Przedmioty

Język polski

Fonetyka

Upodobnienia głosek

9516

•

8 lip 2025

•

2 strony

Fonetyka w języku polskim: Podstawy i przykłady

Name: Knowunity
Brand: Knowunity

werka

@vverkaa_nootess

Fonetyka to fascynująca dziedzina języka polskiego, która zajmuje się dźwiękami... Pokaż więcej

Fonetyka
• Głoska - najmniejszy dźwięk, słyszymy ją oraz wypowiadamy.
Znak graficzny, piszemy ją i widzimy.
Litera
Sylaba - grupa głosek zaw

Fonetyka - podstawowe pojęcia i podział głosek

Fonetyka to dziedzina zajmująca się dźwiękami mowy. Oto najważniejsze pojęcia:

Głoska - najmniejszy dźwięk języka, który słyszymy i wypowiadamy
Litera - znak graficzny, który piszemy i widzimy
Sylaba - grupa głosek zawierająca przynajmniej jedną samogłoskę

Podział głosek ze względu na rodzaj:

Samogłoski: a, e, i, o, u, ó, y, ą, ę
Spółgłoski: wszystkie pozostałe $np. r, m, n, d, t$

Podział głosek ze względu na cechy:

Nosowe: ą, ę, m, n, ń
Ustne: wszystkie oprócz nosowych
Twarde: b, c, cz, d, dz, f, g, h, j, k, l, ł, m, n, p, r, t, w, z, ż
Miękkie: ć, ś, ź, ż $w wymowie kończą się na "i"$
Dźwięczne: b, d, g, z, ż, ł, l, r, m, n, j, dz, dź, dż + wszystkie samogłoski
Bezdźwięczne: p, t, k, f, s, ś, sz, c, ć, cz, ch

Ważne pojęcie: Upodobnienie fonetyczne to zjawisko, w którym wymawiamy głoski inaczej niż je zapisujemy, np. wędka $wętka$ , wróżka $wrószka$ , papużka $papuszka$ .

Funkcje litery "i":

Tworzy sylabę
Oznacza miękkość spółgłoski i jest jej znakiem

Akcent w języku polskim może padać na:

Pierwszą sylabę
Trzecią sylabę od końca $np. w formach czasowników, liczebnikach zakończonych na -sta, -set, rzeczownikach pochodzenia obcego z końcówką -ika, -yka$
Czwartą sylabę od końca $w czasownikach 1. i 2. osoby liczby mnogiej trybu przypuszczającego, z końcówką -byśmy, -byście$

Procesy fonetyczne w języku polskim

Kierunki upodobnień fonetycznych w języku polskim:

Upodobnienia wsteczne - pierwsza spółgłoska upodabnia się do drugiej: Przykład: zagadka $zagatka$ - głoska d upodabnia się do t
Upodobnienia postępowe - druga spółgłoska upodabnia się do pierwszej: Przykład: przyroda $pszyroda$ - głoska rz upodabnia się do sz

Kluczowe zjawisko: Zapis fonetyczny polski pokazuje, jak naprawdę wymawiamy wyrazy, a nie jak je piszemy. Umieszczamy go w nawiasach kwadratowych, np. chleb $chlep$ .

Upodobnienia ze względu na dźwięczność:

Ubezdźwięcznienie - głoska traci dźwięczność pod wpływem sąsiednich głosek: Przykład: twardy $tfardy$ - głoska w zmienia się w f
Udźwięcznienie - głoska zyskuje dźwięczność pod wpływem sąsiednich głosek: Przykład: prośba $prożba$ - głoska ś zmienia się w ź

Pamiętaj! Upodobnienia mogą być:

Wewnątrzwyrazowe $zachodzą w obrębie jednego wyrazu$
Międzywyrazowe $zachodzą na granicy wyrazów$

Inne procesy fonetyczne:

Utrata dźwięczności na końcu wyrazu - zmienia się ostatnia głoska: Przykład: chleb $chlep$ - głoska b zmienia się w p
Uproszczenie grupy spółgłoskowej - opuszczenie niektórych głosek przy wymowie: Przykład: pięćset $pięcet$ - głoska ć zostaje pominięta

Ciekawostka: W polskim słownictwie fonetycznym liczymy głoski, a nie litery. Na przykład wyraz "dzień" ma 3 głoski $dź-e-ń$ , choć składa się z 5 liter.

Myśleliśmy, że nigdy nie zapytasz...

Czym jest Towarzysz AI z Knowunity?

Nasz asystent AI jest specjalnie dostosowany do potrzeb uczniów. W oparciu o miliony treści, które mamy na platformie, możemy udzielać uczniom naprawdę znaczących i trafnych odpowiedzi. Ale nie chodzi tylko o odpowiedzi, towarzysz prowadzi również uczniów przez codzienne wyzwania związane z nauką, ze spersonalizowanymi planami nauki, quizami lub treściami na czacie i 100% personalizacją opartą na umiejętnościach i rozwoju uczniów.

