„Bajki” Ignacy Krasicki

Alternatywny zapis:

ptak poznał swobodne życie, dlatego nie ma korzyści, które mogłyby mu wynagrodzić zamknięcie w klatce. ność to możliwość poznawania rzeczywistości, zdobywania nowych doświadczeń. Bez niej egzystencja człowieka nigdy nie będzie pełna. Pozbawienie swobo- dy to odebranie szans na rozwój, znalezienie swojego miejsca na świecie. Osoby nieznające wol- ności zadowalają się dobrami materialnymi, nie zauważają wad swojej sytuacji. "Jagnię i wilcy" Zawżdy znajdzie przyczynę, kto zdobyczy pragnie. Dwóch wilków jedno w lesie nadybali jagnię; Już go mieli rozerwać, rzekło: "Jakim prawem?" "Smacznyś, staby i w lesie!" - Zjedli niezabawem. Utwór rozpoczyna się brutalnym stwierdzeniem, że jeśli ktoś czegoś chce, zawsze znajdzie powód, żeby to zrobić. W utworze podkreślona jest ogromna różnica między wilkami a jagnię- ciem. Wilki mają nie tylko więcej siły, ale posiadają też przewagę liczebną. Jedno słabe jagnię nie ma najmniejszych szans z dwoma potężnymi drapieżnikami. Bajka nie jest jednak krytyką okrucieństwa, ale naiwności. Czytelnik nie odczuwa litości dla jagnięcia, trudno winić zwierzęta za skorzystanie z okazji na zdobycie pokarmu. Zachowanie wilków jest spowodowane ich natu- rą, drapieżnik musi polować, aby przetrwać. Samotne zapuszczanie się na teren wroga było za- chowaniem ryzykownym i nierozważnym. Gdyby jagnię nie weszło do lasu, zachowałoby życie. Ofiara jest naiwna, ponieważ sama sprowadziła na siebie nieszczęście. 2 „Szczur i kot" „Mnie to kadzą" - rzekł hardzie do swego rodzeństwa Siedząc szczur na ołtarzu podczas nabożeństwa. Wtem, gdy się dymem kadzidł zbytecznych zakrztusit, Wpadł kot z boku na niego, porwał i udusit. Choć cała sytuacja przedstawiona jest w groteskowy sposób (na ołtarzu podczas nabożeństwa siedzi szczur, który przechwala się tym, że dymiące kadzidła są oznaką uwielbienia dla niego), to jednak morat, który z niej płynie, wynika z obserwacji ludzkiego postępowania. Krasicki zdaje się wyśmiewać ludzką skłonność do zatracenia się w pysze, która w konsekwencji może doprowadzić do tragedii. Podobnie bowiem jak szczur, tak i człowiek, lekceważąc zdrowy rozsądek, zapomina o czekającym zagrożeniu. „Dewotka" Dewotce służebnica w czymsiś przewiniła Właśnie natenczas, kiedy pacierze kończyła. Obróciwszy się przeło z gniewem do dziewczyny, Mówiąc właśnie te słowa: "...i odpuść nam winy, Jako my odpuszczamy" - biła bez litości. Uchowaj, Panie Boże, takiej pobożności. Celem bajki jest przedstawienie fałszywej pobożności, a nie ocena moralna konkretnej sytuacji. Akcja utworu rozgrywa się w domu pobożnej matrony, tytułowej bohaterki. Służąca dewotki czymś jej zawiniła, czytelnik nie dowiaduje się jakie konkretnie było to przewinienie. Możliwe, że jest to całkowita błahostka. Dewotka żarliwie się modli, błaga o wybaczenie i jednocześnie deklaruje, że sama przebacza swoim wrogom. Słowa modlitwy nie znajdują jednak odzwiercie- dlenia w zachowaniu kobiety. W tym samym momencie religijna pani domu wymierza karę słu- żącej, bezlitośnie ją bijąc. Autor ukazuje fałsz kobiety, przez kontrast między słowami a jej po- stępowaniem. Poeta zdecydował się opatrzyć utwór odważną pointą. Prosi Boga, aby uchował ludzi od tego typu pobożności. Mimo żartobliwej formy, morał jest w rzeczywistości gorzką re- fleksją na temat fałszu i obłudy, które tak często spotyka się w społeczeństwie. 3