Alternatywny zapis:

jej urabialność. 10) Kształt ziaren kruszywa – zastosowanych do produkcji betonu ma duży wpływ na jego klasę. Ziarna powinny mieć kształt możliwie podobny do kulistego, ponieważ wtedy układają się najściślej. 11) Nasiąkliwość kruszywa stanowiąca o jego mrozoodporności nie może przekraczać 1%. 12) Kruszywo lekkie może być wykonane: a) ze skał węglanowych i dolomitowych (takich jak węglanoporyt) – stosowany do produkcji suchych tynków, wyrobów lastrykowych b) z pęczniejących surowców ilastych (LWA) – np. keramzyt, stosowane jako izolacja cieplna dachów, podłóg, stropów c) z mineralnych odpadów przemysłowych (np. łupkoporyt ze zwałów), poddawanych jedynie obróbce mechanicznej d) z nieorganicznych materiałów pozyskanych w wyniku recyklingu, czyli materiałów wykorzystywanych już wcześniej do celów budowlanych (sztuczne) dzielimy na: żużle wielkopiecowe, kruszywo z żużla paleniskowego, agloporyt, keramzyt, 13) Żużel wielkopiecowy stosowany w budownictwie to: a) żużel wielkopiecowy pumeksowy (pumeks hutniczy) - otrzymywany przez spienienie małą ilością wody płynnego żużla wielkopiecowego; kruszywo o nieregularnym kształcie stosowane do wyrobów betonów lekkich izolacyjno-konstrukcyjnych i konstrukcyjnych b) granulowany - otrzymywany przez szybkie ostudzenie żużla wielkopiecowego; materiał sypki, kruchy i porowaty o małych ziarnach (1-2mm), stosowany do produkcji cementu, cegły żużlowej, jako kruszywo do ciepłych zapraw, żużlobetonów i gipsobetonów c) kawałowy - otrzymywane przez powolne studzenie płynnego żużla wielkopiecowego; stosowany do produkcji betonu zwykłego lub zbrojonego d) paleniskowy - powstaje jako produkt uboczny podczas spalania węgla kamiennego lub brunatnego w rusztowaniach paleniskach energetycznych; stosowane do produkcji drobnowymiarowych elementów ściennych agloporyt – otrzymywane podczas spiekania łupków przewęglonych; do agloporyt również zalicza się łupkoryt pryzma h e) f) łupkoporyt – uzyskiwanie przez spiekanie rozdrobnionych łupków przewęglonych; materiał o dużej wytrzymałości; rozróżnia się cztery klasy kruszywa:500, 700, 900, 1100; stosowany do wytwarzania betonów zwykłych g) glinoporyt - otrzymywany przez spiekanie glin nie pęczniejących; stosowany do produkcji betonów lekkich 14) Kruszywa ciężkie do betonów osłonowych otrzymuje si,ę ze skał ciężkich (głównie magmowych) o gęstości pozornej powyżej 2600kg/m3. Najczęściej stosuje się kruszywa granitowe i bazaltowe oraz limonit, getyt, magnetyt, baryt, kolemanit.4 h) keramzyt - otrzymywane przez wypalanie w piecu obrotowym tłustych glin pęczniejących; stosowanych do wyrobu lekkich betonów konstrukcyjnych; wyróżnia się frakcje: bardzo drobną (do 5mm), drobną (5-10mm), średnią (10-20mm), grubą (20-40mm) Odbiór kruszywa i oznaczenie cech technicznych 1) Odbiór powinien odbywać się z wykorzystaniem metod: a) ilościowej - polegającej na sprawdzeniu objętości lub masy kruszywa b) jakościowej – mającej na celu sprawdzenie cech technicznych kruszywa 2) Kruszywa składuje się w pryzmach lub zasiekach na składowiskach otwartych co chroni je przed zanieczyszczeniem. Nie można dopuścić do wymieszania się różnych frakcji kruszywa. a stożek Objętość kruszywa - stożek V=¹/4 D²h pryzma V=%h(2a+c)b Mineralne spoiwa budowlane SPOIWA MINERALNE 1) Spoiwo mineralne to wypalony i sproszkowany materiał mineralny, który po wymieszaniu z wodą wiążę i twardnieje w wyniku reakcji chemicznych (uzyskuje cechy ciała stałego) Można je podzielić na: a) powietrzne (np. wapno powietrzne, spoiwa gipsowe, wapno hydrauliczne), które po zarobieniu wodą twardnieją na powietrzu b) hydrauliczne (np. cement hutniczy i portlandzki, wapno hydrauliczne), które po zarobieniu wodą wiążą i twardnieją na powietrzu i pod wodą 2) Wiązanie spoiwa to proces chemiczny między spoiwem a wodą powodujący utratę plastyczności zaczynu (woda+spoiwo) i nadają mu cechy ciała stałego. 