Zadania i finanse gmin w systemie samorządowym

Rada gminy lub miasta pełni kluczową rolę w zarządzaniu lokalną społecznością. Do jej głównych zadań należy:

• Uchwalanie budżetu gminy i kontrolowanie wydatków
• Określanie zasad korzystania z gminnych obiektów
• Kontrolowanie działań wójta
• Podejmowanie uchwał w sprawie wysokości podatków i opłat lokalnych

Example: W radzie gminy zasiada od 15 do 45 radnych, z wyjątkiem Warszawy, gdzie jest ich 60.

Zadania i finanse gmin w systemie samorządowym dzielą się na dwie kategorie:

1. Zadania własne: Zaopatrzenie w wodę, gaz i energię cieplną Usuwanie odpadów Prowadzenie szkół podstawowych i przedszkoli Pomoc najuboższym
2. Zadania zlecone: Przeprowadzanie wyborów Wydawanie dowodów osobistych Prowadzenie rejestru ludności

Wójt, prezydent miasta lub burmistrz odpowiada za:

• Zarządzanie gminą i jej majątkiem
• Kierowanie urzędem gminy lub miasta
• Przygotowywanie projektów uchwał i wprowadzanie ich w życie
• Realizowanie budżetu gminy
• Reprezentowanie gminy

Highlight: Gminne dochody pochodzą z różnych źródeł, w tym ze środków unijnych, podatków i opłat lokalnych, budżetu państwa oraz majątku gminy.

Wydatki gminy obejmują:

• Ochronę środowiska naturalnego
• Cele społeczne
• Zapewnienie porządku i bezpieczeństwa
• Potrzeby techniczne

Zadania powiatu to m.in.:

• Finansowanie szkolnictwa średniego
• Utrzymanie dróg powiatowych
• Ochrona środowiska i praw konsumenta
• Przeciwdziałanie bezrobociu
• Prowadzenie szpitali powiatowych i rejonowych

Quote: "Radę powiatu powołują i odwołują mieszkańcy powiatu, a zarząd powiatu powołuje i odwołuje rada powiatu."

Nowoczesne narzędzia w administracji samorządowej i aktywność obywatelska

Samorządy terytorialne w Polsce wykorzystują nowoczesne narzędzia elektroniczne do usprawnienia komunikacji z mieszkańcami i świadczenia usług publicznych.

Vocabulary: BIP $Biuletyn Informacji Publicznej$ - strona internetowa, którą posiada każdy urząd, służąca do publikowania informacji publicznych.

Kluczowe narzędzia elektroniczne w administracji samorządowej:

1. Gov.pl - platforma elektroniczna umożliwiająca załatwianie spraw urzędowych online
2. Profil zaufany - elektroniczny identyfikator służący do potwierdzania tożsamości w kontaktach urzędowych

Definition: Korupcja to wykorzystywanie zajmowanego stanowiska do uzyskiwania prywatnych korzyści.

Aktywność obywatelska w samorządzie lokalnym może przejawiać się w różnych formach, takich jak:

• Inicjowanie budowy ścieżek rowerowych
• Organizowanie siłowni i placów zabaw
• Proponowanie zajęć w miejskim ośrodku kultury
• Wnioskowanie o instalację progów zwalniających
• Dbanie o lokalne zabytki

Highlight: Sejmik województwa powołują i odwołują mieszkańcy województwa, a zarząd województwa powołuje i odwołuje sejmik województwa.

Aktywne uczestnictwo obywateli w życiu lokalnej społeczności jest kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania samorządu terytorialnego. Dzięki nowoczesnym narzędziom elektronicznym i różnorodnym formom partycypacji, mieszkańcy mają coraz większy wpływ na kształtowanie swojego najbliższego otoczenia.

Struktura i zadania samorządu terytorialnego w Polsce

Samorząd terytorialny w Polsce jest zorganizowany na trzech poziomach: gminy, powiatu i województwa. Każdy z tych szczebli ma swoje specyficzne zadania i kompetencje.

Definicja: Samorząd to zorganizowana zbiorowość, która podejmuje decyzje w sprawach lokalnych.

Rodzaje samorządów terytorialnych w Polsce obejmują:

1. Gminę - podstawową jednostkę samorządu terytorialnego
2. Powiat - jednostkę pośrednią między gminą a województwem
3. Województwo - największą jednostkę samorządu terytorialnego

Zadania samorządu obejmują m.in.:

• Zakładanie i utrzymywanie szkół podstawowych i przedszkoli
• Prowadzenie szpitali i przychodni lekarskich
• Budowanie i remontowanie dróg
• Wydawanie obywatelom ważnych dokumentów osobistych
• Utrzymywanie bibliotek i domów kultury oraz ochrona zabytków

Highlight: Decentralizacja władzy polega na przekazaniu części zadań i odpowiedzialności władzom lokalnym przez organy państwa.

Rodzaje gmin ze względu na charakter:

• Wiejska
• Miejsko-wiejska
• Miejska

Struktura władz samorządowych:

• Władza ustawodawcza: rada gminy/miasta, rada powiatu, sejmik województwa
• Władza wykonawcza: wójt/burmistrz/prezydent, zarząd powiatu, zarząd województwa

Vocabulary: Referendum - forma bezpośredniego udziału obywateli w podejmowaniu decyzji o sprawach publicznych.

Proces odwołania radnych i wójta w samorządzie lokalnym może być zainicjowany przez referendum na wniosek 10% mieszkańców. Aby referendum było ważne, musi wziąć w nim udział 3/5 obywateli, którzy wybierali dany organ.