Cząsteczki układu odpornościowego

Najważniejsze cząsteczki układu immunologicznego to:

1. Przeciwciała $immunoglobuliny$ - białka wydzielane przez pobudzone limfocyty B, rozpoznające specyficzne antygeny. Główne klasy to IgG, IgA, IgM, IgD i IgE.

Definition: Przeciwciała to białka o kształcie litery Y, które wiążą się specyficznie z antygenami, jak klucz do zamka.

2. Cytokiny - cząsteczki przekazujące informacje między komórkami układu odpornościowego:

   • Interleukiny
   • Chemokiny
   • Interferony

3. Układ dopełniacza - zespół około 30 białek osocza krwi, które "dopełniają" działanie układu odpornościowego.

Example: Interferon hamuje namnażanie się wirusów w zakażonych komórkach.

Rodzaje odporności:

1. Odporność swoista:

   • Czynna (naturalna po przebytej chorobie lub sztuczna po szczepieniu)
   • Bierna (naturalna od matki przez łożysko lub sztuczna po podaniu surowicy)

2. Odporność nieswoista:

   • Czynna (np. skóra, błony śluzowe)
   • Bierna (np. kaszel, kichanie, wymioty)

Highlight: Słaby układ immunologiczny objawy mogą obejmować częste infekcje, przewlekłe zmęczenie i trudności w gojeniu się ran.

Mechanizmy odpowiedzi immunologicznej

Odpowiedź immunologiczna dzieli się na swoistą i nieswoistą:

1. Odpowiedź nieswoista:

   • Naturalne bariery ochronne (skóra, błony śluzowe, niskie pH)
   • Komórki: makrofagi, komórki NK
   • Cząsteczki: interferony, układ dopełniacza

2. Odpowiedź swoista:

   • Komórki: limfocyty T i B
   • Cząsteczki: przeciwciała

Proces odpowiedzi immunologicznej:

1. Makrofagi fagocytują obce antygeny
2. Niestrawione fragmenty antygenów są prezentowane limfocytom Th
3. Limfocyty rozpoznają antygen dzięki specyficznym receptorom
4. Pobudzone limfocyty Th wydzielają interleukiny, aktywując inne komórki odpornościowe

Highlight: Jak wzmocnić układ immunologiczny: zdrowa dieta, regularna aktywność fizyczna, odpowiednia ilość snu i redukcja stresu mogą pomóc w utrzymaniu silnego układu odpornościowego.

Vocabulary: Opsonizacja - proces "opłaszczania" patogenów przeciwciałami, ułatwiający ich fagocytozę.

Zrozumienie mechanizmów działania układu immunologicznego jest kluczowe dla rozwoju nowych metod leczenia chorób i wzmacniania odporności organizmu.

Strona 3: Rodzaje odpowiedzi immunologicznej

Strona przedstawia dwa główne typy odpowiedzi immunologicznej: swoistą i nieswoistą.

Odpowiedź nieswoista obejmuje:

• Naturalne bariery ochronne (skóra, błony śluzowe)
• Niskie pH
• Fizjologiczne odruchy obronne

Odpowiedź swoista zawiera:

• Limfocyty B i T
• Przeciwciała
• Wyspecjalizowane komórki prezentujące antygen

Vocabulary: Fagocytoza - proces pochłaniania i trawienia patogenów przez komórki żerne.

Highlight: Współpraca między odpowiedzią swoistą i nieswoistą jest kluczowa dla skutecznej obrony organizmu.

Strona 4: Mechanizmy odpowiedzi immunologicznej

Strona opisuje szczegółowo dwa główne typy odpowiedzi immunologicznej po aktywacji limfocytów Th.

Definition: Odpowiedź komórkowa to reakcja skierowana przeciwko zainfekowanym komórkom własnego organizmu.

Definition: Odpowiedź humoralna polega na produkcji przeciwciał przez limfocyty B.

Rodzaje odpowiedzi:

• Pierwotna - pierwszy kontakt z antygenem
• Wtórna - szybsza i skuteczniejsza odpowiedź przy kolejnym kontakcie

Highlight: Uszkodzony układ immunologiczny może zaburzać zarówno odpowiedź komórkową, jak i humoralną.

Strona 5: Główny układ zgodności tkankowej

Ta strona omawia znaczenie głównego układu zgodności tkankowej (MHC) w transplantologii.

Definition: MHC to zespół białek odpowiedzialnych za prezentację antygenów limfocytom T.

Kluczowe aspekty:

• Decyduje o przyjęciu lub odrzuceniu przeszczepu
• Ludzki MHC nazywany jest HLA
• Wymaga testów zgodności tkankowej przed transplantacją

Highlight: Właściwe dopasowanie MHC jest kluczowe dla sukcesu transplantacji.

Budowa układu odpornościowego

Układ immunologiczny to system rozproszony w całym organizmie, składający się z narządów limfatycznych, komórek i cząsteczek efektorowych. Jego głównym zadaniem jest rozpoznawanie antygenów - specyficznych cząstek chemicznych na powierzchni patogenów.

Najważniejsze narządy układu odpornościowego to:

• Grasica - miejsce dojrzewania limfocytów T
• Szpik kostny czerwony - miejsce powstawania wszystkich limfocytów i dojrzewania limfocytów B
• Migdałki - obrona przed zakażeniami dróg oddechowych i pokarmowych
• Węzły chłonne - filtracja limfy i wytwarzanie przeciwciał
• Śledziona - wytwarzanie limfocytów i fagocytoza
• Kępki Peyera - reakcje odpornościowe w jelicie cienkim

Highlight: Grasica i szpik kostny to najważniejsze narządy centralne układu odpornościowego, gdzie dojrzewają limfocyty T i B.

Kluczowe komórki układu immunologicznego to:

• Limfocyty T (cytotoksyczne, pomocnicze, supresyjne)
• Limfocyty B - wytwarzają przeciwciała
• Komórki NK (natural killer)
• Makrofagi - zdolności fagocytarne
• Granulocyty (neutrofile, bazofile, eozynofile)
• Komórki tuczne (mastocyty)
• Komórki dendrytyczne

Vocabulary: Fagocytoza - proces pochłaniania i trawienia cząstek stałych przez komórki.