3) Twardnienie spoiwa zachodzi po zakończeniu wiązania i powoduje wzrost wytrzymałości zaczynu. SPOIWA POWIETRZNE 1) Spoiwa powietrzne dzielimy na: a) wapienne - wyrabiane z surowców, których głównym składnikiem jest kamień wapienny lub margiel; stosowane do budowy murów nadziemnych, do produkcji cegły wapienno-piaskowej, betonów komórkowych, jako dodatek do cementu podczas produkcji pustaków stropowych b) gipsowe - produkowane z surowców, których głównym składnikiem, jest kamień gipsowy lub anhydryt; stosowane do produkcji płyt, bloczków, pustaków, zapraw gipsowych, klejów i mieszanek gipsowych c) magnezytowe (magnezjowe) - otrzymywane z surowców, w których głównym składnikiem jest,magnezyt (MgCO3); stosowane do wykonywania podkładów pod wykładziny podłogowe d) spoiwa krzemianowe - produkowane na bazie zasadowego potasowego szkła wodnego; stosuje się je do tynków cienkowarstwowych (silikatowych), natomiast spoiwa otrzymywane po zmieszaniu szkła wodnego z wypełniaczem mineralnym wykorzystuje się rzadko Do spoiw powietrznych zalicza się wapno powietrzne produkowane w trzech rodzajach: wapno wapniowe (CL) - wytwarzane z wapieni czystych, tzn. zawierających głównie węglan wapnia bez dodatków materiałów hydraulicznych: O wapno palone, znane także jako wapno niegaszone O wapno hydratyzowane wapno dolomitowe (DL) - wytwarzane z wapieni zawierających min. 90% dolomitu i dostarczane w proszku, w tym: O wapno dolomitowe pół hydratyzowane O wapno pokarbidowe 2) Wapno palone otrzymuje się s kamienia wapiennego, wypalanego w specjalnych piecach w temperaturze 1000 °C temp. CaCO3 → CaO + CO2 1 Wapno gaszone otrzymuje się w wyniku reakcji chemicznej tlenku wapnia z wodą, dodawaną w nadmiarze: CaO + H₂O → Ca(OH)2 + Q↑ 3) Ciasto wapienne - wapno gaszone połączeniu z dużą ilością wody, stosowane w robotach murarsko tynkarskich. 4) Mleko wapienne to ciasto wapienne zmieszane z wodą i mające konsystencję gęstej śmietany. Używa się go do wykonywania zapraw. Dawniej wykorzystywano go również do malowania (białowania) ścian. 5) Spoiwa gipsowe otrzymuje się z kamienia gipsowego wyprażonego w specjalnych piecach w temperaturze około 200°C, a potem zielonego, w prażonym materiale zachodzi reakcja: 2(CaSO4 x 2H2O) → 2CaSO4 x H₂O x 3H2O ↑ 6) Wapno suchogaszone (hydratyzowane) to sproszkowany wodorotlenek wapnia uzyskiwany w wyniku gaszenia zmielonego wapna palonego mała ilością wody. SPOIWA HYDRAULICZNE 1) Spoiwa hydrauliczne to grupa spoiw, które po zarobieniu z wodą wiążą i twardnieją na powierzchni i pod wodą. Zalicza się do nich: - a) wapno hydrauliczne naturalne (NHL) – otrzymywane metodą wypalania ilastego lub krzemianowego kamienia wapiennego i gaszenia go ilością wody b) wapno hydrauliczne (HL) – składającego się z wodorotlenku wapnia, krzemianów wapnia i gliniaków 2) Cement - drobno zmielony klinkier cementowy z dodatkiem gipsu i innych domieszek, wyróżniamy cement: a) portlandzki drobno zmielony otrzymuje się przez zmielenie klinkieru cementowego z dodatkiem gipsu b) powszechnego użytku tp spoiwa otrzymywane z klinkieru cementowego zmielonego z dodatkiem kamienia gipsowego lub żużla, pucolany, popiołu lotnego, wapienia lub pyłu krzemionkowego c) portlandzki (CEM I) uzyskuje sie w wyniku zmielenia klinkieru portlandzkiego z dodatkiem gipsu i domieszek hydraulicznych; stosuje się go do wykonywania konstrukcji monolitycznych, prefabrykowanych