Alternatywny zapis:

kierować się w każdej sytuacji. pojęcia epoki → Katharsis - „Oczyszczenie", jest to funkcja przypisywana oddziaływaniu tragedii, która, Hywotując u ludzi liłość, żal i trwogę, miała uwalniać ich od brzmienia tych emocji. → Kalokagatia - połączenie piękna i dobra, stanowiące idear doskonałego człowieka i obywatela. Idea ta dochodziła do głosu zítaszcza w koncepcjach wychowaW- - czych, które kładły nacisk na harmonijny rozwój fizyczny i duchowy. topos • pojęcie, którym określa się utrwalony przez tradycję schemat argumentacji, a także mający charakter odwiecznego archetypu motyw, obraz lub temat odwoTujący się do mitów i prastarych wierzeń ludzkości. → klasycyzm - tendencja do nawiązywania w literaturze, i architekture do wzorców antycznych, greckich i rzymskich. → tragedia - podstawowy gatunek dramatu. Obejmuje utwory utrzymane W poważnym tonie, ukazujące bohaterów uwikTanych w nieprzezwyciężone konflikty, których działania prowadzą do nieuchronnej katastrofy. → fatum - przeznaczenie, zły los, nieszczęście. hybris - zarozumiałość prowadząca do zuchwalstwa wobec bogów i ścigająca ich kare. →heksametr - rodzaj wiersza o charakterystycznym rytmie, stosowany przede wszystkim w eposie. → monoteizm - wiara w istnienie jednego Boga. (judaizm, chrześcijaństwo, islam) Testament - w sensie religijnym przymierze między Bogiem, a ludźmi. przypowieść (parabola) - gatunek literatury moralistycznej, utwór narracyjny, w którym nieistotne są cechy jednostkowe postaci i opisy konkretnych zdarzeń, lecz wnioski ogólne na temat uniwersalnych praw i losów ludzkich. sacrum i profanum - pojęcia odnoszące się do dwóch sfer człowieka. Sacrum dotyczy świętości, przestrzeni świętej związanej z bogami, natomiast profanum nazywa doświadczenia codzienne zwykre, ludzkie. : archetyp- pierwowzór, czyli pradawne wyobrażenie wzorów ludzkich posław i zachowań, tkwiących w świadomości zbiorowej każdej społeczności. teatr → POCZĄTEK: VH p.n.e - Wielkie Dionizje - obrzędy ku czci Boga Dionizosa 1. T 2. H PARODOS A TR ORCHESTRA PROSKENION SKENE - Schemat teatru greckiego 0 N PARODOS dytyramb - podstawowa forma STOwno-muzyczna Dionizji. budowa dramatu antycznego prologos - wstęp parodos - pierwsza pieśń i wejście chóru 3. epeisodion 4. stasimon koryfeusz- przewodnik chóru (rola chóru: komentowanie) 5. eksodos - ostatnia pieśń chóru i wyjście. zasady: → zasada trzech jedności: czas (max. 24h) miejsce akcja (jeden problem) → mimesis - naśladowanie rzeczywistości → katharsis - duchowe oczyszczenie, które mają przeżyć widzowie. epos epos - gatunek obejmujący utwory zwykle wierszowane, pisane w podniosTym stylu, przedstawiające działania mitologicznych bohaterów ukazanych na He ważnych dla całej zbiorowości wydarzeń, takich jak wojna, wędrówka. CECHY EPOSU: → wierszowana forma → podział na części, pieśni i księgi będące samodzielnymi catoéciami → state elementy kompozycyjne np. inwokacja →wszechwiedzący i obiektywny narrator bardzo rozbudowane opowiadania zwane homeryckimi → state epitety → ukazanie ingerencji bogów w losy bohaterów bohater zbiorowy sztuka → klasycyzm - najważniejszymi założeniami byra harmonia, równowaga, logika, spokój i piękno. Nie przedstawiano w sztuce klasycznej wartości negatywnych, takich jak starość czy cierpienie. W przypadku postaci. ludzkich istotne były właściwe proporcje ciała. Podstawową formą. malarstwa byty freski. sztuka grecka : budowle: Partenon w Atenach Reźby: Dyskobol, Wenus z Milo, Nike z Samotraki sztuka rzymska : budowle: Koloseum, Panteon, Forum Romanum rzeźba posąg cesarza Marka. Aureliusza mitologia archetypy. Antygona - symbol miłości siostrzanej, kobieta broniąca swoich przekonań Dedal - CZTOHiеk doświadczony, rozważny. Demeter - cZUTOŚĆ I MITOść małki Herakles - męstwo i sita ● Ikar - idealista, marzyciel Kasandra - zwiastunka katastrofy, nieszczęścia Orfeusz - archetyp poety, muzyka i śpiewaka, w imię miłości gotów do poświęceń ● Pigmalion - artysta, którego sztuka ma moc kreacyjna,, gdyż jej źródłem jest miłość.. Prometeusz - samotny buntownik i altruista, poświęcający się dla ludzi, których kocha. Narcyz - archetyp mitości własnej Niobe - archetyp matki cierpiącej po stracie dzieci Syzyf. archetyp niekończącego się, absurdalnego wysiłku. podział mitów • teogoniczne - o powstaniu i naturze bogów. Każdy mit dotyczący jakiegoś boga informuje o okolicznościach narodzin, Określa, jaki obszar zjawisk mu podlega, jakie ma upodobania, symbole, atrybuty, umiejętności itd.; kosmogeniczne - o powstaniu świata i jego początkach antropogeniczne - dotyczą powstania człowieka. Przykładem jest mit o Promete- -uszu, który ulepił człowieka z gliny i Tez. genealogiczne - o historii pokoleń ludzkich, o bohaterach będących przodkami rodów panujących i mieszkańców miast, np. dzieje rodu Labdakidów. funkcje mitów funkcja poznawcza - mająca na celu wyjaśnienie niezrozumiałych zjawisk przyrody, np. mit o Demeter i Persefonie +Tumaczył następstwo pór roku. funkcja światopoglądowa - określająca postawę i zakres Hierzeń religijnych starożytnych.. funkcja sakralna - dotycząca kultów poszczególnych bóstw, obrzędów religijnych, ofiar, uroczystości ku ich czci. funkcja kulturotwórcza - inspirująca rozwój epiki i dramatu w starożytności, dostarczająca tematów rzeźbiarzom, malarzom, poetom i architektom. biblia → Zbiór wielu tekstów, które powstawały przez niemal półtora tysiąca lat. Dlatego też Pismo Święte nazywa się księgą ksiąg. Księgi biblijne dzielą się na : historyczne, dydaktyczne (mąarościowe) i profetyczne (prorockie).