Strona 2: Literatura oświeceniowa i jej twórcy
Literatura oświecenia w Polsce i Europie obejmowała dzieła filozoficzne i literackie, które odzwierciedlały główne idee epoki.
Immanuel Kant, twórca filozofii krytycznej, w dziele "Co to jest oświecenie" definiuje tę epokę jako zdolność posługiwania się własnym rozumem bez obcego kierownictwa.
Quote: "Sapere aude!" - "Miej odwagę myśleć!" - to hasło Kanta zachęcające do wyzwolenia się od dogmatów.
Denis Diderot, autor wielkiej encyklopedii francuskiej, w tekście "Zabobon" krytykuje irracjonalne przekonania.
Jean-Jacques Rousseau w "Postępie i szczęściu ludzkości" wyraża sceptycyzm wobec postępu, twierdząc, że ludzie kiedyś byli szczęśliwsi.
Twórcy oświecenia i ich dzieła w Polsce to przede wszystkim Ignacy Krasicki. Jego satyra "Świat zepsuty" krytykuje wady społeczeństwa, takie jak:
- Skupienie na zabawach
- Kłamstwo i oszustwo
- Małżeństwa bez miłości
- Brak szacunku dla tradycji
- Niemoralny styl życia
Highlight: Krasicki używa alegorii ojczyzny jako okrętu w niebezpieczeństwie, ostrzegając przed konsekwencjami niemoralności.
W satyrze "Pijaństwo" Krasicki krytykuje nadużywanie alkoholu, pokazując jego zgubne skutki dla godności, rozumu, zdrowia i majątku człowieka.
Definition: Dydaktyzm - cecha literatury oświeceniowej polegająca na podporządkowaniu dzieła funkcjom wychowawczym i pouczającym.