Roślinność strefowa - od lasów równikowych po sawanny

Roślinność strefowa to zespoły roślinne charakterystyczne dla określonych stref klimatycznych. W strefie równikowej dominują wiecznie zielone lasy równikowe, które przechodzą w suche lasy podrównikowe w miarę oddalania się od równika.

Vocabulary: Formacja roślinna to zespół roślin o podobnych wymaganiach środowiskowych i zbliżonej fizjonomii.

Wilgotne lasy równikowe charakteryzują się:

• Ogromnym bogactwem gatunkowym (do 100 gatunków drzew na hektar)
• Brakiem wyraźnych pór roku, co skutkuje brakiem pierścieni przyrostów rocznych u drzew
• Gęstym piętrze drzew, które przechwytuje większość światła, tworząc mroczne wnętrze lasu
• Obecnością lian i epifitów, przystosowanych do życia w warunkach ograniczonego dostępu do światła

Przykład: Lasy mangrowe to specyficzny typ lasów równikowych występujący na wybrzeżach, charakteryzujący się korzeniami podporowymi i oddechowymi.

Suche lasy podrównikowe różnią się od wilgotnych lasów równikowych:

• Drzewa często zrzucają liście w porze suchej
• Występują gatunki o skórzastych liściach i kolczastych krzewach
• Lasy są bardziej prześwietlone

Highlight: Główne obszary upraw na świecie w strefie równikowej i podrównikowej to m.in. Amazonia, Kotlina Kongo, Półwysep Indyjski i Archipelag Malajski.

Od sawann po lasy strefy umiarkowanej

Sawanny to formacje roślinne charakterystyczne dla klimatu podrównikowego, stanowiące przejście między lasami a pustyniami.

Definicja: Sawanna to formacja roślinna składająca się głównie z traw z niewielkim udziałem drzew i krzewów.

Charakterystyczne cechy sawanny:

• Dominacja traw z rozproszonymi drzewami (np. baobaby, akacje, eukaliptusy)
• Występowanie sawann zalewowych w dolinach rzecznych
• Obecność kopców termitów, stanowiących żyzne podłoże dla roślin

Przykład: Roślinność sawanny obejmuje różne typy, takie jak sawanny wilgotne, suche i kolczaste.

W strefach suchych rozwijają się pustynie i półpustynie, gdzie rośliny wykształciły specjalne przystosowania:

• Kserofity - rośliny sucholubne
• Sukulenty - magazynujące wodę w łodygach lub liściach
• Sklerofity - o silnie rozwiniętym systemie korzeniowym
• Efemerofity - o bardzo krótkim cyklu rozwojowym

W strefie śródziemnomorskiej występuje charakterystyczna roślinność zwana makią lub chaparralem, składająca się z roślin o twardych, skórzastych liściach.

Vocabulary: Makia to formacja roślinna typowa dla klimatu śródziemnomorskiego, składająca się z niskich drzew i krzewów o twardych liściach.

W strefie umiarkowanej występują:

• Lasy liściaste zrzucające liście na zimę
• Stepy i prerie
• Lasy mieszane

Highlight: Wpływ czynników klimatyczno-glebowych na wzrost i rozwój roślin jest szczególnie widoczny w strefie umiarkowanej, gdzie występuje wyraźna sezonowość.