Autonomia Galicji
Sytuacja Polaków w zaborze austriackim zaczęła się poprawiać od 1859 roku, gdy wprowadzono możliwość używania języka polskiego obok niemieckiego. Przełomowy był rok 1861, gdy rozpoczął działalność Sejm Krajowy z siedzibą we Lwowie, który miał kompetencje w zakresie gospodarki, kultury i szkolnictwa.
Krakowscy konserwatyści pod przewodnictwem Agenora Gołuchowskiego dążyli do uzyskania autonomii poprzez lojalność wobec Wiednia. W 1866 roku wystosowali słynny adres do cesarza: "Przy Tobie, Najjaśniejszy Panie, stoimy i stać chcemy". Ta strategia przyniosła efekty - w 1867 roku wprowadzono Konstytucję Grudniową, która gwarantowała szereg praw i wolności obywatelskich.
Galicja stopniowo stała się centrum polskiej kultury, nauki i sztuki. Spolonizowano szkolnictwo, utworzono resort do spraw Galicji, a Kraków i Lwów rozwinęły się jako główne ośrodki życia polityczno-kulturalnego. Polacy obejmowali ważne stanowiska w administracji austriackiej, a za cenę utrzymania autonomii odłożono walkę o niepodległość na później.
Ciekawostka! Tylko w Galicji Polacy mogli swobodnie zakładać polskie szkoły, teatry, muzea i wydawnictwa. To właśnie tam rozwijała się polska nauka i kultura, która przetrwała do odzyskania niepodległości w 1918 roku.