Kształtowanie się granic II Rzeczypospolitej

Kształtowanie się granic II RP było procesem złożonym i długotrwałym. Istniały dwie główne koncepcje przebiegu wschodniej granicy Polski:

1. Koncepcja federacyjna - zakładała utworzenie przez Polskę federacji z Ukrainą, Białorusią i Litwą. Według Józefa Piłsudskiego, miała ona być zdolna do przeciwstawienia się dominującej pozycji Niemiec i Rosji w Europie Środkowej.

2. Koncepcja inkorporacyjna - zakładała włączenie do Polski obszarów, na których Polacy stanowili minimum 60% ludności. Tereny te w dużej mierze pokrywały się z granicami Polski sprzed rozbiorów.

Example: Walka o granice II RP obejmowała m.in. wojnę polsko-bolszewicką (1919-1921), powstanie wielkopolskie (1918-1919) oraz trzy powstania śląskie (1919-1921).

Ważnym wydarzeniem w procesie kształtowania granic był plebiscyt przeprowadzony 20 marca 1921 roku, dotyczący przynależności ziem Górnego Śląska do Polski lub Niemiec.

Vocabulary: Plebiscyt - forma głosowania, w której obywatele danego terytorium decydują o jego przynależności państwowej.

Faszyzm we Włoszech i nazizm w Niemczech

We Włoszech faszyzm doszedł do władzy w 1922 roku, kiedy to Benito Mussolini objął funkcję premiera w wyniku tzw. marszu na Rzym.

Vocabulary: Korporacjonizm - system społeczno-gospodarczy wprowadzony we Włoszech, w którym korporacje zrzeszające pracowników i pracodawców uznawano za organy państwa.

Ważnym wydarzeniem w historii faszystowskich Włoch było podpisanie traktatów laterańskich, które uregulowały stosunki między państwem włoskim a Watykanem.

Definition: Traktaty laterańskie - grupa trzech traktatów wyodrębniających politycznie i terytorialnie państwo watykańskie, uznając jego niezależność i niepodległość.

W Niemczech Adolf Hitler doszedł do władzy w sposób legalny, choć nie w wyniku bezpośredniego zwycięstwa w wyborach. Jego nominacja na stanowisko kanclerza była efektem układu między konserwatywnym

i politykami niemieckimi.

Highlight: Dojście Hitlera do władzy zapoczątkowało okres dyktatury nazistowskiej w Niemczech, znanej jako III Rzesza.

Kultura i sztuka okresu międzywojennego

Kultura i nauka II RP rozwijały się dynamicznie, mimo trudności politycznych i ekonomicznych. Jednym z najbardziej znanych dzieł sztuki tego okresu, choć nie powstałym w Polsce, jest obraz "Guernica" Pabla Picassa.

Quote: "Guernica to słynny obraz Pablo Picassa namalowany w 1937 r. w reakcji na wojnę domową w Hiszpanii. To antywojenną ikona, akt protestu wobec przemocy i jednocześnie wielka manifestacja pacyfizmu."

Obraz ten stał się symbolem okrucieństwa wojny i protestem przeciwko przemocy, odzwierciedlając nastroje panujące w Europie w przededniu II wojny światowej.

Highlight: Okres międzywojenny był czasem intensywnego rozwoju kultury i sztuki, zarówno w Polsce, jak i w całej Europie, mimo narastających napięć politycznych i społecznych.

Osiągnięcia 2 Rzeczypospolitej w dziedzinie kultury i nauki były znaczące, mimo stosunkowo krótkiego okresu niepodległości. Polska literatura, sztuka i nauka zyskały międzynarodowe uznanie, przyczyniając się do budowania tożsamości odrodzonego państwa polskiego.