza królewska, wzrost znaczenia magnaterii przekupującej przedstawicieli biedniejszej, niewykształconej szlachty."
Wprowadzenie systemu wolnej elekcji było zatem momentem przełomowym w historii Polski, który z jednej strony dawał szlachcie bezprecedensową władzę, z drugiej jednak prowadził do osłabienia państwa i otwierał drogę do ingerencji zewnętrznych mocarstw w sprawy Rzeczypospolitej.
Dostęp do wszystkich materiałów
Popraw swoje oceny
Dołącz do milionów studentów
Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.
Pierwsza wolna elekcja w Polsce odbyła się w 1573 roku, po śmierci Zygmunta II Augusta w 1572 roku, co oznaczało koniec dynastii Jagiellonów. Okres między śmiercią króla a wyborem nowego władcy nazywano bezkrólewiem. W tym czasie władzę sprawował interrex, którym zawsze był prymas Polski – arcybiskup gnieźnieński.
Szlachta ustaliła, że od tego momentu o wyborze monarchy będzie decydowała wolna elekcja, czyli wybór króla na sejmie elekcyjnym dokonywany przez szlachtę poprzez głosowanie. Każdy szlachcic miał prawo uczestniczyć w wyborze króla, podczas gdy mieszczanie i chłopi byli pozbawieni tego prawa.
Definicja: Wolna elekcja to system wyboru króla, w którym każdy szlachcic miał prawo głosu.
W wyniku pierwszej wolnej elekcji szlachta wybrała francuskiego księcia Henryka z dynastii Walezjuszy, znanego w Polsce jako Henryk Walezy. Zanim jednak mógł on wstąpić na tron, musiał zaprzysiąc dwa kluczowe dokumenty:
Highlight: Pacta conventa i artykuły henrykowskie stanowiły fundamenty nowego systemu elekcyjnego, ograniczając władzę królewską i wzmacniając pozycję szlachty.
Nasz asystent AI jest specjalnie dostosowany do potrzeb uczniów. W oparciu o miliony treści, które mamy na platformie, możemy udzielać uczniom naprawdę znaczących i trafnych odpowiedzi. Ale nie chodzi tylko o odpowiedzi, towarzysz prowadzi również uczniów przez codzienne wyzwania związane z nauką, ze spersonalizowanymi planami nauki, quizami lub treściami na czacie i 100% personalizacją opartą na umiejętnościach i rozwoju uczniów.
Aplikację możesz pobrać z Google Play i Apple Store.
Tak, masz całkowicie darmowy dostęp do wszystkich notatek w aplikacji, możesz w każdej chwili rozmawiać z Ekspertami lub ich obserwować. Możesz użyć punktów, aby odblokować pewne funkcje w aplikacji, które również możesz otrzymać za darmo. Dodatkowo oferujemy usługę Knowunity Premium, która pozwala na odblokowanie większej liczby funkcji.
493
Inteligentne Narzędzia NOWE
Przekształć te notatki w: ✓ 50+ Pytań Testowych ✓ Interaktywne Fiszki ✓ Pełny Egzamin Próbny ✓ Plany Eseju
Odkryj kluczowe aspekty wolnych elekcji w Polsce, w tym znaczenie pacta conventa i artykułów henrykowskich. Dowiedz się, jak wybór królów elekcyjnych wpłynął na politykę Rzeczypospolitej, w tym na prawa szlachty i mechanizmy rządzenia. Materiał zawiera szczegółowe informacje o pierwszej wolnej elekcji w 1573 roku oraz konsekwencjach wyborów królów. Typ: Podsumowanie.
HistoriaZgłębiaj kluczowe zmiany w Europie XVIII wieku, w tym reformy Piotra I w Rosji, działania Fryderyka II w Prusach oraz wpływ Marii Teresy w Austrii. Materiał obejmuje modernizację armii, wolność religijną oraz obowiązek szkolny dla chłopców. Idealne dla uczniów klasy szóstej.
HistoriaAnaliza pierwszej wolnej elekcji w Polsce w 1573 roku oraz rządów Henryka Walezego. Dowiedz się o artykułach henrykowskich, roli sejmu elekcyjnego, oraz wpływie Stefana Batorego na Rzeczpospolitą. Notatka zawiera kluczowe daty, pojęcia i kontekst historyczny.
HistoriaAnaliza bezkrólewia i pierwszej wolnej elekcji w Rzeczypospolitej w 1573 roku. Omówienie konfederacji warszawskiej, zasad wyboru króla oraz wpływu na szlachtę i politykę. Kluczowe informacje o Henryku Walezym i jego rządach. Typ: podsumowanie.
HistoriaPrzegląd kluczowych wydarzeń i reform w czasach królów elekcyjnych w Polsce, w tym pierwszej wolnej elekcji, rządów Stefana Batorego oraz reform Stanisława Augusta Poniatowskiego. Zawiera istotne daty, pojęcia oraz kontekst historyczny dotyczący konfederacji i walk o prawa dysydentów. Typ: podsumowanie.
HistoriaAnaliza wydarzeń Wiosny Ludów, w tym reform politycznych, abdykacji Karola X oraz wpływu na niepodległość Francji. Obejmuje kluczowe reformy konstytucyjne i rewolucje w Europie. Idealne dla uczniów klasy 7. Typ: podsumowanie.
HistoriaApp Store
Google Play
Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.
Stefan S
użytkownik iOS
Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.
Samantha Klich
użytkownik Androida
Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.
Anna
użytkownik iOS
Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷
Patrycja
użytkowniczka iOS
Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.
Szymon
użytkownik Android
Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄
Szymon
użytkownik iOS
Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!
Kuba T
użytkownik Androida
W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.
Kriss
użytkownik Androida
Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍
Gosia
użytkowniczka Android
Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)
Sara
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙
Krzysztof
użytkownik Android
Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.
Oliwia
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.
Stefan S
użytkownik iOS
Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.
Samantha Klich
użytkownik Androida
Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.
Anna
użytkownik iOS
Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷
Patrycja
użytkowniczka iOS
Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.
Szymon
użytkownik Android
Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄
Szymon
użytkownik iOS
Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!
Kuba T
użytkownik Androida
W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.
Kriss
użytkownik Androida
Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍
Gosia
użytkowniczka Android
Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)
Sara
użytkowniczka iOS
Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙
Krzysztof
użytkownik Android
Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.
Oliwia
użytkowniczka iOS