Gdzie mogę pobrać aplikację Knowunity?

Aplikację możesz pobrać z Google Play i Apple Store.

Czy aplikacja Knowunity naprawdę jest darmowa?

Tak, masz całkowicie darmowy dostęp do wszystkich notatek w aplikacji, możesz w każdej chwili rozmawiać z Ekspertami lub ich obserwować. Możesz użyć punktów, aby odblokować pewne funkcje w aplikacji, które również możesz otrzymać za darmo. Dodatkowo oferujemy usługę Knowunity Premium, która pozwala na odblokowanie większej liczby funkcji.

Podobne notatki

fonetyka

2734

Więcej

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Zobacz, co mówią o nas nasi użytkownicy. Pokochali nas — pokochasz też i Ty.

4.9/5

App Store

4.8/5

Google Play

Aplikacja jest bardzo prosta i dobrze przemyślana. Do tej pory znalazłem wszystko, czego szukałem i mogłem się wiele nauczyć z innych notatek! Na pewno wykorzystam aplikację do pomocy przy robieniu prac domowych! No i oczywiście bardzo pomaga też jako inspiracja do robienia swoich notatek.

Stefan S

użytkownik iOS

Ta aplikacja jest naprawdę świetna. Jest tak wiele notatek i pomocnych informacji [...]. Moim problematycznym przedmiotem jest język niemiecki, a w aplikacji jest w czym wybierać. Dzięki tej aplikacji poprawiłam swój niemiecki. Polecam ją każdemu.

Samantha Klich

użytkownik Androida

Wow, jestem w szoku. Właśnie wypróbowałam aplikację, ponieważ widziałam ją kilka razy reklamowaną na TikToku jestem absolutnie w szoku. Ta aplikacja jest POMOCĄ, której potrzebujesz w szkole i przede wszystkim oferuje tak wiele rzeczy jak notatki czy streszczenia, które są BARDZO pomocne w moim przypadku.

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄

Szymon

użytkownik iOS

Aplikacja jest po prostu świetna! Wystarczy, że wpiszę w pasku wyszukiwania swój temat i od razu mam wyniki. Nie muszę oglądać 10 filmów na YouTube, żeby coś zrozumieć, więc oszczędzam swój czas. Po prostu polecam!

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Korzystam z Knowunity od ponad roku i jest mega! Najlepsze opcje z tej apki: ⭐️ Gotowe notatki ⭐️ Spersonalizowane treści ⭐️ Dostęp do chatu GPT W WERSJI SZKOLNEJ ⭐️ Konwersacje z innymi uczniami 🤍 NAUKA WRESZCIE NIE JEST NUDNA 🤍

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS

Stefan S

użytkownik iOS

Samantha Klich

użytkownik Androida

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄

Szymon

użytkownik iOS

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS

Przedmioty

Język polski

Fonetyka

Upodobnienia głosek

Język polski

•

9516

•

8 lip 2025

•

2 strony

Fonetyka w języku polskim: Podstawy i przykłady

werka

@vverkaa_nootess

Fonetyka to fascynująca dziedzina języka polskiego, która zajmuje się dźwiękami mowy. Poznanie zasad fonetyki pozwala nam zrozumieć, jak właściwie wymawiać słowa i dlaczego czasem mówimy inaczej, niż piszemy. W tym materiale poznasz podstawowe pojęcia związane z głoskami, ich podziałem... Pokaż więcej

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Fonetyka - podstawowe pojęcia i podział głosek

Fonetyka to dziedzina zajmująca się dźwiękami mowy. Oto najważniejsze pojęcia:

Głoska - najmniejszy dźwięk języka, który słyszymy i wypowiadamy
Litera - znak graficzny, który piszemy i widzimy
Sylaba - grupa głosek zawierająca przynajmniej jedną samogłoskę

Podział głosek ze względu na rodzaj:

Samogłoski: a, e, i, o, u, ó, y, ą, ę
Spółgłoski: wszystkie pozostałe $np. r, m, n, d, t$

Podział głosek ze względu na cechy:

Nosowe: ą, ę, m, n, ń
Ustne: wszystkie oprócz nosowych
Twarde: b, c, cz, d, dz, f, g, h, j, k, l, ł, m, n, p, r, t, w, z, ż
Miękkie: ć, ś, ź, ż $w wymowie kończą się na "i"$
Dźwięczne: b, d, g, z, ż, ł, l, r, m, n, j, dz, dź, dż + wszystkie samogłoski
Bezdźwięczne: p, t, k, f, s, ś, sz, c, ć, cz, ch

Ważne pojęcie: Upodobnienie fonetyczne to zjawisko, w którym wymawiamy głoski inaczej niż je zapisujemy, np. wędka $wętka$ , wróżka $wrószka$ , papużka $papuszka$ .

