Filozofia św. Augustyna - Augustynizm

Filozofia św. Augustyna, znana jako augustynizm, stanowi fundament filozofii średniowiecza. Św. Augustyn dokonał syntezy myśli Platona z chrześcijaństwem, wprowadzając dualizm świata i człowieka w średniowieczu.

Kluczowe aspekty augustynizmu:

1. Dualizm: Św. Augustyn wprowadził platoński podział na świat materialny i duchowy, co odzwierciedla się w naturze człowieka.

2. Teocentryzm: Bóg jest centrum wszechświata i wszelkich ludzkich myśli.

3. Człowiek jako istota rozdarta: Konflikt między duszą a ciałem tworzy dramatyczny wymiar ludzkiej egzystencji.

4. Poznanie Boga jako droga do szczęścia: Św. Augustyn zachęcał do wewnętrznej refleksji i ascezy.

5. Iluminacja: Wiara jest niezbędna do poznania, a Bóg oświeca umysł wierzącego.

6. Koncepcja historii: Ciągłe ścieranie się państwa Bożego i ziemskiego.

Cytat: "Wejdź w siebie samego, we wnętrzu człowieka mieszka prawda" - św. Augustyn

Definicja: Dualizm w średniowieczu to koncepcja podziału rzeczywistości na sferę materialną i duchową, która miała głęboki wpływ na kulturę i światopogląd epoki.

Przykład: Teocentryzm w średniowieczu przejawiał się m.in. w sztuce, gdzie centralnym motywem było przedstawianie Boga i scen biblijnych.

Wpływ augustynizmu:

• Rozwój hagiografii
• Inspiracja dla epok uduchowionych (barok, romantyzm)
• Popularyzacja motywu vanitas w kulturze

Słownictwo: Hagiografia - gatunek literatury religijnej opisujący żywoty świętych.

Uniwersalizm i teocentryzm w filozofii średniowiecza

Filozofia w średniowieczu charakteryzowała się dwoma kluczowymi aspektami: uniwersalizmem i teocentryzmem. Te cechy przenikały wszystkie dziedziny życia i myśli średniowiecznej Europy.

Uniwersalizm w średniowieczu:

• Dążenie do stworzenia jednolitego systemu wiedzy i wiary
• Łączenie różnych tradycji filozoficznych (np. platońskiej i arystotelesowskiej) z chrześcijaństwem
• Poszukiwanie uniwersalnych prawd i zasad rządzących światem

Definicja: Uniwersalizm to przekonanie o istnieniu powszechnych, niezmiennych prawd i wartości, które można poznać rozumem i wiarą.

Teocentryzm w średniowieczu:

• Bóg jako centrum wszechświata i źródło wszelkiego istnienia
• Podporządkowanie wszystkich aspektów życia i myśli idei Boga
• Interpretacja zjawisk naturalnych i społecznych przez pryzmat woli boskiej

Przykład: Teocentryzm w średniowieczu przykłady można odnaleźć w sztuce (gotyckie katedry skierowane ku niebu), nauce (teologia jako królowa nauk) czy filozofii (poszukiwanie dowodów na istnienie Boga).

Wpływ uniwersalizmu i teocentryzmu na kulturę średniowiecza:

• Rozwój scholastyki jako metody łączącej wiarę i rozum
• Powstanie wielkich systemów filozoficzno-teologicznych (augustynizm, tomizm)
• Kształtowanie się światopoglądu europejskiego na kolejne stulecia

Słownictwo: Scholastyka średniowiecze - metoda nauczania i badań naukowych oparta na logicznym rozumowaniu i analizie tekstów, mająca na celu pogodzenie wiary z rozumem.