i sprężonych d) portlandzki mieszany (CEM II) zawiera dodatki żużla wielkopiecowego (S), wapienia (L), pyłu krzemionkowego), popiołu lotnego krzemionkowego (V) lub wapiennego (W), pucolany naturalnej (P), lub przemysłowej (Q), łupka palonego (T) albo mieszaniny wszystkich wymienionych dodatków e) hutniczy (CEM III) powstaje po zmieleniu klinkieru portlandzkiego z żużlem wielkopiecowym; stosuje się do wykonywania konstrukcji masywnych f) pucolanowy (CEM IV) - wytwarza się klinkieru cementowego z dodatkiem pucolany oraz pyłu krzemionkowego, popiołu lotnego; stosuje się go jako zamiennik cementu portlandzkiego w budownictwie hydraulicznym i związanych z ochroną środowiska g) murarski (MC) – składa się ze zmielonego razem klinkieru, gipsu, dodatków hydraulicznych i pucolanowych oraz kamienia wapiennego; stosuje się do przygotowania zapraw murarskich i tynkarskich h) portlandzki biały - produkuje się z surowców o niewielkiej zawartości tlenku żelaza (III) oraz innych tlenków mogących go zabarwi; stosowany do produkcji elementów budowlanych, podczas robót elewacyjnych, dekoracyjnych i do produkcji cementów barwionych. i) hydrotechniczny – wytwarza si,ę z klinkieru portlandzkiego o niewielkiej zawartości glinianu trójwapniowego oraz kamienia gipsowego; stosowany do wykonywania budowli hydrotechnicznych j) specjalne – cementy stosowane w budownictwie, które charakteryzują się dużą odpornością na działanie siarczanów oraz alkaliów lub bardzo niskim ciepłem hydratacji. MAGAZYNOWANIE SPOIW Spoiwa magazynuje się w silosach lub pomieszczeniach suchych, szczelnych, z podłogą zabezpieczoną przed przenikaniem wilgoci. Spoiwa dostarczane w workach zaleca się układać na specjalnych paletach lub drewnianych pomostach. Beton dostarczany luzem przechowuje się w silosach. 15 140 Najwyzej 10 warstw 110 Przejscie 3) Ilość wody na 1 m3 stwardniałego zaczynu [kg] Wp = W/V * 1000 SIRE Podłoga z desek gr. 32mm Legarki 10x 8 cm RTRS 2x papa na lepiku Deski gr. 25 mm Krokwie 10 x 14cm Izolacja z papy Filarki z cegły lub betonu Gruz lub piasek gr. 5cm Grunt Woda używana do celów budowlanych WYMAGANIA 1) Woda stosowana jak składniki zaczynów, zapraw i betonów, czyli tzw. woda zarobowa, jest potrzebna, żeby wiązanie spoiwa mogło rozpocząć, a cała mieszanka uzyska odpowiednią konsystencję. 140 b) nalać część wody do naczynia szklanego, c) określić zapach wody Woda nie może wydzielać zapachu glinianego, świadczącego o zawartości domieszek organicznych. 2) Do mieszanek betonowych nie należy używać wody mineralnej, ponieważ jej składniki mogą wchodzić w reakcje z cementem. Ponadto taka woda ma właściwości lecznicze, więc jest zbyt cenna, aby używać jej do celów budowlanych. 3) Woda zarobowa musi być bezbarwna, nie może zawierać humusu, zanieczyszczeń mineralnych i organicznych, a jej zawartość pH nie powinna być mniejsza niż 4. BADANIE WODY DO ZAPRAW I BETONU 15 1) Oznaczenie zapachu wody wykonuje się bezpośrednio po pobraniu próbki, a przynajmniej w ciągu 12 godzin od jej pobraniu. Żeby oznaczyć zapach wody, należy: a) odkorkować butlę z wodą, Odstęp Zaczyny budowlane 1) Zaczyn budowlany jest mieszanką spoiwa mineralnego z wodą lub innym roztworem. W budownictwie stosuje się zaczyny gipsowe, wapienne, gipsowo-wapienne, cementowe, cementowo-wapienne. 