Funkcje litery "i":

Tworzy sylabę
Oznacza miękkość spółgłoski i jest jej znakiem

Akcent w języku polskim może padać na:

Pierwszą sylabę
Trzecią sylabę od końca $np. w formach czasowników, liczebnikach zakończonych na -sta, -set, rzeczownikach pochodzenia obcego z końcówką -ika, -yka$
Czwartą sylabę od końca $w czasownikach 1. i 2. osoby liczby mnogiej trybu przypuszczającego, z końcówką -byśmy, -byście$

Zarejestruj się, aby zobaczyć notatkęTo nic nie kosztuje!

Dostęp do wszystkich materiałów

Popraw swoje oceny

Dołącz do milionów studentów

Rejestrując się akceptujesz Warunki korzystania z usługi i Politykę prywatności.

Procesy fonetyczne w języku polskim

Kierunki upodobnień fonetycznych w języku polskim:

Upodobnienia wsteczne - pierwsza spółgłoska upodabnia się do drugiej: Przykład: zagadka $zagatka$ - głoska d upodabnia się do t
Upodobnienia postępowe - druga spółgłoska upodabnia się do pierwszej: Przykład: przyroda $pszyroda$ - głoska rz upodabnia się do sz

Kluczowe zjawisko: Zapis fonetyczny polski pokazuje, jak naprawdę wymawiamy wyrazy, a nie jak je piszemy. Umieszczamy go w nawiasach kwadratowych, np. chleb $chlep$ .

Upodobnienia ze względu na dźwięczność:

Ubezdźwięcznienie - głoska traci dźwięczność pod wpływem sąsiednich głosek: Przykład: twardy $tfardy$ - głoska w zmienia się w f
Udźwięcznienie - głoska zyskuje dźwięczność pod wpływem sąsiednich głosek: Przykład: prośba $prożba$ - głoska ś zmienia się w ź

Pamiętaj! Upodobnienia mogą być:

Wewnątrzwyrazowe $zachodzą w obrębie jednego wyrazu$
Międzywyrazowe $zachodzą na granicy wyrazów$

Inne procesy fonetyczne:

Utrata dźwięczności na końcu wyrazu - zmienia się ostatnia głoska: Przykład: chleb $chlep$ - głoska b zmienia się w p
Uproszczenie grupy spółgłoskowej - opuszczenie niektórych głosek przy wymowie: Przykład: pięćset $pięcet$ - głoska ć zostaje pominięta

Ciekawostka: W polskim słownictwie fonetycznym liczymy głoski, a nie litery. Na przykład wyraz "dzień" ma 3 głoski $dź-e-ń$ , choć składa się z 5 liter.

Myśleliśmy, że nigdy nie zapytasz...

Czym jest Towarzysz AI z Knowunity?

Gdzie mogę pobrać aplikację Knowunity?

Aplikację możesz pobrać z Google Play i Apple Store.

Czy aplikacja Knowunity naprawdę jest darmowa?

Podobne notatki

fonetyka

2734

Więcej

Nie ma nic odpowiedniego? Sprawdź inne przedmioty.

Zobacz, co mówią o nas nasi użytkownicy. Pokochali nas — pokochasz też i Ty.

4.9/5

App Store

4.8/5

Google Play

Stefan S

użytkownik iOS

Samantha Klich

użytkownik Androida

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄

Szymon

użytkownik iOS

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS

Stefan S

użytkownik iOS

Samantha Klich

użytkownik Androida

Anna

użytkownik iOS

Kocham tę aplikację! Pomaga mi w zadaniach domowych, motywuje mnie i polepsza mi dzień. Dzięki tej aplikacji moje oceny się poprawiły. Lepszej aplikacji nie znajdę!🩷

Patrycja

użytkowniczka iOS

Super aplikacja! Ma odpowiedzi na wszystkie zadania. Testuję ją od paru miesięcy i jest po prostu perfekcyjna.

Szymon

użytkownik Android

Super aplikacja do nauki i sprawdzania wiedzy. Można znaleźć notatki z WSZYSTKICH przedmiotów. Polecam tym, którzy celują w oceny 5 i 6 😄

Szymon

użytkownik iOS

Kuba T

użytkownik Androida

W szkole byłem bardzo kiepski z matematyki, ale dzięki tej aplikacji radzę sobie teraz lepiej. Jestem bardzo wdzięczny, że ją stworzyliście.

Kriss

użytkownik Androida

Gosia

użytkowniczka Android

Bardzo lubię aplikację Knowunity, ponieważ pomaga mi w nauce. Odkąd ją mam moje oceny się poprawiają :)

Sara

użytkowniczka iOS

Aplikacja jest niezawodna! Polecam 👍💙

Krzysztof

użytkownik Android

Bardzo fajna aplikacja. Pomaga przygotować się do sprawdzianu, kartkówki lub odpowiedzi ustnej.

Oliwia

użytkowniczka iOS