Cząsteczki układu odpornościowego

Najważniejsze cząsteczki układu immunologicznego to

1. Przeciwciała $immunoglobuliny$ - białka wydzielane przez pobudzone limfocyty B, rozpoznające specyficzne antygeny. Główne klasy to IgG, IgA, IgM, IgD i IgE.

Definition Przeciwciała to białka o kształcie litery Y, które wiążą się specyficznie z antygenami, jak klucz do zamka.

2. Cytokiny - cząsteczki przekazujące informacje między komórkami układu odpornościowego

   • Interleukiny
   • Chemokiny
   • Interferony

3. Układ dopełniacza - zespół około 30 białek osocza krwi, które "dopełniają" działanie układu odpornościowego.

Example Interferon hamuje namnażanie się wirusów w zakażonych komórkach.

Rodzaje odporności

1. Odporność swoista

   • Czynna (naturalna po przebytej chorobie lub sztuczna po szczepieniu)
   • Bierna (naturalna od matki przez łożysko lub sztuczna po podaniu surowicy)

2. Odporność nieswoista

   • Czynna (np. skóra, błony śluzowe)
   • Bierna (np. kaszel, kichanie, wymioty)

Highlight Słaby układ immunologiczny objawy mogą obejmować częste infekcje, przewlekłe zmęczenie i trudności w gojeniu się ran.

Mechanizmy odpowiedzi immunologicznej

Odpowiedź immunologiczna dzieli się na swoistą i nieswoistą

1. Odpowiedź nieswoista

   • Naturalne bariery ochronne (skóra, błony śluzowe, niskie pH)
   • Komórki makrofagi, komórki NK
   • Cząsteczki interferony, układ dopełniacza

2. Odpowiedź swoista

   • Komórki limfocyty T i B
   • Cząsteczki przeciwciała

Proces odpowiedzi immunologicznej

1. Makrofagi fagocytują obce antygeny
2. Niestrawione fragmenty antygenów są prezentowane limfocytom Th
3. Limfocyty rozpoznają antygen dzięki specyficznym receptorom
4. Pobudzone limfocyty Th wydzielają interleukiny, aktywując inne komórki odpornościowe

Highlight Jak wzmocnić układ immunologiczny zdrowa dieta, regularna aktywność fizyczna, odpowiednia ilość snu i redukcja stresu mogą pomóc w utrzymaniu silnego układu odpornościowego.

Vocabulary Opsonizacja - proces "opłaszczania" patogenów przeciwciałami, ułatwiający ich fagocytozę.

Zrozumienie mechanizmów działania układu immunologicznego jest kluczowe dla rozwoju nowych metod leczenia chorób i wzmacniania odporności organizmu.

Strona 3 Rodzaje odpowiedzi immunologicznej

Strona przedstawia dwa główne typy odpowiedzi immunologicznej swoistą i nieswoistą.

Odpowiedź nieswoista obejmuje

• Naturalne bariery ochronne (skóra, błony śluzowe)
• Niskie pH
• Fizjologiczne odruchy obronne

Odpowiedź swoista zawiera

• Limfocyty B i T
• Przeciwciała
• Wyspecjalizowane komórki prezentujące antygen

Vocabulary Fagocytoza - proces pochłaniania i trawienia patogenów przez komórki żerne.

Highlight Współpraca między odpowiedzią swoistą i nieswoistą jest kluczowa dla skutecznej obrony organizmu.

Strona 4 Mechanizmy odpowiedzi immunologicznej

Strona opisuje szczegółowo dwa główne typy odpowiedzi immunologicznej po aktywacji limfocytów Th.

Definition Odpowiedź komórkowa to reakcja skierowana przeciwko zainfekowanym komórkom własnego organizmu.

Definition Odpowiedź humoralna polega na produkcji przeciwciał przez limfocyty B.

Rodzaje odpowiedzi

• Pierwotna - pierwszy kontakt z antygenem
• Wtórna - szybsza i skuteczniejsza odpowiedź przy kolejnym kontakcie

Highlight Uszkodzony układ immunologiczny może zaburzać zarówno odpowiedź komórkową, jak i humoralną.

Strona 5 Główny układ zgodności tkankowej

Ta strona omawia znaczenie głównego układu zgodności tkankowej (MHC) w transplantologii.

Definition MHC to zespół białek odpowiedzialnych za prezentację antygenów limfocytom T.

Kluczowe aspekty

• Decyduje o przyjęciu lub odrzuceniu przeszczepu
• Ludzki MHC nazywany jest HLA
• Wymaga testów zgodności tkankowej przed transplantacją

Highlight Właściwe dopasowanie MHC jest kluczowe dla sukcesu transplantacji.

Budowa układu odpornościowego

Układ immunologiczny to system rozproszony w całym organizmie, składający się z narządów limfatycznych, komórek i cząsteczek efektorowych. Jego głównym zadaniem jest rozpoznawanie antygenów - specyficznych cząstek chemicznych na powierzchni patogenów.

Najważniejsze narządy układu odpornościowego to

• Grasica - miejsce dojrzewania limfocytów T
• Szpik kostny czerwony - miejsce powstawania wszystkich limfocytów i dojrzewania limfocytów B
• Migdałki - obrona przed zakażeniami dróg oddechowych i pokarmowych
• Węzły chłonne - filtracja limfy i wytwarzanie przeciwciał
• Śledziona - wytwarzanie limfocytów i fagocytoza
• Kępki Peyera - reakcje odpornościowe w jelicie cienkim

Highlight Grasica i szpik kostny to najważniejsze narządy centralne układu odpornościowego, gdzie dojrzewają limfocyty T i B.

Kluczowe komórki układu immunologicznego to

• Limfocyty T (cytotoksyczne, pomocnicze, supresyjne)
• Limfocyty B - wytwarzają przeciwciała
• Komórki NK (natural killer)
• Makrofagi - zdolności fagocytarne
• Granulocyty (neutrofile, bazofile, eozynofile)
• Komórki tuczne (mastocyty)
• Komórki dendrytyczne

Vocabulary Fagocytoza - proces pochłaniania i trawienia cząstek stałych przez komórki.