2) Zaczyny gipsowe są mieszaniną wody, gipsu i ewentualnie dodatków opóźniających wiązanie oraz dodatków barwiących. W - ilość wody w próbnym zaczynie, V - objętość 175 2 15-20 4) Ilość gipsu w 1 m3 stwardniałego zaczynu [kg] Gp = G/V * 1000 G - ilość gipsu w próbnym zaczynie, V - objętość 5) Zaczyny budowlane wykonuje się z uwzględnieniem wartości wskaźnika cementowego C/W mieszkającej w przedziale 0.3-0.4. Zaczyn stosuje się do wzmacniania podłoża gruntowego oraz do wypełnienia spękań w budowlach kamiennych i żelbetowych. By przygotować zaczyn na budowie, należy: a) odpowiednią ilość wody zarobowej, b) wlać wodę do mieszalnika, c) włączyć mieszadło, d) dosypywać spoiwo małymi porcjami, tak aby nie tworzyć bryły, e) po użyciu zaczynu umyć mieszalnik. Zaprawy budowlane 1) Zaprawy budowlane to mieszanina spoiwa, drobnego kruszywa i wody zarobowej. Kolejność dozowania tych składników zależy od rodzaju spoiwa. Zaprawa budowlana powinna mieć dobre właściwości wiążące, dobrą przyczepność do podłoża oraz właściwości techniczne pozwalające na uzyskanie odpowiedniej wytrzymałości, nasiąkliwości, mrozoodporności, kurczliwości i izolacji cieplnej. 2) Spoiwem stosowanym do wykonywania zapraw jest cement, wapno i gips. Spoiwa charakteryzują się dobrą przyczepnością do kruszywa. Kruszywo pełni funkcję wypełniacza i decyduje o właściwościach zaprawy budowlanej. 3) Zaprawy murarskie produkowane fabrycznie mogą być dostarczane jako: a) suche, w których wszystkie składniki suche są wymieszane w wytwórni, a na budowie łączone z wodą; b) mokre, które są gotowe do bezpośredniego użycia; c) w pojemnikach pod ciśnieniem (pianki poliuretanowe) 4) Zaprawy murarskie rozróżnia się: a) cementową (C), która oprócz wody zawiera cement i piasek; b) cementowo-wapienną (CW), która oprócz wody zawiera cement, wapno i piasek; c) wapienną (W), która oprócz wody zawiera wapno i piasek 5) Klasę zaprawy określa się w zależności od wytrzymałości na ściskanie. Oznacza się ją literą M i następującą po niej liczbą. Klasa zaprawy M10 oznacza, że kostka o wymiarach 1x1x1 cm nie ulegnie zniszczeniu pod ciężarem odpowiadającym masie 100kg. 6) Do wykonania zapraw stosuje się: a) cement CEM I, CEM II klasy 32,5 oraz wapno hydratyzowane, b) kruszywo drobne, c) dodatki i domieszki, których rodzaj zależy od przewidywanego zastosowania zaprawy 7) Zaprawy wapienne stosuje się do murowania ścian zewnętrznych w budynkach jednokondygnacyjnych lub murów nadziemnych o obciążeniu do 60 N/m2 8) Zaprawy cementowo-wapienne stosuje się do murowania ścian zewnętrznych, jako obrzutkę, narzut i gładź tynków wewnętrznych na stropach i ścianach ceramicznych oraz betonowych. 9) Zaprawy cementowe stosuje się do murowania konstrukcji elementów budowlanych przenoszących duże obciążenia, do murowania ścian działowych, jako obrzutkę, powierzchni betonowych, do murowania cokołów, w pomieszczeniach narażonych na wilgoć, do murowania fundamentów, kominów do wykonywania tynków szlachetnych na podłożu z cegły, betonu, siatki. 10) Zaprawy gipsowo-wapienne stosuje się do murowania ścian z elementów gipsowych w pomieszczeniach suchych, do wykonywania tynków wewnętrznych i powierzchni pokrytych obrzutką z zaprawy cementowo-wapiennej na podłożu cegły, drewna, betonu. 11) Zaprawy cementowo-gliniane stosuje się go wykorzystania izolacji ścian piwnic, murowania fundamentów i ścian narażonych na wilgoć, tynkowania ścian w pomieszczeniach o dużej wilgotności. 12) Zaprawy specjalne, znane także jako zaprawy o polepszonych właściwościach użytkowych to: a) szamotowe - używane do łączenia ceramicznych elementów palenisk; b) krzemionkowe - stosowane do łączenia kształtek krzemionkowych narażonych na temperaturze 1200°C; c) ciepłochronne - stosowane do murowania ścian osłonowych lub ścian nośnych z betonu komórkowego, betonu na kruszywach lekkich, do tynkowania; d) gipsowe - stosowane do produkcji wyrobów ściennych i murowania ścian wznoszonych z elementów gipsowych oraz tynkowania ścian w pomieszczeniach suchych; e) kwasoodporne - stosowane do murowania elementów narażonych na działanie kwasów lub kwaśnych wód gruntowych; f) do spoinowania płytek okładzinowych - stosowane do spoinowania płytek podłogowych oraz ściennych wewnętrznych i zewnętrznych wykonywanych z ceramiki, kamienia i zapraw cementowych; g) poliuretanowa zaprawa w piance - stosowana najczęściej do murowania na cienkie spoiny ścian ze szlifowanych pustaków ceramicznych lub bloczków gazobetonowych łączonych na wpust i pióro; h) oparte na wykorzystaniu nanotechnologii - są materiałem, który powstał z modyfikacji struktury żelu krzemianu wapnia, poprawiającego właściwości zaczynu cementowego. 13) Zaprawy tynkarskie produkuje się fabrycznie jako mieszanki przeznaczone do zarobienia wodą lub wytwarzania się ze składników na placu budowy 14) Produkuje się zaprawy: a) ogólnego przeznaczenia (GP), b) lekkie (LW), c) barwione (CR), d) jednowarstwowe zewnętrzne (OC), e) renowacyjne (R), f) izolujące cieplnie (T) Ręczne przygotowanie zapraw 1) Maksymalny czas zużycia wynosi dla zapraw: - a) wapiennej - 8h, b) cementowo-wapiennej – 3h, c) cementowej - 2h, d) cementowo-glinianej - 2h, f) wapienno-gipsowej - 0,5h, g) gipsowej - 3 do 30 min po zarobieniu h) zaprawy w postaci piany - 1 min 2) Przygotowanie zaprawy wapiennej z ciasta wapiennego 1:3 rozpoczyna się od odmierzenia potrzebnej ilości składników (1 objętość wapnia i 3 objętości piasku), następnie umieszcza się ciasto wapienne w skrzyni i wlewa wodę, aż do momentu uzyskania odpowiedniej konsystencji. 3) Przygotowanie zaprawy cementowo wapiennej 1:1:6 polega na przygotowaniu 1 objętości cementu, 1 objętości wapna i 6 objętości piasku, następnie wymieszaniu cementu z piaskiem i dodawaniu ciasta wapiennego rozrzedzonego wodą. 4) Przygotowanie zaprawy cementowej 1:4 polega na odmierzeniu 1 objętości cementu i 4 objętości cementu klasy 32,5 następnie wymieszaniu cementu i piasku do uzyskania jednolitego koloru i dolewaniu stopniowo wody. Mechaniczne przygotowanie zapraw murarskich SPRZĘT I KOLEJNOŚĆ CZYNNOŚCI PRZY WYKONYWANIU ZAPRAW 1) Mieszarki dobiera się w zależności od pojemności mieszalnika (w dm3 lub 1) oraz ich wydajności (m3/godz.) 2) Betoniarki są maszynami służącymi do wytwarzania mieszanki betonowej i zapraw. 3) Wydajność betoniarki określa liczba m3 mieszanki produkowanej w ciągu 1 godziny. 4) Pojemność roboczą mieszalnika oznacza się w dm3 lub litrach. Pojemność robocza określa objętość składników zasypywanych do mieszalnika. 5) Kolejność czynności podczas przygotowania zaprawy gipsowej: a) do mieszarki dodaje się odmierzoną ilość wody, b) dodaje się piasek i miesza około 1 min, c) dodaje się gips i miesza maksymalnie 1 min, d) jeżeli dodaje się opóźniacz wiązania, należy wymieszać go z odmierzoną ilością wody, 6) Kolejność czynności podczas przygotowania zaprawy cementowo-wapiennej: a) należy wymieszać skłądniki sypki, b) dodać odmierzoną ilość wody, c) mieszać do uzyskania jednorodnej masy, PRZYGOTOWANIE ZAPRAW Z MIESZANEK FABRYCZNYCH 1) Zaprawa murarska służy do wznoszenia murów z cegieł i pustaków ceramicznych, do stosowania wewnątrz i na zewnątrz, do murowania kondygnacji nadziemnych oraz ścian piwnic i fundamentów. 2) Zaprawy należy chronić przed wilgocią. Okres jej przechowywania w warunkach zgodnych z podanymi wymaganiami wynosi około 12 miesięcy od daty produkcji umieszczonej na opakowaniu. 3) Zaprawa tynkarska jest szlachetną zaprawą cementową klasy CS II, przeznaczoną do wykonywania tradycyjnych tynków wewnętrznych i zewnętrznych. 4) Wszystkie prace wykonywane na budowie muszą przebiegać zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowych.